Κάποιοι λένε ότι φταίει η ηλικία του. Είναι μόλις 47 ετών και έχει μεγάλες φιλοδοξίες για το μέλλον. Αλλωστε έγινε πρωθυπουργός στα 39 του χρόνια μόλις, το 2014 σε μια χώρα που χαρακτηρίζεται από την πολυγλωσσία, που πολλές φορές καταντά κουραστική πολυφωνία και κατάφερε να κρατήσει μια κυβέρνηση επί τέσσερα χρόνια, κάτι όχι αυτονόητο, ακριβώς για τους παραπάνω λόγους. Είναι αυτή τη στιγμή σε μια θέση που κατ’ όνομα φαντάζει «κορυφαία», αλλά πρακτικά έχει ελάχιστες πραγματικές εξουσίες. Ομως διαθέτει ένα μέντορα που τον στηρίζει και τον καθοδηγεί, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αρέσκεται να προβάλει τον εαυτό του ως εκφραστή του γνήσιου φιλελευθερισμού στην Ευρώπη.
Από αυτό τον χώρο προέρχεται και αυτόν εκπροσωπεί στις περίπλοκες ισορροπίες των μηχανισμών των Βρυξελλών ο Σαρλ Μισέλ, γόνος πολιτικής οικογένειας και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το 2019. Μια θέση που συχνά δυσκολεύεσαι να περιγράψεις. Αυτός προετοιμάζει το «μενού» των συνόδων κορυφής, τόσο σε πολιτικό όσο και σε γαστρονομικό επίπεδο. Συντονίζει δηλαδή την επαφή και την συνεργασία των αρχηγών των κυβερνήσεων, εκπροσωπεί την ΕΕ όποτε και όπου τον αφήνουν και είναι υπεύθυνος για τη συνεργασία και το συντονισμό δράσης με την Κομισιόν.
Η παλιά είναι αλλιώς
Αυτό το τελευταίο κομμάτι είναι που φαίνεται να τον δυσκολεύει περισσότερο, αφού απέναντί του ή θεωρητικά στο πλάι του έχει μια παλιά καραβάνα της πολιτικής, που μπορεί να μην έχει να παρουσιάσει κάποιες μεγάλες επιτυχίες στην σταδιοδρομία της, πλην ακριβώς του γεγονότος ότι αυτή η σταδιοδρομία της μετράει ήδη πάνω από 30 χρόνια. Ηταν μάλιστα αυτή που κατάφερε να επιβιώσει και στις τέσσερις κυβερνήσεις Μέρκελ από το 2005 μέχρι και το 2019, όταν και τελικά μεταπήδησε στη θέση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ξέρει λοιπόν πώς να κρατάει τους φίλους της κοντά και τους εχθρούς της ακόμα κοντύτερα, όπως λέει ο χρυσός κανόνας των Βρυξελλών και για αυτό δεν αφήνει από το περισκόπιο της τον φιλόδοξο και κατά 17 χρόνια νεώτερο της Βέλγο «συνοδοιπόρο».
Στις Βρυξέλλες αποτελεί κοινό μυστικό ότι δύο πρόεδροι δεν τα πάνε και τόσο καλά μεταξύ τους. Αλλά αυτό θεωρείται ως ένα διεγερτικό, που κρατά σε διαρκή εγρήγορση την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Οι τρικλοποδιές εκατέρωθεν είναι συχνές και κάποιες φορές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ακόμα και ως μαχαιριές, με την πολιτική έννοια του όρου πάντα.
Το αξέχαστο «sofagate» στην Τουρκία
Αξέχαστη έχει μείνει φυσικά ακόμα και στους πιο αδιάφορους για τα «ευρωπαϊκά» η σκηνή του «sofagate» στην Τουρκία, με την φον ντερ Λάιεν να μένει όρθια δίπλα στους «στρογγυλοκαθισμένους» Μισέλ και Ερντογάν, λόγω… έλλειψης τρίτης πολυθρόνας. Πολλοί αμφισβητούν την εκδοχή ότι το περιστατικό αυτό ήταν αποτέλεσμα μιας πατριαρχικής απρέπειας του Τούρκου προέδρου, και επιμένουν ότι ίσως να είχε βάλει το χεράκι του για αυτή την «αμήχανη σκηνή» ο Βέλγος πρόεδρος του Συμβουλίου. Αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο περιστατικό, που η «διθεσία» αυτή προκάλεσε προβλήματα.
Η αλήθεια είναι ότι από τότε που εισήχθη στο θεσμικό πρωτόκολλο της ΕΕ το αξίωμα του Προέδρου του Συμβουλίου η συνύπαρξη δεν ήταν πάντα αρμονική. Ο φιλόδοξος Πορτογάλος Μπαρόζο με τον άχρωμο (επίσης Βέλγο) φαν Ρομπάυ, ο διαρκώς «χειμαρρώδης» Λουξεμβούργιος Γιούνκερ με τον ατσαλάκωτο Πολωνό Τουσκ. Μάλιστα οι τελευταίοι είχαν φροντίσει να καθορίσουν προκαταβολικά γραπτώς, που αρχίζουν και τελειώνουν τα χωράφια του καθενός και οι εντελώς διαφορετικοί τους χαρακτήρες τους προστάτευαν αυτονόητα από επικαλύψεις.
Ενα σίριαλ παρασκηνιακών καβγάδων
Το τωρινό ντουέτο δεν αποφάσισε κάτι τέτοιο. Ετσι προέκυψαν επικαλύψεις και κόντρες. Στο τελευταίο τεύχος του το περιοδικό «der Spiegel» περιέγραφε μερικές από αυτές με μια μάλλον ελαφρώς μεροληπτική διάθεση υπέρ της κυρίας. Ισως επειδή είναι κυρία, ίσως επειδή είναι Γερμανίδα, ίσως και για τα δύο.
Διπλές προσκλήσεις προς τον Μπόρις Τζόνσον κατά την διάρκεια κρίσιμων διαπραγματεύσεων για το Brexit. Απρογραμμάτιστα ταξίδια του Βέλγου στην Ιαπωνία ή σε χώρες της Αφρικής, για τα οποία η Κομισιόν ενημερώθηκε την τελευταία στιγμή. Παρασκηνιακοί καβγάδες για το ποιός θα μιλούσε εκ μέρους της ΕΕ στη διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο στις αρχές του 2020. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης των δύο στον Εβρο, τον Μάρτιο του 2020, συνοδεία του Ελληνα πρωθυπουργού είχαν υπάρξει κάποια μπερδέματα με το πρωτόκολλο, αφού αρχικά επρόκειτο να έρθει ο Μισέλ και η φον ντερ Λάιεν προστέθηκε αργότερα στην «παρέα», βλέποντας ότι η έκρυθμη κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα είχε προκαλέσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Με το βλέμμα στο μέλλον
Η φιλοδοξία και των δύο εξηγείται και από το γεγονός ότι θα ήθελαν την επανεκλογή τους. Για τον Μισέλ το πρόβλημα είναι πιο άμεσο, αφού έχει εκλεγεί για 2,5 χρόνια, συνεπώς η θητεία του λήγει στις 31 Μαΐου 2022. Η στήριξη του από τον Μακρόν, που (πιθανώς) θα προεδρεύει ακόμα εκείνο το διάστημα του δίνει την ελπίδα ότι θα εξασφαλίσει άλλη μια και τελευταία θητεία. Για την φον ντερ Λάιεν το ζήτημα δεν είναι τόσο άμεσο αφού η θητεία της λήγει το 2024. Ομως η νέα γερμανική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι ο επόμενος Επίτροπος της χώρας θα προταθεί από τους Πράσινους, οι οποίοι δύσκολα θα την επανανπροτείνουν, με βάση τουλάχιστον τα σημερινά δεδομένα. Εκτός και αν η πολύπειρη πολιτικός βρει τρόπο να κερδίσει τις καρδιές τους.
Διαβάστε ακόμα
Γαλλικές εκλογές: Γιατί έχουν σημασία για την κυβέρνηση Μητσοτάκη
Χρονιά «make or brake» για την Ευρώπη το 2022: Τα 7 μέτωπα που θα γεννήσουν κρίσεις
Ο «πόλεμος» για τα πυρηνικά στην Ε.Ε. και ο συμβιβασμός Γάλλων και Γερμανών
