Το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE) της Γουατεμάλας ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι αναστέλλει «προσωρινά», μετά από αίτημα δικαστή, τη νομική υπόσταση του κόμματος Movimiento Semilla («Κίνημα Σπόρος») του εκλεγμένου προέδρου Μπερνάρντο Αρέβαλο, ο οποίος αναμένεται να αναλάβει τα καθήκοντά του στις 14 Ιανουαρίου. Ο ίδιος θεσμός (TSE) επικύρωσε τη νίκη του σοσιαλδημοκράτη στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της 20ής Αυγούστου.
Ο Αρέβαλο χαρακτήρισε «απόλυτα παράνομη» την απόφαση, υπογράμμισε, ωστόσο, ότι το TSE απλώς εφάρμοσε εντολή δικαστή, κατόπιν αιτήματος της εισαγγελίας, και έκανε λόγο για συνεχιζόμενη «διαδικασία πολιτικού διωγμού» εναντίον του ίδιου και της παράταξής του.
Σημειώνεται, ότι μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, την 25η Ιουνίου, ο δικαστής Φρέντι Ορεγιάνα είχε ήδη δώσει εντολή στο TSE, κατόπιν αιτήματος του εισαγγελέα Ραφαέλ Κουρουτσίτσε, να αναιρέσει τη νομική υπόσταση του “Σεμίγια” και να διενεργήσει έρευνα για υποτιθέμενες παρατυπίες στην καταχώριση των μελών του, όταν ιδρύθηκε, το 2017.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ λέει ότι οι Ορεγιάνα και Κουρουτσίτσε «ενέχονται σε διαφθορά». Η Γουατεμάλα, όπου το 60% του πληθυσμού ζει στη φτώχεια, συγκαταλέγεται στις 30 πιο διεφθαρμένες χώρες στον κόσμο, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια και ο Μπερνάρντο Αρέβαλο εξελέγη πρόεδρος, υποσχόμενος να την καταπολεμήσει.
Το TSE δεν είχε εφαρμόσει την πρώτη δικαστική διαταγή, καθώς δεν ήταν δυνατόν να ανασταλεί η υπόσταση ως νομικού προσωπικού του κόμματος εν μέσω εκλογικής διαδικασίας. Το Συνταγματικό Δικαστήριο παρενέβη στη συνέχεια, εγγυώμενο τη διεξαγωγή του δεύτερου γύρου στην προβλεπόμενη ημερομηνία ανάμεσα στους δυο υποψήφιους που κατέλαβαν τις πρώτες θέσεις, δηλαδή τον Αρέβαλο και την πρώην πρώτη κυρία Σάντρα Τόρες.
Στις εκλογές της 20ης Αυγούστου, ο κοινωνιολόγος και πρώην διπλωμάτης κέρδισε καθαρά τις εκλογές, εξασφαλίζοντας πάνω από το 60% των ψήφων. Η αντίπαλός του, που αρκετοί Γουατεμαλτέκοι χαρακτηρίζουν διεφθαρμένη, κατήγγειλε «νοθεία». Χθες Δευτέρα, ο διευθυντής του μητρώου πολιτών Ραμίρο Μουνιός εξήγησε πως αυτή τη φορά εφάρμοσε τη διαταγή του δικαστή Ορεγιάνα, επειδή η εκλογική διαδικασία ολοκληρώθηκε. Το κόμμα του Αρέβαλο έχει τρεις ημέρες στη διάθεσή του για να υποβάλει έφεση.
Όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι, η αναστολή της νομικής υπόστασης του «Σπόρου» δεν θα έχει καμιά συνέπεια στην ανάληψη των καθηκόντων του Αρέβαλο. Μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική, όμως, για τα μέλη του κόμματος που εξελέγησαν στο κοινοβούλιο, εμποδίζοντάς τους, για παράδειγμα, να αναλάβουν την προεδρία κοινοβουλευτικών επιτροπών.
Ταυτόχρονα με την απόφαση για το Κίνημα Σπόρος, το TSE επικύρωσε το αποτέλεσμα των εκλογών και τη νίκη του Αρέβαλο, με τον γενικό γραμματέα του Μάριο Βελάσκες να ανακοινώνει ότι η τετραετής θητεία του νέου προέδρου θα αρχίσει στις 14 Ιανουαρίου 2024.
