Μήνυμα έμπρακτης στήριξης στην Αίγυπτο, την ώρα που η συνεχώς επιδεινούμενη οικονομία της χώρας πλήττεται από το αυξανόμενο δημόσιο χρέος και η μεταναστευτική πίεση αυξάνεται, στέλνουν σήμερα από το Κάιρο η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρόο, η Ιταλίδα ομόλογός του Τζόρτζια Μελόνι και ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ.
Στόχος της μίνι Συνόδου Κορυφής στο Κάιρο είναι η εμβάθυνση των σχέσεων της Αιγύπτου με την ΕΕ και η τμηματική, αλλά άμεση, ενεργοποίηση του πακέτου στήριξης, ύψους 7,4 δισ. ευρώ, στο οποίο είχαν αναφερθεί οι Financial Times. Το πακέτο αυτό θα αφορά την στήριξη δράσεων για περιορισμό της μετανάστευσης, το εμπόριο, τους υδάτινους πόρους, το ανθρώπινο κεφάλαιο και τη δημογραφία .
Από αυτό το πακέτο, το 1 δισ. ευρώ αφορά σε βραχυπρόθεσμες ανάγκες και θα αποδεσμευτεί το 2024, ενώ τα 4 δισεκατομμύρια, για τα οποία χρειάζεται η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αφορούν στην περίοδο 2025-2027. Από αυτά το 1,8 στοχεύει σε επενδύσεις και είναι σε συνεργασία με ευρωπαϊκές αρχές, ενώ τα 600 εκατ. σχετίζονται με έργα κυρίως στον τομέα της μετανάστευσης και την τεχνική βοήθεια, όπως η ενίσχυση συνόρων, κέντρων υποδοχής και εκπαίδευσης συνοριοφυλάκων. Η βοήθεια θα προέρχεται από δάνεια, ανακατανομές και εγγυήσεις. Δεν αποκλείεται μάλιστα, το συνολικό ποσό των 7,4 δισ. ευρώ να αυξηθεί το προσεχές διάστημα, ενώ μέσα στο τρέχον εξάμηνο θα διεξαχθεί πιθανότατα η επενδυτική διάσκεψη για την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, «στην εταιρική σχέση ΕΕ-Αιγύπτου σημασία έχει το βάθος και η ποιότητα». Σήμερα άλλωστε, είκοσι χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Αιγύπτου, η σχέση της χώρας με την Ευρώπη αναβαθμίζεται. Πρόκειται για έναν στόχο, ο οποίος είχε επισημανθεί τον περασμένο Ιανουάριο, μετά τη δέκατη σύνοδο του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Αιγύπτου, όπου σημειώθηκε χαρακτηριστικά ότι: «Η ΕΕ και η Αίγυπτος προτίθενται να επιδιώξουν μια συνεργασία που προωθεί την πολυμερή προσέγγιση και τη βασισμένη σε κανόνες διεθνούς τάξης. Θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για την προώθηση της σταθερότητας, της ειρήνης και της ασφάλειας στη Μέση Ανατολή, τη Μεσόγειο και την Αφρική. Δεδομένης της σημασίας που αποδίδουν στη σχέση τους, η ΕΕ και η Αίγυπτος σκοπεύουν να την αναβαθμίσουν σε επίπεδο περιεκτικής και στρατηγικής εταιρικής σχέσης».
Όπως επισημαίνεται, η ευρεία συμφωνία με την Αίγυπτο διαφοροποιείται από τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, που είχε υπογραφεί το 2016 και αφορούσε μόνο το μεταναστευτικό, καθώς και από το μνημόνιο συνεργασίας με την Τυνησία και πλέον γίνεται λόγος για μία «περιεκτική-συμπεριληπτική συμφωνία». Σημειώνεται ότι η υπογραφή αυτής της περιεκτικής εταιρικής σχέσης με την Αίγυπτο γίνεται μετά την έναρξη λειτουργίας του θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου από την Κύπρο και δύο ημέρες μετά την άφιξη στη Γάζα του πρώτου πλοίου με ανθρωπιστική βοήθεια που απέπλευσε από την Λάρνακα.
Σύμφωνα με πηγές, η Κύπρος διατηρεί εξαιρετικά στενές σχέσεις με κράτη της περιοχής, ειδικά με το Κάιρο «οι σχέσεις είναι διαχρονικές και είναι από τις λίγες χώρες που έχει Συμβούλιο Διακυβερνητικής Συνεργασίας», ενώ ως προς την κοινή διακήρυξη που υπογράφεται στη σημερινή σύνοδο, ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε υπογραμμίσει και στο παρελθόν, πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, την ανάγκη η ΕΕ να αυξήσει την εμπλοκή της στην περιοχή και ειδικά στην Αίγυπτο.
Σημειώνεται επίσης ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά την επίσκεψή της τον περασμένο Νοέμβριο με βασικό θέμα την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους της Γάζας, είχε τονίσει ότι στη συνάντησή της με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Φατάχ Αλ-Σίσι συζήτησαν για την συνεργασία, έτσι ώστε να αποφευχθεί η περιφερειακή κλιμάκωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Η βαρύτητα που δίνει η ΕΕ στις σχέσεις με την Αίγυπτο είχε αποτυπωθεί και στις δηλώσεις που είχε κάνει ο επίτροπος διεύρυνσης Όλιβερ Βάρχελι τον περασμένο Ιανουάριο, ο οποίος είχε επισημάνει ότι πρόκειται για «χρυσή εποχή στις σχέσεις ΕΕ-Αιγύπτου», ενώ είχε κάνει ειδική αναφορά στον GREGY. «Η Αίγυπτος μπορεί να γίνει όχι μόνο ένας αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου, αλλά και μια αξιόπιστη πηγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και για το λόγο αυτό, τονίσαμε από την πλευρά μας ότι είναι σημαντικό το καθεστώς του έργου αμοιβαίου ενδιαφέροντος για το έργο GREGY, του καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας βαθέων υδάτων μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου» είχε υπογραμμίσει χαρακτηριστικά.
