Καθώς οι μέρες περνούν και ο πόλεμος συνεχίζεται, οι δυτικές κυβερνήσεις θεωρούν ότι η αγριότητα των ρωσικών επιθέσεων θα αυξάνεται, προκειμένου να μην ξεπεραστεί το χρονικό περιθώριο των 15 ημερών, που σύμφωνα με βρετανικές διαρροές είχε θέσει ο ίδιος ο ρωσικός στρατός ως το μέγιστο διάστημα που θα χρειαζόταν για την ολοκληρωτική κατάληψη της Ουκρανίας. Δεν είναι απλώς θέμα γοήτρου. Ο πόλεμος είναι μια πολύ ακριβή υπόθεση, που χρειάζεται ρευστό και οι δυνατότητες της Ρωσίας μόνο ανεξάντλητες δεν είναι, ειδικά μετά το πάγωμα των αποθεματικών της σε συνάλλαγμα σε τράπεζες του εξωτερικού.
Ο εκνευρισμός στο περιβάλλον του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν μεγαλώνει, όπως διαφαίνεται και από τις απειλητικές του δηλώσεις, με βάση τουλάχιστον όσα διέρρευσαν μετά την τηλεφωνική του επικοινωνία με τον πρόεδρο της Γαλλίας. Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι και ο μόνος που φαίνεται να διατηρεί κάποια κανάλια επικοινωνίας με το Κρεμλίνο σε πολιτικό επίπεδο. Υπέρ του διαλόγου τάχθηκε και το βράδυ της Πέμπτης και ο Ολαφ Σολτς, μιλώντας στο δεύτερο δημόσιο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης.
Ανοιχτή γραμμή μεταξύ των στρατηγών
Σε στρατιωτικό επίπεδο, σύμφωνα με πληροφορίες αμερικανικών ΜΜΕ (Reuters, NBC) υπάρχει από την 1η Μαρτίου μια «ανοιχτή γραμμή» ανάμεσα σε Μόσχα και Ουάσιγκτον προκειμένου να αποφευχθεί κάποια «λάθος εκτίμηση» ή παρεκτροπή, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα ακόμα πιο επικίνδυνο επίπεδο την αντιπαράθεση.
Πάντως η τακτική των δυτικών είναι να απομονώσουν πολιτικά τον Πούτιν διεθνώς και να εγείρουν αμφισβητήσεις για αυτόν στο εσωτερικό της χώρας. Αυτό που έχει σημασία είναι πρωτίστως η προσπάθεια διεθνούς απομόνωσής του, με το μυαλό να βρίσκεται κυρίως στη στάση της Κίνας, η οποία όπως και η Ινδία, το Ιράν ή το Πακιστάν απείχαν από την απόφαση καταδίκης της ρωσικής εισβολής στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Μερικές παρατηρήσεις των τελευταίων ημερών έχουν εδώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε σχέση με την προσπάθεια των Δυτικών να πιέσουν το Πεκίνο να πάρει αποστάσεις από τη ρωσική επιθετικότητα.
Παράδειγμα πρώτο
Η πληροφορία ότι η Κίνα γνώριζε για τα ρωσικά σχέδια, αλλά είχε «ζητήσει» από τη Μόσχα να περιμένει την λήξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, που κυκλοφόρησε ευρέως την Τετάρτη διαψεύστηκε όπως και ήταν αναμενόμενο από τη μεριά του Πεκίνου. Δεν οδήγησε πάντως σε μια πιο σαφή αποστασιοποίηση από τη Μόσχα, όπως θα περίμεναν ίσως ορισμένοι. Είναι ωστόσο σαφές, ότι όσο η βιαιότητα του πολέμου μεγαλώνει, τόσο θα πιέζεται το Πεκίνο να καταδικάσει τις πρακτικές του Πούτιν. Κι αυτό γιατί οι δυτικοί θεωρούν, ότι αυτό που βάζει πάνω από όλα η σινική ηγεσία είναι το δικό της συμφέρον και σε καμιά περίπτωση δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει μια σημαντική επιδείνωση των σχέσεων της με την Ευρώπη, για χάρη του Πούτιν. Η οικονομική βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η Κίνα στη Μόσχα έχει τα όρια της και σίγουρα δεν διακατέχεται από αισθήματα αλληλεγγύης και αλτρουισμού, ειδικά από τη στιγμή που η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας της προκαλούν και αυτής σοβαρά προβλήματα.
Παράδειγμα δεύτερο
Μέσα στην «φασαρία» για την αλλαγή στάσης της Γερμανίας απέναντι στον πόλεμο και την εγκατάλειψη της πατροπαράδοτης «εγκράτειάς» της υπήρξε μια δήλωση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, που έκανε ο πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Λαρς Κλίνγκμπαϊλ πριν από μερικές ημέρες. Μιλώντας για την στροφή, τόσο του κόμματος του όσο και συνολικά της γερμανικής πολιτικής ελίτ, δήλωσε ότι η στρατηγική της «αλλαγής μέσω του εμπορίου», σύμφωνα με την οποία τα αυταρχικά κράτη μπορούν να επηρεαστούν μέσω στενών οικονομικών σχέσεων, αποδείχτηκε ότι ήταν λανθασμένη. Και δεν δίστασε να βάλει στο ίδιο «καλάθι» της αναθεώρησης της και το Πεκίνο: «Βλέπουμε τόσο στην περίπτωση της Κίνας, όσο και στην περίπτωση της Ρωσίας, ότι αυτή η ιδέα έχει αποτύχει και χρειαζόμαστε μια άλλη, μια πιο αποτρεπτική προσέγγιση απέναντι στα αυταρχικά κράτη». Δε μπορεί μην το άκουσαν αυτό στην Κίνα και να μην προβληματίστηκαν, για το μέλλον των σχέσεων τους με τη Γερμανία, αλλά και με την ΕΕ, που για την κυρία Μέρκελ αποτελούσε πάντα κεντρική προτεραιότητα.
Παράδειγμα τρίτο
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε την Πέμπτη ότιθέλει να συναντήσει τους ομολόγους του από την Ιαπωνία, την Αυστραλία και την Ινδία στο Τόκιο τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με το Λευκό Οίκο το επίκεντρο σε μια τέτοια σύνοδο κορυφής πρέπει να είναι «η επιδίωξη ενός ελεύθερου και ανοιχτού Ινδο-Ειρηνικού». Αυτό συμφωνήθηκε σε συνομιλία μεταξύ του Μπάιντεν και των πρωθυπουργών της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, της Ιαπωνίας Φούμιο Κισίντα και της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισσον. Η συζήτηση αφορούσε και την Ουκρανία και τις «εκτεταμένες επιπτώσεις» του πολέμου.
Σύμφωνα με παρατηρητές, η ομάδα χωρών της «Τετραμερούς Συνεργασίας για την Ασφάλεια» (Quad) στοχεύει πρωτίστως στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στην περιοχή. Οι τέσσερις πολιτικοί επιβεβαίωσαν ότι η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών στον Ινδο-Ειρηνικό πρέπει να γίνονται σεβαστά και ότι οι χώρες της περιοχής πρέπει να είναι απαλλαγμένες από στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό καταναγκασμό, ανέφερε ο Λευκός Οίκος. Ο Μπάιντεν είχε προσκαλέσει τελευταία φορά σε τετραπλή σύνοδο κορυφής στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ οι υπουργοί Εξωτερικών των συμμετεχουσών χωρών συναντήθηκαν στην Αυστραλία τον Φεβρουάριο.
Αυτό που μένει να φανεί είναι αν όλες αυτές οι κινήσεις θα οδηγήσουν την Κίνα σε μια πιο ήπια ή σε μια πιο επιθετική πολιτική απέναντι στη Δύση. Αυτό πάντως όπως εκτιμούν στη Δύση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία. Και με αυτό δεν εννοούν φυσικά τις συνολικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, αλλά τις γεωπολιτικές μετατοπίσεις και τις εσωτερικές εξελίξεις κυρίως εντός της Ρωσίας, τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
Διαβάστε ακόμα
Θα χάσει τώρα η ευρωπαϊκή ακροδεξιά τους Ρώσους «χορηγούς» της;
Ο Γ’ Παγκόσμιος είναι οικονομικός
Παράνοια: Στην κυβέρνηση ανακάλυψαν… «ρωσικό κόμμα» στην Ελλάδα!