«Η αμφισημία είναι το ελιξήριο της διπλωματίας» είχε πει κάποτε ο Χένρυ Κίσινγκερ και η δήλωσή του αυτή είναι τόσο… αμφίσημη, που καθένας καταλαβαίνει ότι επιθυμεί. Καμιά φορά όμως, μπορεί και η αμφισημία να σε οδηγήσει τελικά να μπλεχτείς ο ίδιος στο δίχτυ, που προσπαθείς να υφάνεις για να εγκλωβίσεις τον αντίπαλό σου. Ειδικά αν δεν κατέχεις την τέχνης να… ξεμπλέκεις, όπως μπορεί να σκέφτονται τώρα στις Βρυξέλλες.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν αποφάσισε να δείξει στην Δύση ότι δεν αστειεύεται. Το εξαιρετικά μεγάλο σε διάρκεια διάγγελμά του σίγουρα θα ερμηνευτεί και θα αναλυθεί από ειδικούς κάθε τομέα όχι μόνο για τα λεγόμενά του, αλλά και για το ύφος του, τις κινήσεις του σώματός του, τις ανάσες του, τις γκριμάτσες του. Κανείς ωστόσο δεν θα βάζει το χέρι του στη φωτιά για το πόσο μακριά είναι αποφασισμένος να πάει και αν πραγματικά πιστεύει ότι ήρθε η ώρα για να τελειώνουν οι εκκρεμότητες δεκαετιών.
Η αναγνώριση των δύο «Λαϊκών Δημοκρατιών» (αναγνώρισε ως ανεξάρτητα κράτη τις δύο ουκρανικές επαρχίες Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ) θυμίζει σε πολλά την περίπτωση της Νότιας Οσετίας και Αμπχαζίας του 2008, επίσης αυτοανακηρυγμένες «Δημοκρατίες» μέσα στα σύνορα της Γεωργίας, οι οποίες έχουν αναγνωριστεί μόνο από τη Ρωσία (και τις Νικαράγουα, Βενεζουέλα). Η «ομοιότητα» επιβεβαιώθηκε από το διάταγμα που εξέδωσε λίγο αργότερα, δίνοντας στον ρωσικό στρατό την εντολή να εισέλθει στις δύο «αναγνωρισμένες Δημοκρατίες», προκειμένου να «εξασφαλίσει την ειρήνη», προκαλώντας ακόμα περισσότερο τη Δύση.
Ένα ξεκαθάρισμα εκκρεμοτήτων πολλών δεκαετιών;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σχεδόν μιας ώρα ομιλία του Ρώσου προέδρου έγινε σε ένα πολύ σκληρό ύφος και αποτέλεσε κάτι σαν ένα «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» με τη Δύση σε ρητορικό επίπεδο. Οι εκτεταμένες ιστορικές αναφορές του, οι ευθείες κατηγορίες του για την στάση της Ουκρανίας και η κατηγορηματική του επαναβεβαίωση ότι δεν θα δεχτεί ποτέ την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, έμοιαζαν να βρίσκονται στα όρια μιας «κήρυξης πολέμου». Ποιος Ευρωπαίος είναι έτοιμος να σηκώσει αυτό το γάντι;
Η ΕΕ πρέπει να ανησυχεί; Η απάντηση είναι ναι. Καθυστέρησε πολύ να ενεργοποιηθεί στην ουκρανική κρίση, και ακόμα και όταν το έκανε δεν έμοιαζε να μιλάει με μια φωνή, όσο και να προσπαθεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να πείσει περί του αντιθέτου. Το μόνο που υπάρχει στο τραπέζι είναι οι «υποδείξεις» των ΗΠΑ για το είδος και τη βαρύτητα των κυρώσεων, που είναι σίγουρο ότι θα βλάψουν σημαντικά και τους ίδιους τους Ευρωπαίους.
Κάτι που όπως φάνηκε και από το πρωί της Δευτέρας το γνωρίζουν πολύ καλά σε αρκετές πρωτεύουσες, έτσι ώστε να αναρωτιούνται γιατί θα πρέπει μετά την πανδημία, εν μέσω χειμώνα, πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης να σηκώσουν τώρα και πρόσθετα βάρη χάριν της Ουκρανίας, που έτσι κι αλλιώς δεν πρόκειται να μπει άμεσα στο ΝΑΤΟ. Κανείς υπουργός των «27» μπορεί να μη βγήκε δημόσια για να διαφωνήσει με την λογική των κυρώσεων, αλλά κάποιοι απέφυγαν να τις στηρίξουν δημόσια. Προτίμησαν να μιλήσουν περί τυριού και αχλαδιού.
Θα προβούν τώρα σε κυρώσεις οι Ευρωπαίοι; Ή θα περιμένουν και το «επόμενο βήμα» της Μόσχας; Θεωρητικά θα έπρεπε να έχουν υλοποιήσει τις απειλές τους. Ή μάλλον τις απειλές εκείνων που εκτόξευαν ανέξοδα απειλές. Γιατί όπως είπαμε αυτό δεν το έχουν κάνει όλοι.
Άρχισαν οι γκρίνιες για τις «πρωτοβουλίες» του Μπορέλ
Είναι σαφές ότι ο Πούτιν δοκιμάζει τις αντοχές της Δύσης. Κυρίως όμως των Ευρωπαίων. Γνωρίζει πολύ καλά ότι έχει απέναντί του ένα μέτωπο, που δεν είναι τόσο συμπαγές. Προφανώς θα γελάει ειρωνικά με τα τουίτ της κυρίας φον ντερ Λάιεν και τις «προειδοποιήσεις» περί επικείμενων τηλεδιασκέψεων. Όπως και θα γέλασε όταν διάβασε «διαρροές» διπλωματών ότι ο Ζοζέπ Μπορέλ σε καμιά περίπτωση δεν έχει λάβει εντολή για να παρουσιάσει κυρώσεις σε περίπτωση αναγνώρισης των δύο «Λαϊκών Δημοκρατιών», όπως ο ίδιος βιάστηκε να ανακοινώσει.
Στη συνέχεια ο ίδιος ο Ισπανός «πρώτος τη τάξει» διπλωμάτης παραδέχτηκε ότι οι κυρώσεις θα είναι «κλιμακωτές» αναλόγως με το βαθμό της ρωσικής επιθετικότητας. Η δήλωσή του έγινε μάλιστα «στο πόδι», την ώρα που έτρεχε να προλάβει το τρένο για το επόμενο ραντεβού του στο Παρίσι.
Ο Πούτιν, λες και ήθελε να παίξει μαζί τους, έκανε τις ανακοινώσεις του ακριβώς την ώρα που οι Ευρωπαίοι ΥΠΕΞ είχαν μόλις ολοκληρώσει μια πολύ «εντατική» συζήτηση διάρκειας δέκα ωρών, και βρίσκονταν άλλοι στο δρόμο για το αεροδρόμιο των Βρυξελλών και άλλοι ήδη μέσα στο αεροπλάνο. Κανονικά θα έπρεπε να γυρίσουν πίσω, αφού τα πάντα είχαν αλλάξει από το πρωί που ξεκίνησαν τις διαβουλεύσεις με την «χαρμόσυνη» είδηση ότι επίκειται συνάντηση Πούτιν-Μπάιντεν. Βεβαίως η ιεραρχία της γραφειοκρατίας προβλέπει ότι ο πρόεδρος του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ θα καλέσει τους ηγέτες των 27 για να πάρουν αυτοί «άμεσα» την τελική απόφαση, που μετά θα «υλοποιηθεί» από τους ΥΠΕΞ.
Ολα πρέπει να γίνουν τακτοποιημένα, όπως προβλέπει η γραφειοκρατία. Και μπορεί για πρώτη φορά στα χρονικά, όπως γράφτηκε στο γερμανικό Τύπο, ο κατάλογος με τα μέτρα κατά της Μόσχας να είναι ήδη έτοιμος, πολύ πριν παρθεί η σχετική πολιτική απόφαση, αλλά όταν έρθει η ώρα για να ληφθεί αυτή η απόφαση είναι πολύ πιθανό να αρχίσει το «σβήσε-γράψε».
O Πούτιν σε ρήξη με τη Δύση, αναγνώρισε τις δημοκρατίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ
Ουκρανική κρίση: Νεκροί δύο στρατιώτες κι ένας άμαχος από βομβαρδισμούς των αυτονομιστών