Η ενεργειακή, οικονομική και υπαρξιακή κρίση της Ευρώπης στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία

Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος που έχει ξεσπάσει, φέρνει την Ευρώπη μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις, προβλήματα, ίσως και αδιέξοδα.

Ειδικά μετά την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας να επιβάλλουν εμπάργκο στα καύσιμα από την Ρωσία, η θέση της Ευρώπης γίνεται ακόμα πιο δυσχερής. Σε αντίθεση με την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο, που διαθέτουν σχετική ενεργειακή επάρκεια, η Ευρώπη έχει κρίσιμη εξάρτηση από τη Μόσχα και κανένα μέτρο ή πολιτική δεν μπορεί να επιφέρει αποτελέσματα βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, καθώς το 40% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιεί για οικιακή θέρμανση, ηλεκτρική ενέργεια και βιομηχανικές χρήσεις, προέρχεται από τη Ρωσία, όπως και το ένα τέταρτο του πετρελαίου της.

Η έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ αύριο και μεθαύριο (10-11 Μαρτίου) αναμέναται να εγκρίνει ένα σχέδιο για τη «σταδιακή εξάλειψη της εξάρτησης της Ευρώπης από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα», ή ακόμα και την έκδοση ενός ευρωομολόγου για την κάλυψη των ενεργειακών (και εξοπλιστικών) αναγκών, λόγω της «ρωσικής απειλής», αλλά η στρατηγική κρίση είναι πολυεπίπεδη και εμφανής. Και πέρα από την κοινή διάθεση για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία, σε όλα τα άλλα μέτωπα η Ευρώπη είναι διχασμένη και προβληματισμένη, με τις χώρες να επιλέγουν η κάθε μία τη δική της στάση. Κι αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η κεντρική γραμμή για επιβολή αυστηρών κυρώσεων στην Ρωσία έχει υιοθετηθεί από όλους.

Για παράδειγμα, ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς απέρριψε το ενεργειακό εμπάργκο στην Ρωσία.

Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, ο μοναδικός δυτικός ηγέτης που διατηρεί ανοιχτή επικοινωνία με τον Πούτιν, ρίχνει βάρος στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης – τελευταία σε συνεργασία και το Πεκίνο, αλλά και με τον Σολτς.

Η Ουγγαρία ανακοίνωσε ότι θα επιτρέψει μεν σε στρατεύματα του ΝΑΤΟ να αναπτυχθούν στα δυτικά της χώρας και αποστολές όπλων να περάσουν από το έδαφός της προς άλλα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, εκτός από τις περιπτώσεις όπου ο τελικός προορισμός τους είναι η Ουκρανία!

Η Βουλγαρία ετοιμάζεται να ζητήσει εξαίρεση για την απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου, εάν υποβληθεί τέτοια πρόταση, καθώς εξαρτάται σχεδόν πλήρως από τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Η Αυστρία θα παραμείνει ουδέτερη, όπως δήλωσε ξεκάθαρα ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ, τονίζοντας ότι αυτή η επιλογή έχει εξυπηρέτησε καλά τη χώρα του στο παρελθόν και θα επιμείνει σε αυτή. Έστω κι αν αναζητά φυσικό αέριο από άλλες χώρες, ώστε να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο από το οποίο η Αυστρία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό.

Διχασμός υπάρχει και για το αν και τι καθεστώς υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ θα λάβει η Ουκρανία, ένα θέμα το οποίο έχει βαλτώσει έτσι κι αλλιώς.

Το μεγάλο πρόβλημα της Ευρώπης είναι ότι από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, πέρα από τις δύο εμπλεκόμενες στον πόλεμο χώρες, η κύρια χαμένη είναι η ίδια. Ενεργειακά, αντιμετωπίζει ίσως την μεγαλύτερη κρίση από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οικονομικά μετρά τις επιπτώσεις στην ίδια από τις κυρώσεις, που έχει επιβάλλει η δύση (συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας) στη Ρωσία – οι τιμές των καυσίμων και των προϊόντων, ειδικά σε χώρες σαν την Ελλάδα είναι ήδη εξωφρενικές. Στρατιωτικά, και μόνο το γεγονός ότι η Γερμανία αλλάζει το δόγμα με ένα γιγαντιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα, είναι αρκετό για να διαμορφώσει μία τουλάχιστον περίεργη κατάσταση στη Γηραιά Ήπειρο.

Η αβεβαιότητα και η ανησυχία των ευρωπαίων πολιτών φαίνεται ήδη σε πολλές περιπτώσεις, ακόμα και σε καθημερινές συμπεριφορές: από την φρενήρη αγορά ταμπλετών ιωδίου, ως άμυνα υποτίθεται σε μία πυρηνική απειλή (!!!), έως τους περιορισμούς που επέβαλε η Ισπανία στην αγορά ηλιέλαιου από τα σούπερ μάρκετ, λόγω φόβων για ελλείψεις!   

Και μέσα σε όλα αυτά ελλοχεύει ο κίνδυνος η Ευρώπη να γίνει το κύριο θέατρο μαχών ενός ακόμα παγκόσμιου πολέμου, εάν ξεφύγουν τα πράγματα στην Ουκρανία.

Την ίδια ώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες εκμεταλλεύονται την κρίση για να ενισχύουν τη διεθνή τους θέση στην αγορά ενέργειας, αλλά και να αποκτήσουν πιο κρίσιμο γεωστρατηγικό ρόλο στην Ευρώπη, ενώ η Κίνα παραμονεύει, έχοντας τη δική της ασφάλεια και τις προνομιακές σχέσεις με τη Μόσχα.

Η Ευρώπη κινδυνεύει να μετατραπεί σε αδύναμο κρίκο μίας ακόμα παγκόσμιας κρίσης.

Διαβάστε επίσης:

Ο ενεργειακός πόλεμος δίνει τη χαριστική βολή στη παγκοσμιοποίηση – Ποιος θα τον πληρώσει ακριβότερα

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ήδη ηττημένος

Πόλεμος στο σαλόνι μας