Δόγμα «αμοιβαίας καταστροφής» ΕΕ- Ρωσίας βλέπουν οι αγορές στις κυρώσεις και τα ρωσικά αντίμετρα
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Μια προσεκτική ματιά στον τρόπο που αντιδρούν οι αγορές στο σφυροκόπημα του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία και στον καταιγισμό κυρώσεων που επιβάλλει η ΕΕ αποκαλύπτει ότι οι ψυχροί και κυνικοί επενδυτές- αυτοί που στον πόλεμο αντιδρούν με το δόγμα «when you see blood, buy, buy, buy!” (σ.σ. όταν βλέπεις αίμα, αγόραζε, αγόραζε, αγόραζε!)- δεν συμμερίζονται την πεποίθηση της ευρωπαϊκής ελίτ ότι μπορεί να επιτύχει μονομερώς την καταστροφή της ρωσικής οικονομίας. Η συνεχόμενη σημαντική πτώση των ευρωπαϊκών μετοχών, με χαρακτηριστική εξαίρεση μερικών μετοχών της αμυντικής βιομηχανίας, προδίδει φόβους ότι τόσο οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας όσο και τα οικονομικά αντίποινα της Μόσχας μπορούν να προκαλέσουν ισοβαρές πλήγμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες και να τις κολλήσουν σε βαθύ και παρατεταμένο στασιμοπληθωρισμό.
Στην καρδιά του προβληματισμού των «γερακιών» των αγορών βρίσκεται η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο και, κυρίως, από τους ουκρανικούς αγωγούς μέσω των οποίων αυτό φτάνει στην κεντρική Ευρώπη. Τα 18.000 χιλιόμετρα του δικτύου των αγωγών που διασχίζουν την Ουκρανία οριζοντίως και καθέτως μεταφέρουν πάνω από το 40% του ρωσικού αερίου, περίπου 100 εκατ. κυβικά μέτρα τον χρόνο. Καθώς το ρωσικό αέριο διατηρείται με… θρησκευτική ευλάβεια εκτός κυρώσεων, η επέλαση του ρωσικού στρατού στην ουκρανική ενδοχώρα αποκτά κι ένα ρόλο «εγγύησης» της συνέχισης της ροής αερίου, έστω και σε ιλιγγιώδεις τιμές (126 ευρώ η μεγαβατώρα ήταν χθες η τιμή του «ολλανδικού» αερίου TTF).
Ετσι, η Gazprom, που μαζεύει τα κομμάτια της από τη ματαίωση του υποθαλάσσιου αγωγού της Βαλτικής Nord Stream 2, μπορεί για αρκετό καιρό να παίρνει το αίμα της πίσω μέσω των αγωγών της στην Ουκρανία ή βορειότερα στη Λευκορωσία. Η εναλλακτική, σε περίπτωση ακόμη πιο τραγικών εξελίξεων στο πεδίο του πολέμου, είναι το κλείσιμο της στρόφιγγας. Μέχρι να αναπληρώσουν τα φορτία με αμερικανικό ή το αλγερινό υγροποιημένο αέριο την απώλεια της ουκρανικής ροής αερίου μάλλον θα έχει καλοκαιριάσει. Και η Ευρώπη, εκτός του ότι θα έχει παγώσει, θα αντιμετωπίζει ενεργειακό χάος και τρομακτική ύφεση.
Το Κρεμλίνο, παρά τις ευφάνταστες αναλύσεις των δυτικών αναλυτών που ψυχαναλύουν τον Πούτιν για να ερμηνεύσουν τα τεράστια ρίσκα που παίρνει, είναι ανελέητο όχι μόνο στον βομβαρδισμό της Ουκρανίας, αλλά και στο ζύγισμα κόστους και οφέλους κάθε επιλογής του. Κατά κάποιο τρόπο, «συνομιλεί» με τις αγορές και τους επενδυτές, καταδεικνύοντας ότι σε κάθε ζημιά που προκαλούν στη ρωσική οικονομία οι ευρωπαϊκές κυρώσεις μπορεί να προκαλέσει ανάλογη ή πολλαπλάσια ζημιά στις ευρωπαϊκές οικονομίες με τα δικά του αντίποινα.
Για παράδειγμα, το πάγωμα του ρωσογερμανικού αγωγού Nord Stream 2 ώθησε μεν την θυγατρική της Gazprom με έδρα την Ελβετία να διώξει όλο το προσωπικό της και να ξεκινήσει διαδικασία πτώχευσης, αλλά οι ζημιές που θα αναγκαστεί να γράψει αφορούν περίπου ισότιμα και τους συνεταίρους της στον αγωγό: τη βρετανική Shell, την αυστριακή OMV, τη γαλλική Engie και τις γερμανικές Uniper και Wintershall. Τους αφορούν τουλάχιστον 5,5 δισ. δολάρια, από τα 11 δισ. που κόστισε συνολικά ο αγωγός.
Το ίδιο συμβαίνει με το ισχυρό κύμα αποχωρήσεων ευρωπαϊκών εταιρειών από τις επενδύσεις τους στη Ρωσία. Μπορεί η ΒP, η Shell , η Total, η νορβηγική Equinor και πολλές ακόμη ανακοίνωσαν τα «διαζύγιά» τους από τους Ρώσους συνεταίρους τους, αλλά οι περιορισμοί στη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων που επέβαλε η ρωσική ηγεσία στις ξένες εταιρείες, τους διαμηνύει ότι αν επιμείνουν στην αποχώρηση, πρέπει να το πληρώσουν ακριβά: με τεράστιες ζημιές και αντίστοιχη πτώση των μετοχών τους.
Και έπεται συνέχεια σήμερα, καθώς το πετρελαϊκό καρτέλ OPEC+, με τη συμμετοχή της Ρωσίας, αναμένεται να μην αλλάξει το παραμικρό στις αποφάσεις για την παραγωγή πετρελαίου, καθώς ο διακηρυγμένος στόχος του για αύξηση τιμής στα 100 δολάρια το βαρέλι έχει επιτευχθεί χάρη και στο μακελειό στην Ουκρανία.
Ερμηνεύοντας το πινγκ πονγκ κυρώσεων και αντιμέτρων μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας οι αγορές και τα επενδυτικά κεφάλαια φαίνεται να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός πόλεμος ΕΕ- Ρωσίας έχει τα χαρακτηριστικά του ψυχρού πολέμου και του πυρηνικού δόγματος της «αμοιβαίας και εξασφαλισμένης καταστροφής», το οποίο η Μόσχα φαίνεται να το έχει αφομοιώσει καλύτερα από την Ευρώπη. Και δεν βρίσκουν κανένα λόγο να επενδύσουν σε αυτό.
Διαβάστε επίσης:
«Σφυροκόπημα» στις αγορές φέρνει ο πόλεμος στην Ουκρανία
Μπάιντεν: Ο «δικτάτορας» Πούτιν είναι πιο απομονωμένος παρά ποτέ – Δεν έχει ιδέα τι έρχεται….
