Τι ακριβώς περιμένει η (την) Ιταλία μετά τον Ντράγκι;

Επικρατεί χάος στην Ιταλία;

Τα ελληνικά ΜΜΕ συνηθισμένα στην υπερβολή γέμισαν από τις πρώτες ώρες τίτλους περί «χάους στην Ιταλία». Η εκτίμηση αυτή μάλλον είναι λίγο… κιτρινωπή. Οι Ιταλοί είναι έτσι κι αλλιώς συνηθισμένοι σε κυβερνήσεις που δεν μακροημερεύουν. Η συγκεκριμένη που προέκυψε τον Φεβρουάριο του 2021 ήταν ούτως ή άλλως ειδικού σκοπού. Πριν μερικές εβδομάδες έδειχνε να «έχει φάει τα ψωμιά της», όταν έπεσε η ιδέα για «μεταπήδηση» του Ντράγκι στην προεδρία της χώρας. Τότε φάνηκε ότι ο «τραπεζίτης με καρδιά» δεν είχε την απαραίτητη πολιτική στήριξη για να κάνει αυτό το βήμα. Εκλογές θα γίνονταν έτσι κι αλλιώς το 2ο23. Και σε τελευταία ανάλυση είναι μάλλον προβληματικό να αποκαλείται μονίμως «χάος» η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία, ακόμα και αν αυτό συμβαίνει λίγο νωρίτερα του προκαθορισμένου.

Γιατί έπεσε ο Ντράγκι;

Η δημοφιλία του «διορισμένου» πρωθυπουργού ήταν μεγάλη, αλλά όχι και στο βαθμό που προσπαθούσαν να την παρουσιάσουν διάφορα, οικονομικά κυρίως έντυπα, από τον αγγλοσαξωνικό χώρο για δικές τους σκοπιμότητες. Οι περιορισμοί που επέβαλε κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχαν χαρακτηριστεί από πολλούς ως υπέρμετροι και αυταρχικοί, ενώ λόγω προτέρου βίου η πολιτική του δεν προκαλεί και ενθουσιασμό στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Οι διαδηλώσεις συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων εναντίον του κάθε άλλο παρά σπάνιες ήταν.

Ο Ντράγκι είχε προκαλέσει επίσης τριβές στην πολυκομματική του κυβέρνηση με τη στάση του στην υπόθεση της Ουκρανίας, ειδικά με την υποστήριξή του στην ιδέα αποστολής όλο και περισσότερων όπλων προς το Κίεβο. Από την άλλη τα κόμματα, κυρίως αυτά της Δεξιάς, ήθελαν πλέον να αρχίσουν να τραβούν διαχωριστικές γραμμές ενόψει των έτσι κι αλλιώς επερχόμενων εκλογών. Δεν είναι τυχαίο που μερίδα του Τύπου χαρακτήρισε την «ήττα του Ντράγκι ως νίκη της Δεξιάς». Δε μπορεί να αγνοηθεί σε καμιά περίπτωση το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα ήθελαν να είναι αυτές, που θα διαχειριστούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, που για την περίπτωση της Ιταλίας υπολογίζονται σε 200 δισ. ευρώ.

Τι λένε οι δημοσκοπήσεις;

Αν και είναι διαφορετικό να κάνεις δημοσκοπήσεις σε «νεκρές περιόδους» και διαφορετικά δύο μήνες πριν τις κάλπες, φαίνεται ότι κερδισμένες από τις εκλογές αυτές θα είναι οι συντηρητικές και οι ακροδεξιές δυνάμεις. Τα «Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι προηγούνται με ποσοστά γύρω στο 23% και η ίδια επιμένει ότι θα διεκδικήσει την πρωθυπουργία της χώρας, αν φυσικά την στηρίξουν η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι που κινείται σε ποσοστά γύρω στο 14% και η Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι που δεν φαίνεται μπορεί να ξεπεράσει το 7%. Με βάση τον εκλογικό νόμο αν τα κόμματα αυτά συνασπιστούν και συγκεντρώσουν πάνω από 40% μπορούν τότε να ελπίζουν σε ένα γενναίο μπόνους εδρών, που θα τους εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Εχει ελπίδες η ιταλική Αριστερά;

Η Αριστερά είναι εξαφανισμένη και το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα με επικεφαλής τον μάλλον συντηρητικό Ενρίκο Λέττα καταφέρνει να συγκρατηθεί σε ποσοστά λίγο πάω από το 20%, αλλά του λείπουν οι σύμμαχοι για να μπορέσει να ελπίσει σε μια συγκρότηση ενός κεντροαριστερού συνασπισμού. Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για τους νικητές των περασμένων εκλογών το «Κίνημα των 5 Αστέρων». Το 32,68% που είχαν κατακτήσει το 2018 και τους καθιστούσε ως τώρα κυρίαρχους εντός Βουλής είναι πλέον ουτοπικό. Τα ποσοστά τους κυμαίνονται γύρω στο 11-12%, αν και οι θέσεις τους μοιάζουν πιο επεξεργασμένες και «φιλολαϊκές» ενόψει της αναμενόμενης ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης. Ισως αυτό να τους δώσει μια μικρή ώθηση προεκλογικά.

Προφανώς πολλά θα εξαρτηθούν και από τις εξελίξεις τους επόμενους δύο μήνες, που είναι ουσιαστικά περίοδος διακοπών. Πάντως όποια κυβέρνηση και να προκύψει δεν θα έχει προλάβει να δει τις πραγματικές διαστάσεις μιας βαθιάς κρίσης τον ερχόμενο χειμώνα, την οποία και θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Αυτό κάνει πολλούς να προεξοφλούν ενδιαφέρουσες πολιτικές εξελίξεις με βασικό τους συστατικό την αστάθεια. Κάποιοι πιο αισιόδοξοι δεν αποκλείουν τελικά να υπάρξει και πάλι ένα αδιέξοδο και να κληθεί ξανά ο Ντράγκι να αναλάβει τα γκέμια με τα «ήρεμα χέρια» του. Αυτό το σενάριο πάντως είναι μάλλον τραβηγμένο και έχει να κάνει περισσότερο με την επιθυμία ορισμένων επιχειρηματικών κύκλων, παρά με την πραγματική πολιτική κατάσταση.

Τι μπορεί να σημάνουν όλα αυτά για την ΕΕ;

Η αλήθεια είναι ότι στις Βρυξέλλες ανησυχούν, όπως έδειξαν και οι πρώτες αντιδράσεις του Ιταλού Επιτρόπου Πάολο Τζεντιλόνι. Τα οικονομικά προβλήματα της Ιταλίας είναι γνωστά και στο παρελθόν έχει ακουστεί πολλάκις το σενάριο για τις απρόβλεπτες παρενέργειες, που θα είχε για την Ευρωζώνη μια «κατάρρευση της». Το σενάριο έχει δημοσιευτεί τόσες φορές ωστόσο, που λειτουργεί λίγο σαν την ιστορία με τον «λύκο στα πρόβατα». Προς το παρόν πάντως επικρατεί ψυχραιμία, ενώ στα θετικά λογίζεται ότι ακόμα και δυνάμεις που πόνταραν και ανδρώθηκαν χάρις στον αντιευρωπαϊσμό, όπως η Λέγκα, έχουν στο μεταξύ υιοθετήσει μια πολύ πιο ήπια ρητορική. Η Μελόνι παραμένει φυσικά άγραφο χαρτί. Η πραγματική αγωνία αφορά περισσότερο την μοιρασιά των κοινοτικών πόρων. Θεωρητικά η παρουσία του Ντράγκι στο τιμόνι της χώρας εκλαμβανόταν στις Βρυξέλλες ως μια εγγύηση για τον περιορισμό φαινομένων διαφθοράς και διασπάθισης των πόρων από συγκεκριμένα συμφέροντα. Στους διαδρόμους της Κομισιόν δεν υπάρχει γραφείο, που να μην έχει ακούσει ιστορίες για την αξιοποίηση των επιδοτήσεων της ΕΕ από τη… μαφία και τα παρακλάδια της. Οι σχετικές ιστορίες έχουν αποκτήσει σχεδόν διαστάσεις αστικού μύθου, αν και η γέννησή τους δεν προέκυψε από το πουθενά.

Εχει λόγους να χαίρεται ο Πούτιν;

Πολύς λόγος έγινε για τα συναισθήματα του Πούτιν μετά την ανακοίνωση της παραίτησης Ντράγκι. Προφανώς και στη Μόσχα δεν… στεναχωρήθηκαν. Στις Βρυξέλλες ανησυχούν για τη συμπεριφορά μιας κυβέρνησης Μελόνι-Σαλβίνι-Μπερλουσκόνι, η οποία θα μπορούσε να αλλάξει στάση και να αποκλίνει από τη γραμμή της «θεσμικής Ευρώπης» απέναντι στη Ρωσία. Ο 85χρονος «καβαλιέρε» θεωρείται φίλος του Πούτιν, ενώ η σχέση της Λέγκα με τη ρωσική ακροδεξιά είναι επίσης γνωστή και καταγεγραμμένη. Ο Σαλβίνι σχεδίαζε το Μάιο να επισκεφτεί τον Ρώσο πρόεδρο εν μέσω πολέμου, κάτι που τελικά ανέβαλε για άγνωστους λόγους. Φιλορωσική όπως συμβαίνει και με αρκετά «ομόδοξα» κόμματα της Ευρώπης ήταν στο παρελθόν και η στάση των «Αδελφιών της Ιταλίας»…

Ψάχνουν ακόμα τον «Ελληνα Ντράγκι»;

Τι προβλέπει η συμφωνία για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών

Πώς… έδιωξαν τον Ντράγκι – Η συνάντηση στη Villa Grande του Μπερλουσκόνι στη Ρώμη