Είναι ένα ερώτημα αν ο συντηρητικός καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στη Μόσχα, ήθελε απλώς να πει στον Βλαντίμιρ Πούτιν, πόσο «κακός» είναι ο πόλεμος και να τον πείσει να κάνει πίσω.
Δεν αποκλείεται να του υπενθύμισε ότι η «ουδέτερη» Αυστρία βρίσκεται στο μέσο της Ευρώπης και δεν μπορεί συνεπώς να διαθέτει ένα από τα 24 λιμάνια υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), με το οποίο οι ΗΠΑ υπόσχονται στην Ευρώπη να λύσει το ενεργειακό της πρόβλημα και να απελευθερωθεί από τα ρωσικά δεσμά.
Η Αυστρία λοιπόν, όπως και η Γερμανία που έχει θάλασσα, αλλά όχι τέτοια «τέρμιναλ» και άλλες χώρες όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία, που επίσης… περιτριγυρίζονται από γη δεν μπορούν να διανοηθούν μια άμεση διακοπή της παροχής φυσικού αερίου από τους ρωσικούς αγωγούς. Και για αυτό είναι έτοιμες να πληρώσουν αν χρειαστεί ακόμα και σε ρούβλια. Οσο για το ρωσικό πετρέλαιο, αυτό παραμένει σημαντικό και για χώρες που καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με άλλους τρόπους, όπως η Γαλλία με τα πυρηνικά.
Ολα τα παραπάνω είναι γνωστά και δεν θα έπρεπε να αφήνουν κανένα περιθώριο έκπληξης σε όσους… σκίζουν τα ρούχα τους, για την αδυναμία της ΕΕ να προχωρήσει σε άμεση διακοπή κάθε ενεργειακής συναλλαγής με τη Μόσχα. Ο «διχασμός», τον οποίο επικρίνουν πολλοί είναι συνεπώς απολύτως φυσιολογικός. Αυτός που δεν είναι φυσιολογικός, αρχίζουν να υποστηρίζουν πολλοί, είναι ο… μαζοχισμός, που φαίνεται να διακατέχει ορισμένους, οι οποίοι επιμένουν ότι η Ευρώπη πρέπει να πυροβολήσει τα πόδια της για να εκδικηθεί τον Πούτιν.
Είναι απολύτως φυσιολογικό επίσης οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία να επιδιώκουν να κόψουν κάθε δεσμό με τη Μόσχα και να ονειρεύονται ένα τείχος, που δεν θα αφήνει ούτε πουλί πετούμενο να φτάνει από την απειλητική Ρωσία στην επικράτειά τους.
Αυτά που λέγονται και αυτά που δεν γίνονται
Αλλά όπως υπενθύμιζε και ο πρώην Γερμανός ΥΠΕΞ Ζίγκμαρ Γκάμπριελ στην πολιτική πρέπει να χρησιμοποιείς και το ρεαλισμό. Δε μπορείς να λειτουργείς με συναισθήματα και ηθικολογίες. Ο Γκάμπριελ τόλμησε να το πει, κάποιοι άλλοι απλώς το σκέφτονται. Οι φωνές, που αναρωτιούνται τώρα, αν ο ενθουσιασμός των κυρώσεων ήταν τελικά τόσο δικαιολογημένος ή αν επρόκειτο περισσότερο για τον βρηχυθμό ενός λιονταριού που έχει τα πόδια του αλυσσοδεμένα, ολοένα και πολλαπλασιάζονται. Ωραία πανηγυρίστηκαν οι κατασχέσεις των γιώτ κάποιων ολιγαρχών στην Ιταλία και ωραία αποσύρθηκε η Gucci και άλλες εταιρίες από τα Mall της Μόσχας. Αλλά ποιό είναι το κέρδος και ποιο το αντίτιμο; Και πόσο παραπάνω μπορεί να ανέβει;
Στη Γερμανία οι προειδοποιήσεις έρχονται ομαδικά από τραπεζίτες και βιομήχανους, αλλά και από τα συνδικάτα και τα Ινστιτούτα Οικονομικών Μελετών. Η οικονομία αρχίζει πάλι να επιβραδύνει και ο πληθωρισμός «αντέχει». Το κλείσιμο των αγωγών θα είχε καταστροφικές συνέπειες. Η πολιτική ακόμα σπεύδει βραδέως, ενοχική και απολύτως εξαρτημένη από το «κλίμα», που δημιουργούν συγκεκριμένα ΜΜΕ, αλλά και οι ρητορείες διορισμένων υπαλλήλων της Κομισιόν, που δεν έχουν να λογοδοτήσουν σε κανένα εκλογικό σώμα.
Η ΕΕ μπήκε εντελώς αδιάβαστη στο μονοπάτι που της έδειξε η Ουάσιγκτον. Κυρώσεις για την ρωσική οικονομία και πλουσιοπάροχη στήριξη για τον ουκρανικό στρατό ήταν η συνταγή «για να τελειώσει γρήγορα ο πόλεμος». Και τα δύο αυτά «όπλα» προς το παρόν δείχνουν να έχουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Ο πόλεμος συνεχίζεται, ολοένα και πιο άγριος, η Ρωσία προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Το παραδέχεται εμμέσως και ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος μιλάει για ένα πόλεμο που μπορεί να κρατήσει και πάνω από ένα χρόνο.
Ας το υπογραμμίσουμε για να το συνειδητοποιήσουμε. Τζόνσον και Ζελένσκι ζητούν το ίδιο πράγμα, προβλέποντας το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Ο ένας μιλώντας για μακροχρόνια σύγκρουση, ο άλλος για σύντομο τέλος της. Εδώ γεννιέται η υποψία ότι ο καθένας τους απλώς προφητεύει αυτό που ονειρεύεται. Το γιατί είναι εύκολο να το κατανοήσει κανείς.
Οσο θα πλησιάζει η επόμενη σύνοδος κορυφής, στα τέλη Μαΐου, οι συζητήσεις για το «διχασμό» και την ένταση των κυρώσεων θα εντείνονται. Το πιο πιθανό είναι ότι η ΕΕ θα συνεχίσει στην ίδια ρότα. Οι γραφειοκράτες θα υπερηφανεύονται ότι έκαναν το καθήκον τους, οι πραγματιστές θα λένε ότι έκαναν το καλύτερο δυνατό και κάποιοι πιο «απαιτητικοί» θα κατηγορούν τους υπόλοιπους για τους δισταγμούς και τον εγωισμό τους. Κατά βάθος όλοι θα ελπίζουν σε ένα θαύμα, που θα κάνει τον αδίστακτο Πούτιν να σταματήσει ή θα τον βγάλει από το κάδρο με κάποιο τρόπο.
Γιατί η Λευκορωσία μετέχει ως τώρα μόνο εμμέσως στον πόλεμο της Ουκρανίας