«Κόφτες» Βρυξελλών  και … Μαξίμου στο κυβερνητικό πακέτο για την ακρίβεια

Σήμερα ή το αργότερο αύριο ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ή κάποιος αντ’ αυτού λόγω covid) θα ανακοινώσει διθυραμβικά ένα ακόμη πακέτο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων κατά της ενεργειακής κρίσης και της ακρίβειας. Που είναι εξαιρετικά πιθανό τον επόμενο μήνα να ξεπεραστεί από την εξέλιξη των τιμών, όπως έχει συμβεί με όλες τις επιδοτήσεις ρεύματος που έχει υλοποιήσει η κυβέρνηση, με το σταγονόμετρο, από τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Μεγάλες εκπλήξεις δεν αναμένονται και το επικοινωνιακό «αμπαλάζ» δύσκολα θα κρύψει την ακροβασία που είναι υποχρεωμένη να πετύχει η κυβέρνηση ανάμεσα στις πολιτικές (και ουσιαστικά προεκλογικές) ανάγκες καθησυχασμού της κοινής γνώμης για τις δυσβάσταχτες ανατιμήσεις και στα δημοσιονομικά όρια που χαράσσουν οι δανειστές.

Το κυβερνητικό πακέτο θα περιοριστεί σε στοχευμένα μέτρα πραγματικού δημοσιονομικού κόστους έως 700 εκατ. ευρώ, περιορισμένου χρονικού ορίζοντα και θα περιλαμβάνει το πολυδιαφημισμένο «επίδομα ακρίβειας» προς τα φτωχότερα νοικοκυριά, μια ακόμη δόση επιδοτήσεων σε ρεύμα και αέριο, ελαφρά αυξημένη λόγω θηριώδους αύξησης σε αέριο και ρεύμα αυτό το μήνα (σ.σ. 260 ευρώ η μεγαβατώρα μέχρι στιγμής η χονδρική ρεύματος), και ένα πακέτο «έκπτωσης» καυσίμων με εισοδηματικά κριτήρια, για το οποίο μέχρι αργά χθες το βράδυ αναζητείτο η τεχνική φόρμα εφαρμογής.

Η κυβέρνηση, τόσο δια του Μαξίμου όσο και δια των συναρμόδιων υπουργών, αποκλείει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο μειώσεων στον ΦΠΑ βασικών αγαθών όπως και στους ειδικούς φόρους καυσίμων, επικαλούμενη το έωλο πλέον επιχείρημα ότι οι οριζόντες ρυθμίσεις ευνοούν τα πιο εύπορα στρώματα (η γνωστή ατάκα Αδωνι ότι η μείωση της φορολογίας των καυσίμων ενισχύει τους πλούσιους με τα Cayen). Παραδόξως, το κυβερνητικό επιχείρημα βρήκε συνηγορία στην τριμηνιαία έκθεση του συνήθως κριτικού Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, το οποίο πάντως στο δυσμενέστερο σενάριό του προβλέπει πληθωρισμό φέτος ακόμη και πάνω από το 11%, με οδυνηρές συνέπειες στην ανάπτυξη. Στην ίδια λογική αποφυγής της οριζόντιας μείωσης στη φορολογία των αγαθών κινείται και η Τράπεζα της Ελλάδος, που πρακτικά «παπαγαλίζει» την αντίστοιχη υπόδειξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, παρότι κι αυτή προβλέπει παρατεταμένη και συνεχή αύξηση τιμών στην Ευρωζώνη.

Ανεξάρτητα από το ποιος είναι τελικά ο πιο πειστικός «υποβολέας» της κυβέρνησης στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει με… λιανοτούφεκα τον ανελέητο πόλεμο των ανατιμήσεων, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι έχει πέσει θύμα των αντιφατικών μηνυμάτων που εκπέμπουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ως «γραμμή» για τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας. Χθες, το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ, το Ecofin, με τη συμμετοχή του Χ. Σταϊκούρα, κατέληξε στην υπόδειξη ενός τρίπτυχου μέτρων για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων και των επιπτώσεων της ουκρανικής κρίσης που περιλαμβάνει εισοδηματικές ενισχύσεις στα νοικοκυριά για το κόστος καυσίμων, επιδοτήσεις ή χαμηλότοκα δάνεια με κρατική εγγύηση,  σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί άμεσα και χαμηλότοκα δάνεια με κρατική εγγύηση, μέτρα για ταχύτερη απεξάρτηση από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Με ποιες πηγές χρηματοδότησης; Προς το παρόν το μόνο δεδομένο είναι οι κρατικοί προϋπολογισμοί.

Όμως, μόλις μια μέρα πριν το Eurogroup, με τη συμμετοχή των 19 από τους 27 υπουργούς Οικονομικών, παρά την υπόσχεση παράτασης της δημοσιονομικής ευελιξίας για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια, έκανε την υπόδειξη στις χώρες με υψηλό χρέος, με πρώτη φυσικά την Ελλάδα, να είναι εξαιρετικά μετρημένες στις δαπάνες τους και να ετοιμάζονται για μέτρα σταδιακής μείωσης του χρέους. Στον αντίποδα της υπόδειξης αυτής, μια εβδομάδα πριν, η Κομισιόν φρεσκάρισε την εργαλειοθήκη εναλλακτικών μέτρων κατά της ενεργειακής ακρίβειας, προσθέτοντας στις στοχευμένες μειώσεις στη φορολογία των ενεργειακών αγαθών, τη δυνατότητα επιβολής πλαφόν στις τιμές για περιορισμένο χρονικό διάστημα αλλά και την έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών που αποκομίζουν οι ενεργειακές εταιρείες από το άλμα στην τιμή του φυσικού αερίου.

Η κυβέρνηση ίσως έχει το άλλοθι πως την μπερδεύουν οι αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες υποδείξεις των κορυφαίων θεσμικών οργάνων της ΕΕ, αλλά στην πραγματικότητα η βασική υπόδειξη που την αφορά είναι αυτή του Eurogroup, ότι ως υπερχρεωμένη χώρα έχει στενά περιθώρια να στερηθεί φορολογικά έσοδα. Γι’ αυτό άλλωστε ο Κυρ. Μητσοτάκης πέταξε την μπάλα στην εξέδρα των Βρυξελλών με την πρόταση έξι σημείων προς την ηγεσία της ΕΕ κατά της ενεργειακής ακρίβειας, με επιβολή πλαφόν σε τιμές και περιθώρια κέρδους στις αγορές αερίου και ρεύματος. Η πρόταση ακούστηκε με ενδιαφέρον από τις κυβερνήσεις του Νότου – και προφανώς θα συζητηθεί ξανά μαζί με άλλες στην τηλεδιάσκεψη της Παρασκευής με Ντράγκι, Σάντσες, Κόστα και Μητσοτάκη-, σημειώθηκε από την Κομισιόν, αλλά απορρίφθηκε άνευ ετέρου από εννιά τουλάχιστον χώρες στη σύνοδο των Βερσαλλιών. Η πρόταση δεν έχει «πεθάνει», αλλά ακόμη και κατά τον εισηγητή της Έλληνα πρωθυπουγό (και όποιον από τους επιτελείς του την έχει υποδείξει) έχει υπόσταση μόνο ως κοινή ευρωπαϊκή πολιτική. Στις επίμονες ερωτήσεις προς το Μαξίμου αν κάποια από τις 6 προτάσεις Μητσοτάκη προς την ΕΕ θα δοκιμαστεί μονομερώς στην Ελλάδα, η απάντηση είναι ένα κατηγορηματικό «όχι». Επομένως, τα νοικοκυριά θα πρέπει να συμβιβαστούν με το περιορισμένο κυβερνητικό «πασχαλινό δώρο».

Διαβάστε επίσης:

Ακρίβεια: Αυτό είναι το σχέδιο της κυβέρνησης – Όλες οι λεπτομέρειες για τα μέτρα στήριξης

Επιδότηση στα καύσιμα: Αυτά είναι τα εισοδηματικά κριτήρια για την χορήγηση

Πετρέλαιο: Ο πόλεμος στην Ουκρανία ρίχνει στα τάρταρα την τιμή του αμερικανικού αργού