Είναι ο μακροβιότερος σε θητεία πρωθυπουργός σε χώρα της ΕΕ, μετά την αποχώρηση της Μέρκελ. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν κυβερνά από το 2010 και επιδιώκει αυτή την Κυριακή (3 Απριλίου) να κερδίσει ακόμα μια εκλογική μάχη, βασισμένος σε ένα ιδιόμορφο εκλογικό νόμο, αλλά και στα πλεονεκτήματα που του δίνει το αξίωμά του, σε μια φάση που οι πολίτες αισθάνονται εξαιρετικά ανήσυχοι, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Για να καταλάβει κανείς πόσο ισχυρό είναι το καθεστώς Ορμπαν πρέπει να γνωρίζει ότι στις προηγούμενες εκλογές κατάφερε να πάρει έστω και οριακά μια πλειοψηφία δύο τρίτων στη Βουλή. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη δημοφιλία του, αλλά και με το εκλογικό σύστημα ένα συνδυασμό απλής αναλογικής και πλειοψηφικού. Aπό τις 199 έδρες της Βουλής οι 93 μοιράζονται μεταξύ των κομμάτων με απλή αναλογική. Οι υπόλοιπες 106 μοιράζονται με πλειοψηφικό σύστημα σε ισάριθμους εκλογικούς τομείς στον πρώτο σε ψήφους υποψήφιο. Εδώ οι υποψήφιοι του κυβερνώντος Fidesz (Σύνδεσμος Νέων Δημοκρατών) έχουν παραδοσιακά υπεροπλία.
Μια «πολύχρωμη» συμμαχία
Για να μπορέσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αντιμετωπίσουν τον «Βικτάτορα» που ελέγχει ΜΜΕ και κρατικές υπηρεσίες αποφάσισαν λοιπόν να συνενωθούν σε μια μάλλον ετερόκλητη συμμαχία, που περιλαμβάνει από το πρώην ακροδεξιό Jobbik μέχρι τους Σοσιαλδημοκράτες. Το πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτό είναι ένα θέμα, αν και αρχικά η συνένωση αυτή και η προοπτική εκδίωξης του Ορμπαν από την εξουσία δημιούργησε μια αισιοδοξία στα οκτώ συνολικά κόμματα της αντιπολίτευσης. Ολα είχαν συναίσθηση ότι μόνο του κανένα δεν θα μπορούσε να απειλήσει την παντοδυναμία του σημερινού πρωθυπουργού.
Το δύσκολο έργο να ηγηθεί αυτής της συμμαχίας ανέλαβε ο δήμαρχος μιας μικρής πόλης 47.000 κατοίκων, ο Πέτερ Μάρκι-Ζάι, συντηρητικός, θρησκευόμενος καθολικός και πατέρας επτά παιδιών. Το γεγονός ότι μπορεί να εκφράσει ένα συντηρητικό ακροατήριο, αλλά και το ότι είχε επικρατήσει του αντιπάλου του του Fidesz στις δημοτικές εκλογές θεωρήθηκαν ως τα μεγάλα του ατού. Αλλωστε όπως λέει και ο ίδιος παλιότερα ψήφιζε Fidesz.
Ο Ορμπαν ως «καπετάνιος» στη φουρτούνα
Πράγματι στις αρχικές δημοσκοπήσεις φαινόταν ικανός να κερδίσει τη μάχη, όμως ο πόλεμος φαίνεται να αλλάζει τα δεδομένα, αφού ο Ορμπαν είχε ξεκινήσει ήδη πριν το ξέσπασμά του να εκμεταλλεύεται την περίσταση. Ηδη από τις αρχές του χρόνου ταξίδεψε στη Μόσχα επιστρέφοντας με συμβόλαια για «φτηνή ενέργεια για το λαό του» και περαιτέρω συμφωνίες με τη Μόσχα για την εγκατάσταση πυρηνικών αντιδραστήρων για φτηνή ενέργεια. Βάφτισε πάντως και αυτός την αποστολή του στη ρωσική πρωτεύουσα ως «ειρηνευτική» για να δείξει πόσο σημαντικό πολιτικό μέγεθος αποτελεί διεθνώς.
Από τη στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος ο Ούγγρος πρωθυπουργός προβάλει ένα ρόλο «ουδέτερου», αλλά και στιβαρού «τιμονιέρη», που ενδιαφέρεται μόνο για το καλό της χώρας του και προσπαθεί να κρατήσει ίσες αποστάσεις. Κατηγορεί την αντιπολίτευση που έχει υιοθετήσει μια πιο φιλοδυτική στάση ότι είναι ανεύθυνη και σκοπεύει να στείλει Ούγγρους στρατιώτες στο θάνατο.
Η τακτική του αυτή φαίνεται να αποδίδει ειδικά στην επαρχία. Ετσι κι αλλιώς μεγαλουπόλεις όπως τη Βουδαπέστη μάλλον την θεωρούσε χαμένη, όπως είχε δείξει η ήττα του κόμματος του στις εκεί δημοτικές εκλογές. Ετσι ενώ στα τέλη του 2021 η αντιπολίτευση φαινόταν να παίρνει ένα προβάδισμα, που της έδινε 102 έως 108 έδρες έναντι 90-98 του Fidesz, τώρα οι δημοσκοπήσεις έχουν αλλάξει πρόσημο. Μερικές δίνουν στο κόμμα του Ορμπαν μέχρι και 120 έδρες. Αυτό μπορεί να είναι ένα «κακό» αποτέλεσμα σε σύγκριση με τις 133 έδρες του 2018, αλλά και ο Ορμπαν γνωρίζει ότι οι συνθήκες αλλάζουν και ακόμα και αυτός δικαιούται να υποστεί μια λογική φθορά. Ποντάρει επίσης στην διάσπαση του συνασπισμού των αντιπάλων του μετεκλογικά αν αυτοί ηττηθούν.
Ο Ορμπαν αρνείται φυσικά να πάει σε τηλεμαχία με τον Μάρκι-Ζάυ. Γιατί να του δώσει τη δυνατότητα να αντιπαρατεθεί δημόσια μαζί του και κυρίως γιατί να του δώσει δωρεάν τηλεοπτικό χρόνο; Στη δημόσια τηλεόραση ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης δικαιούται τουλάχιστον 5 λεπτά της ώρας. Μάλλον δεν πρόκειται να πάρει περισσότερα.
Στο μεταξύ ο αυταρχικός ηγέτης θα συνεχίζει να εμφανίζεται ως πανταχού παρών, θα υποδέχεται πρόσφυγες από την Ουκρανία, ιδιαίτερα εκείνους της μειονότητας, που έχουν και ουγγρικό διαβατήριο, άρα ψηφίζουν, θα μοιράζει επιδόματα σε συνταξιούχους και μαθητές, θα υπερηφανεύεται ότι κρατά τη χώρα του μακριά από τον πόλεμο και με ελάχιστες συνέπειες σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Και έτσι ξαναγίνεται φαβορί για τις εκλογές.
Οι ευνοημένοι του πολέμου
Δεν είναι άλλωστε ο μόνος ηγέτης που φαίνεται να βγαίνει ευνοημένος από τις βόμβες του Πούτιν. Ο Μπόρις Τζόνσον εξαφάνισε από την ατζέντα των ΜΜΕ τα σκάνδαλα που τον ταλάνιζαν και ο Εμανουέλ Μακρόν εκμεταλλεύεται τις διεθνείς του πορωτοβουλίες για να διευρύνει το προβάδισμά του στις δημοσκοπήσεις για τις εκλογές που ακολουθούν μια εβδομάδα αργότερα.
Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι οι πόλεμοι «βοηθούν» αυτούς που κυβερνούν αφού συσπειρώνουν την κοινή γνώμη κοντά τους, την αποτρέπουν από πειραματισμούς και αλλαγές. Ειδικά αν οι ηγέτες γνωρίζουν να παίξουν έξυπνα το επικοινωνιακό παιχνίδι.
Το κέντρο βάρους της Ε.Ε. μετατοπίζεται ανατολικότερα και ΝΑΤΟϊκότερα
