Αν μπορούσε να βρεθεί κανείς ταυτόχρονα στο Κίεβο και στο Μόναχο θα πίστευε ότι οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται στα προάστια της πρωτεύουσας της Βαυαρίας. Δραματικές ήταν οι προειδοποιήσεις στην Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, την ώρα που οι κάτοικοι της ουκρανικής πρωτεύουσας απολάμβαναν μια ηλιόλουστη μέρα που σε τίποτα δεν θύμιζε την ένταση των προηγούμενων ημερών. Μάλιστα σε μια δημοσκόπηση το 62% των Ουκρανών δήλωνε ότι δεν πιστεύει ότι θα υπάρξει ρωσική εισβολή στη χώρα τους.
Αντίθετα στο παραδοσιακό βαυαρικό ξενοδοχείο όλοι ήταν εξαιρετικά ανήσυχοι. Από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, που έκανε λόγο για μια κατάσταση πιο σοβαρή και από εκείνη της εποχής του ψυχρού πολέμου, μέχρι τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος επιμένει ότι τα «ρωσικά γυμνάσια» κοντά στα ουκρανικά σύνορα είναι κάτι παραπάνω από γυμνάσια. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, ο οποίος επιμένει ότι η Ρωσία θα βρει την αφορμή για να επιτεθεί. Εντυπωσιακή και η απόλυτη ευθυγράμμιση της Γερμανίδας συναδέλφου του Ανναλένα Μπέρμποκ με την επιχειρηματολογία περί «κινδύνου πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης».
Mεγάλος απών από το Μόναχο ο Ρώσος πρόεδρος, που έχει στο ενεργητικό του μερικές αξέχαστες εμφανίσεις εκεί, όπως το 2007 όταν είχε «σοκάρει» το ΝΑΤΟϊκο ακροατήριο, καταγγέλοντας τα αμερικανικά σχέδια για «παγκόσμια κυριαρχία». Το Σάββατο ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα παρακολουθήσει αυτοπροσώπως ένα κομμάτι των ρωσικών γυμνασίων. Την Παρασκευή σαν να ήθελε να προκαλέσει ακόμα περισσότερο τους Δυτικούς συναντήθηκε με τον αποκαλούμενο από δυτικά ΜΜΕ «δικτάτορα» πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκα, χωρίς να τον κρατήσει στην απόσταση των έξι μέτρων του μαρμάρινου τραπεζιού. «Συζητήσαμε τα αιτήματά μας για την επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά, συμφωνήσαμε να επενδύσουμε στη στρατιωτική μας συνεργασία» ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος και πρόσθεσε ότι «η Ρωσία πρέπει να ανεβάσει το επίπεδο της οικονομικής της ανεξαρτησίας, πρέπει να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας».
Ένταση στην ανατολική Ουκρανία
Βεβαίως η κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία και ειδικά στις ρωσόφωνες και αυτοανακηρυχθείσες ως αυτόνομες περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ δεν έχει καμιά σχέση με την ηρεμία στο Κίεβο. Οι σπίθες ξεπηδούν από πολλές μεριές και πολλοί φοβούνται ότι είναι θέμα τύχης και μόνο να μην ξεκινήσει η πυρκαγιά. Οι συνεχείς πληροφορίες για περιστατικά εχθροπραξιών, οι εκρήξεις και οι ανατινάξεις, όπως αυτή ενός οχήματος της πολιτοφυλακής στο κέντρο του Ντονέτσκ δείχνουν ότι υπάρχει αρκετή εύφλεκτη ύλη. Και οι αλληλοκατηγορίες συνεχίζονται χωρίς να είναι πάντα έυκολο να διαχωρίσει κανείς τα γεγονότα από την προπαγάνδα.
Ηδη έχουν ξεκινήσει επιχειρήσεις απομάκρυνσης κατοίκων, κυρίως παιδιών από την περιοχή, οι οποίοι μεταφέρονται προς τη Ρωσία. Ο Πούτιν έχει δώσει εντολή να διασφαλιστεί η σίγουρη πρόσβαση για τους πρόσφυγες στην περιοχή του Ροστόφ και οικονομική ενίσχυση 10.000 ρούβλια στον καθένα. Επικεφαλής για τη διαδικασία υποδοχής τέθηκε ο υπουργός Έκτακτων Αναγκών, ο οποίος μεταβαίνει στη ρωσική πόλη άμεσα.
Ο ηγέτης της αυτοανακηρυγμένης δημοκρατίας, Ντένις Πουτσίλιν, ανακοίνωσε ότι ξεκινά πλέον η μαζική αποχώρηση πληθυσμού προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, σημειώνοντας ότι «σε πρώτο στάδιο θα πρέπει να αναχωρήσουν οι γυναίκες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι». Υποστήριξε ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι «θα δώσει πολύ σύντομα την διαταγή για επίθεση και για την εφαρμογή ενός σχεδίου εισβολής των λαϊκών δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ».
Αρνείται το Κίεβο τις κατηγορίες
Στο αντίπαλο στρατόπεδο εκτιμούν ότι αν τελικά μεταφερθούν 700.000 άνθρωποι από τις ρωσόφωνες περιοχές τότε αυτό θα είναι ένας κακός οιωνός, αλλά και πρόσχημα για τη ρωσική πλευρά να επιτεθεί. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και στα ρωσικά ΜΜΕ μεταδίδονται διαρκώς εικόνες από τους πρώτους πρόσφυγες που καταφθάνουν στη Ρωσία, με λεωφορεία ή ιδιωτικά οχήματα από την ανατολική Ουκρανία.
Ο διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, Βαλέρι Ζαλούζνι, αρνήθηκε πάντως τις κατηγορίες και υποστήριξε πως «οι δηλώσεις που έκαναν οι επικεφαλής των κατοχικών διοικήσεων για την υποτιθέμενη επίθεση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και την δια της βίας απελευθέρωση των προσωρινά κατεχόμενων εδαφών δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Επικαλέστηκε μάλιστα στοιχεία που έχει δώσει στον ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη), ως απόδειξη των λεγομένων του.
Αδύναμος να επηρεάσει τα γεγονότα ο ΟΑΣΕ
Για το πρωί του Σαββάτου είναι προγραμματισμένη μια συνάντηση μεταξύ των εκπροσώπων των δύο αντιμαχόμενων μερών και του ΟΑΣΕ, οι παρατηρητές του οποίου πάντως λίγες δυνατότητες έχουν να αποτρέψουν μια σύγκρουση. Ο Σεργκέι Λαβρόφ πάντως στο πλαίσιο της επίσκεψης του Νίκου Δένδια στη Μόσχα εξέφρασε δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι η ειδική αποστολή επιτήρησης του καθεστώτος κατάπαυσης πυρός στη διαχωριστική γραμμή του Ντονμπάς «προσπαθεί με κάθε τρόπο να στρογγυλέψει εκείνα τα ζητήματα, που δείχνουν την ενοχή των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας». Ο Ρώσος διπλωμάτης δήλωσε εξαιρετικά ανήσυχος από την «απότομη αύξηση της συχνότητας των πυρών με τη χρήση όπλων, που είναι απαγορευμένα από τις συμφωνίες του Μινσκ».
Ημέρες Φεβρουαρίου του 2014
Η κατάσταση είναι εύκολο να ξεφύγει και για έναν ακόμα λόγο. Αυτές τις ημέρες συμπληρώνονται ακριβώς οκτώ χρόνια από τον Φεβρουάριο του 2014, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος για την Κριμαία και τις δύο περιοχές του Ντονμπάς. Είναι πολύ πιθανό κάποιοι να σκέφτονται να «τιμήσουν» την επέτειο δια των όπλων.
Στις 22 Φεβρουαρίου εκείνου του χρόνου παρέδωσε την εξουσία ο τελευταίος φιλορώσος πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς μετά το κίνημα της Ευρωπλατείας. Ακολούθησαν αρκετοί μήνες συγκρούσεων Ρώσων και Ουκρανών στα ανατολικά της χώρας, σε έναν πόλεμο που στην πραγματικότητα ποτέ δεν τελείωσε και απειλεί τώρα να ταράξει ολόκληρη την Ευρώπη με την αναζωπύρωσή του.
Διαβάστε ακόμα
Οι «μπίζνες» της άμυνας σε πρώτο πλάνο στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο
