Πώς ο Σερβετάλης μεταμορφώθηκε στον Ρινόκερο του Ιονέσκο
Ο Ρινόκερος του Ιονέσκο, όπως σε όλα τα μεγάλα έργα, το περιεχόμενό του στηρίζεται σε μια πολύ απλή ιδέα. Ο ήρωας προσπαθεί να επιβιώσει από μια κατάσταση που όλοι οι άλλοι γύρω του εκπίπτουν από την ανθρώπινη φύση, στη ζωώδη. Γίνονται ένας ένας ρινόκεροι. Ο ήρωας, όμως, αντιστέκεται να μη μολυνθεί. Αποτελεί τον θρίαμβο της λογικής επάνω στον σκοταδισμό, του πολιτισμού επάνω στην κτηνωδία.
Έγραψε ο Ιονέσκο σχετικά:
“ένα έργο που αντιτίθεται σε κάθε μαζική υστερία, σε κάθε επιδημία, που καλύπτεται κάτω από την καλύπτρα της λογικής και των ιδεών, αλλά που δεν παύει να είναι κοινωνική αρρώστια, της οποίας οι ιδεολογίες, στην πραγματικότητα, είναι το «άλλοθι». […] Σκέφτηκα, απλούστατα, πως αυτό που έπρεπε να αποδείξω ήταν η μηδαμινότητα κάθε τρομερού συστήματος. Συστήματα που μας καθοδηγούν, παρασύρουν τους ανθρώπους, τους αποκτηνώνουν και ύστερα τους καταντάνε σκλάβους”.
Ο μεγάλος συγγραφέας αναφερόταν σαφώς στον ναζισμό. Αναφερόταν σε όλες εκείνες τις ιδέες που προκειμένου να επιβιώσουν δεν διστάζουν ούτε μπροστά στην ανθρώπινη ζωή. Η επιδημία που καλύπτεται κάτω από την “καλύπτρα της λογικής” αποτελεί μια συμβολική, νοητική επιδημία που οδηγεί τον άνθρωπο στη σκλαβιά και όχι στην ελευθερία. Ή αλλιώς: που οδηγεί τον άνθρωπο στο θάνατο, στο τέλος της ζωής.
Τον πρωταγωνιστή αυτού του έργου ανέλαβε να παίξει ο ηθοποιός κ. Σερβετάλης. Εν μέσω μιας αληθινής επιδημίας το έργο μπορούσε να αποτελέσει ένα κοινωνικό σχόλιο απέναντι στον σκοταδισμό. Θα μπορούσε να εξελιχθεί ως μια καταγγελία σε όσα παράλογα ζούμε τον τελευταίο καιρό. Η πραγματική λογική που στρέφεται εναντίον σε ότι καλύπτεται κάτω από την “καλύπτρα της λογικής”. Ο θρίαμβος της ζωής. Επί το χριστιανικότερο, “ο Θεὸς τῶν πνευμάτων καὶ πάσης σαρκός, ὁ τὸν θάνατον καταπατήσας”.Γιατί η νίκη επί του θανάτου – ή εν πάση περιπτώσει η συνεχής διεκδίκηση της νίκης – από τον ορθό λόγο αναδύεται ως το τελικό ζητούμενο.
Ο κ. Σερβατάλης αποφάσισε να εγκαταλείψει την παράσταση. Είναι μια επιλογή που δείχνει ότι αγνόησε και το έργο που κλήθηκε να πρωταγωνιστήσει. Αγνόησε, φυσικά, και τους συναδέλφους του που μένουν άνεργοι.
Αγνόησε τα μέτρα της λογικής και προτίμησε την “καλύπτρα”. Μπροστά στη διεκδίκηση της νίκης επί του θανάτου μεταμορφώθηκε σε Ρινόκερο.
