Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας Κουάζι Κουάρτεγκ αναγκάστηκε τελικά να αποσύρει από το «μίνι προϋπολογισμό» του την πρόταση για τη μείωση της φορολογίας στο πολύ μεγάλα εισοδήματα, την οποία είχε εξαγγείλει δέκα ημέρες νωρίτερα. Είχε προηγηθεί η ομόφωνη κατακραυγή από τον Τύπο, τα συνδικάτα, σοβαρούς οικονομικούς αναλυτές, αλλά κυρίως από τους «σοφούς» της ελεύθερης αγοράς, οίκους αξιολόγησης, επενδυτικές τράπεζες ακόμα και από το ΔΝΤ, που μιλούσαν για μια καταστροφική αλλά και καθαρά ταξική επιλογή.
Μια αναγκαστική υποχώρηση
Το σχέδιο του είχε άλλωστε προκαλέσει τεράστια αναστάτωση και στις τάξεις των κόμματος των Τόρις (Συντηρητικών), με τους βουλευτές του να βλέπουν τις δημοσκοπήσεις να είναι καταστροφικές και το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια τους. Το 45% φορολόγησης για τα πολύ υψηλά εισοδήματα θα παραμείνει λοιπόν και δε θα μειωθεί στο 40%, όπως σχεδίαζε η κυβέρνηση της Λιζ Τρας. Αλλά όπως αποδεικνύεται αυτό δεν ήταν παρά μια ένδειξη υπερβολικής βιασύνης της νεόκοπης πρωθυπουργού να στείλει τα απαραίτητα ταξικά μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Ωστόσο το πνεύμα της πολιτικής που έχει αποφασίσει να χαράξει η νέα Βρετανίδα πρωθυπουργός μέχρι τις επόμενες εκλογές δεν αλλάζει.
Φυσικά και η υποχώρηση ήταν άτακτη και επώδυνη. Αλλά αυτή ακριβώς η διαπίστωση οδηγεί στην υποψία ότι τώρα η κυβέρνηση των Τόρις σχεδιάζει να περάσει στην «αντεπίθεση» ακριβώς για να προσπαθήσει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος. Μια ματιά στο υπόλοιπο πρόγραμμα του υπουργού Οικονομικών επιβεβαιώνει δύο πράγματα. Κατ’ αρχάς η προσπάθεια είναι να ενισχυθούν οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι τράπεζες και τα στελέχη τους, αδιαφορώντας για την αποψίλωση του κοινωνικού κράτους, που έχει κοπεί «φέτες» εδώ και δεκαετίες.
Αυτό προωθείται σε μια περίοδο, που στην υπόλοιπη Ευρώπη κατανοούν έστω και δειλά τις καταστροφικές συνέπειες 40 χρόνων ιδιωτικοποιήσεων και απορρύθμισης και εστιάζουν σε μια προσπάθεια «επιστροφής του κράτους», προκειμένου να αποφευχθεί η ολοκληρωτική κατάρρευση των οικονομιών αλλά και η διάλυση της όποιας κοινωνικής συνοχής.
Αντί να ενισχύσουν τα χαμηλότερα εισοδήματα, η Τρας και ο Κουάρτενγκ μειώνουν τον εταιρικό φόρο κατά 19 δισεκατομμύρια λίρες, προωθούν δωρεάν για όλους τα μπόνους των τραπεζιτών και λανσάρουν αυτό που ο Γκόρντον Μπράουν αποκάλεσε «χάρτη φοροαποφυγών», έγραψε χαρακτηριστικά το «opendemocracy». Πριν από δύο δεκαετίες, οι ιδέες αυτές ήταν λάθος, αλλά ήταν τουλάχιστον στη μόδα. Τώρα, μετά το Brexit η Βρετανία είναι μόνη της σε αυτή τη λογική.
Αντιευρωπαϊκός λαϊκισμός
Η απομάκρυνση του νησιού από την ηπειρωτική Ευρώπη δεν συντελείται μόνο σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής. Η κυβέρνηση Τρας έχει σαν κεντρικό άξονα της πολιτικής της να απαλλαγεί από όλα τα «βαρίδια» από την εποχή, που η χώρα ήταν ακόμα στην ΕΕ. Αυτό άλλωστε ήταν και ένα σύνθημα της κυρίας Τρας στην δική της προεκλογική εκστρατεία.
Ηταν κάτι που επανέλαβε και ο Κουάρτενγκ στην ομιλία του στο συνέδριο του κόμματος των Τόρις στο Μπέρμινχαμ, όταν τόνισε ότι επιθυμεί να απαλλαγεί από τους κανονισμούς για τους πλούσιους, υποσχόμενος να «αναθεωρήσει, να αντικαταστήσει ή να καταργήσει τη διατηρούμενη νομοθεσία της ΕΕ που εμποδίζει τη χώρα μας να προχωρήσει».
Προανήγγειλε επίσης αλλαγές στη λειτουργία του κράτους «σχετικά με τη φροντίδα των παιδιών, τη γεωργία, τη μετανάστευση, τον προγραμματισμό, την ενέργεια, τις ευρυζωνικές συνδέσεις, τις επιχειρήσεις, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες», υποσχόμενος, «λογικές, οικονομικές μεταρρυθμίσεις για την παραγωγή περισσότερων από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που χρειαζόμαστε για να μειώσουμε το κόστος».
Ακόμα και η ξεκάθαρα νεοφιλελεύθερη ΕΕ, μοιάζει για τους σημερινούς Τόρις ως υπερβολικά «ρυθμιστική». Το σχέδιο είναι προφανώς ένας αχαλίνωτος καπιταλισμός απεξαρτημένος από τις βασικές κοινωνικές δεσμεύσεις, που προέβλεπε η συμμετοχή στην Ενωση.
Αλλαγές στον εργασιακό τομέα
Για να γίνουν όλα αυτά θα πρέπει να αλλάξει όπως φαίνεται και συνολικά το πλαίσιο λειτουργίας της δημοκρατίας, περιορίζοντας κυρίως τα δικαιώματα των εργαζομένων.
«Οι ολέθριες απεργίες διαταράσσουν τη ζωή του βρετανικού λαού και επιβραδύνει την οικονομία μας», είπε στο συνέδριο ο Κουάρτενγκ. «Γι αυτό, θα εισαγάγουμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για να εμποδίζουμε κάθε απεργία που εκτροχιάζει την καθημερινή μας ζωή».
Σταδιακά αποκαλύπτεται ότι η εμμονή με το Βrexit δεν είχε τις ρίζες της απλώς σε κάποια ιδεοληψία και μόνο. Το σχέδιο ήδη από την εποχή του Τζόνσον ήταν ένας νεός καθαρόαιμος και πλήρως απελευθερωμένος βρετανικός καπιταλισμός δίχως όρια. Αλλά η κοινωνία φαίνεται απρόθυμη να σκύψει το κεφάλι.
Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και μερικούς μήνες η «εξημερωμένη» εργατική τάξη της χώρας δείχνει να αφυπνίζεται βλέποντας τι πρόκειται να ακολουθήσει. Από τους σιδηροδρομικούς μέχρι τους ταχυδρόμους και από τους λιμενεργάτες μέχρι τους δασκάλους οι απεργιακές κινητοποιήσεις έχουν πυκνώσει. Τη σκυτάλη πήραν οι εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας που ετοιμάζονται για μεγάλες απεργίες το Νοέμβριο. Το συνδικάτο των νοσηλευτών/τριών πραγματοποιεί ήδη σχετική ψηφοφορία μεταξύ των περίπου 300.000 μελών του, διεκδικώντας αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό. Η Λιζ Τρας μοιάζει με κάποια που έφτασε σε ένα εξαιρετικά εύφλεκτο τοπίο κρατώντας στα χέρια της αντί για πυροσβεστήρα, μερικές βόμβες μολότοφ…
Τριγμοί στη Βρετανία: Υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας από την Fitch
