Αυτή την εβδομάδα ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς ορκίστηκε εκ νέου πρόεδρος της Σερβίας μετά την επιτυχία του στις εκλογές του περασμένου Απριλίου. Στον όρκο του όπως αυτός προβλέπεται από το σύνταγμα της χώρας αναφέρθηκε στην υποχρέωση να δώσει όλες του τις δυνάμεις για την διατήρηση της ενότητας και της κυριαρχίας ολόκληρης της Σερβίας συμπεριλαμβανόμενου και του Κοσυφοπεδίου. Πέραν του τυπικού του θέματος υπάρχει και η ουσία. Οι συνομιλίες για το Κόσοβο έχουν βαλτώσει, αφού και οι δύο πλευρές δείχνουν να μην βιάζονται για μια λύση.
Η Σερβία εκτός γραμμής
Η Σερβία έκλεισε πρόσφατα μια ιδιαίτερα ευνοϊκή συμφωνία με τη Μόσχα για την παροχή φθηνού φυσικού αερίου. Παράλληλη στη χώρα έφτασαν και τα αντιαεροπορικά συστήματα FK-3 (ή HQ-22) από την Κίνα, προς μεγάλη απογοήτευση των ΗΠΑ και της ΕΕ. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι «απειλούν» το Βελιγράδι ότι με τις κινήσεις του μπορεί να υποσκάπτει την προσπάθειά του για ένταξη στην ΕΕ. Ομως έτσι κι αλλιώς η σχετική διαδικασία κινείται με ρυθμούς χελώνας και η σερβική πλευρά δείχνει πλέον να έχει χάσει την αισιοδοξία της για το θέμα, βλέποντας τη στάση των Βρυξελλών, αλλά και αρκετών ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Δεν φαίνεται συνεπώς να έχει καμιά διάθεση διαλλακτικότητας και για το ζήτημα του Κοσόβου.
Ενας υπέρμαχος της μεγάλης Αλβανίας
Οι προειδοποιήσεις ορισμένων για μια πιθανή επιθετική ενέργεια στο Κόσοβο μπορεί να είναι ως ένα βαθμό υπερβολικές. Αλλά και η στάση του Κοσοβάρου «πρωθυπουργού» Αλμπιν Κούρτι μόνο διαλλακτική δεν είναι, αφού θεωρείται ένας από τους πιο φανατικούς οπαδούς της θεωρίας της μεγάλης Αλβανίας. Υπενθυμίζεται ότι εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο, το Κοσσυφοπέδιο δεν έχουν αναγνωρίσει και οι Ισπανία, Σλοβακία, Ρουμανία. Σημαντικός είναι φυσικά ο ρόλος του Βελιγραδίου και στο «δράμα» της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Μια «χώρα» υπό διάλυση
Ο Βούτσιτς συναντήθηκε πρόσφατα με τον ηγέτη τον Σερβοβόσνιων Μίρολαντ Ντόντικ, ο οποίος ουσιαστικά αμφισβητεί τη βιωσιμότητα αυτού του τριεθνικού μορφώματος (Μουσουλμάνοι, Κροάτες, Σέρβοι) που κάποτε ΗΠΑ και ΕΕ είχαν προσπαθήσει να δημιουργήσουν ως «πρότυπο» συμβίωσης διαφορετικών εθνοτήτων και είχε ξεκινήσει μια διαδικασία απόσχισης του σερβικού κομματιού στα τέλη του περασμένου χρόνου.
Ο Ντόντικ, μέλος της συλλογικής προεδρίας της Βοσνίας, αποκαλεί τη χώρα μη βιώσιμη και πρακτικά ανύπαρκτη. Παλιότερα θεωρείτο μετριοπαθής και απολάμβανε της στήριξης και από δυτικές κυβερνήσεις. Τώρα υποστηρίζει ότι «η Βοσνία οδεύει προς μια κατεύθυνση για την οποία δεν είχαμε συμφωνήσει στο Ντέτιτον (1995)». Ο Ντόντικ επανέφερε πριν λίγες μέρες την πρότασή του για «ειρηνική διάλυση» της Βοσνίας, όπου θεωρητικά είναι προγραμματισμένες και εκλογές στις αρχές Οκτωβρίου. Πάντως και η κροατική πλευρά, μικρότερη αριθμητικά έχει τα δικά της παράπονα, με αφορμή το εκλογικό σύστημα και όχι μόνο.
Οπου λαλούν πολλοί κοκκόροι
Το Βελιγράδι μπορεί να μην στηρίζει επίσημα μια τέτοια πρόθεση, αλλά ο Ντόντικ έχει και άλλους συμμάχους, διατηρεί για παράδειγμα καλές σχέσεις με τη Μόσχα. Η κατάσταση στη Βοσνία παραμένει τεταμένη, η προοπτική ένταξης στην ΕΕ δεν διαφαίνεται ούτε καν στο βάθος του ορίζοντα, η διαφθορά δίνει και παίρνει και χιλιάδες πρόσφυγες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε άθλια στρατόπεδα, χωρίς η Δύση να ασχολείται μαζί τους.
Ο Γερμανός Χριστιανοδημοκράτης Υπάτος Εκπρόσωπος του ΟΗΕ, Καρλ Σμιντ για την περιοχή κάθε άλλο παρά έχει επιτύχει να ηρεμήσει τα πνεύματα, αφού ειδικά οι Σέρβοι τον θεωρούν μονομερώς δρώντα υπέρ του μουσουλμανικού στοιχείου. Αυτό που κάνει κατά καιρούς είναι να ζητά εντονότερη διεθνή στρατιωτική παρουσία, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο πολεμικών εχθροπραξιών. Αλλά ειδικά μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία η κατάσταση στα δυτικά Βαλκάνια ελάχιστα απασχολεί τους δυτικοευρωπαίους.
Κάτι που είναι ιδιαίτερα ανεύθυνο αφού στην περιοχή δραστηριοποιούνται διάφορες δυνάμεις, μεγάλες όπως η Ρωσία και η Κίνα, «μεσαίες» όπως η Τουρκία που θεωρεί υποχρέωσή της να ενισχύει το μουσουλμανικό στοιχείο και μικρές που ονειρεύονται να… μεγαλώσουν όπως η Αλβανία.
Η ΕΕ σε αφασία διαρκείας
Ο μόνος που είχε δείξει να «ασχολείται» ήταν ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας Γιάνεζ Γιάνσα, ο οποίος είχε ρίξει την ιδέα για ένα σχέδιο «διαμελισμού» των καυτών περιοχών των Βαλκανίων ανάμεσα στους γείτονες τους. Μοίρασμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ανάμεσα σε Σερβία και Κροατία και του Κοσόβου ανάμεσα σε Σερβία και Αλβανία. Σχέδιο «δυναμίτης» και απαύγασμα πολιτικού αμοραλισμού και ανοησίας ταυτόχρονα. Ο ίδιος ο Γιάνσα έσπευσε να το διαψεύσει μετά την διεθνή κατακραυγή, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αρνήθηκε όμως να διαψεύσει την υπάρξή του. Ηταν και αυτή μια απόδειξη για το πόσο αμήχανα βλέπουν οι Βρυξέλλες αυτό το τόσο «μακρινό» τους κομμάτι της Ευρώπης.
Διπλωματικό “επεισόδιο” στα Τίρανα με την Αλβανίδα ΥΠΕΞ που ζήτησε άρση εμπόλεμου για τους Τσάμηδες
Πόσο πιθανή είναι μια έκρηξη στη Βοσνία και τι σημαίνει αυτό για τα Βαλκάνια
