Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ προειδοποίησε σήμερα την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην προσπαθήσει να δράσει αυτόνομα σε ζητήματα άμυνας, στον απόηχο της δήλωσης του Ντόναλντ Τραμπ που προκάλεσε νέα συζήτηση για το αν η Γηραιά ήπειρος μπορεί να συνεχίσει να βασίζεται στην προστασία των ΗΠΑ.
«Η ΕΕ δεν μπορεί να υπερασπιστεί την Ευρώπη. Το 80% των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ προέρχονται από συμμάχους του ΝΑΤΟ εκτός της Ένωσης» δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ, σε συνέντευξή του στο Reuters, τονίζοντας την συμβολή στη Συμμαχία χωρών, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και η Βορβηγία, η Τουρκία και η Ισλανδία. «Αν απλώς κοιτάξετε τον χάρτη, είναι προφανές ότι όλες αυτές οι χώρες, σύμμαχοι εκτός ΕΕ, είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της Ευρώπης» τόνισε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, προσθέτοντας ότι «οποιαδήποτε προσπάθεια αποσύνδεσης της Ευρώπης από τη Βόρεια Αμερική θα διχάσει επίσης την Ευρώπη». Εξάλλου, πολλά ευρωπαϊκά κράτη, κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη, θεωρούν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως τον πρωταρχικό εγγυητή της ασφάλειας και θα εξέφραζαν την αντίθεσή τους σε οποιαδήποτε κίνηση αλλαγής αυτού του «στάτους».
Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις του Τραμπ, ότι οι ΗΠΑ δεν θα υπερασπιστούν τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ που δεν δαπανούν αρκετά για την άμυνα, προκάλεσαν την έντονη κριτική της Συμμαχίας, των ευρωπαϊκών θεσμών και πολλών ευρωπαίων ηγετών. Ειδικότερα μάλιστα το γεγονός, ότι ο πρώην πρόεδρος έφτασε στο σημείο να ενθαρρύνει ακόμη και τη Ρωσία να επιτεθεί σε αυτές τις συμμαχικές χώρες. Αρκετοί ήταν πάντως οι ευρωπαίοι πολιτικοί, οι οποίοι είδαν αυτήν την τοποθέτηση του Τραμπ ως μια αφύπνιση, αλλά και ως κίνητρο για την Ευρώπη, ώστε να κάνει περισσότερα για να μπορέσει να υπερασπιστεί τον εαυτό της.
Στο ότι τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ έπρεπε να κάνουν περισσότερα για να αναπτύξουν τις αμυντικές ικανότητες, και το κάνουν, αναφέρθηκε και ο Στόλτενμπεργ για να τονίσει στη συνέχεια πως οποιαδήποτε πρωτοβουλία πρέπει να κινείται μέσα σε ένα διατλαντικό πλαίσιο. Ο ίδιος είχε αναφέρει νωρίτερα, ότι οι ευρωπαίοι σύμμαχοι θα επενδύσουν, φέτος, 380 δισεκατομμύρια δολάρια στην άμυνα, ανεβάζοντας τις δαπάνες τους σε περίπου 2% του συνολικού ΑΕΠ το 2024, σε σύγκριση με 1,85% το 2023. Είπε μάλιστα ειδικότερα, ότι 18 από τις 31 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα επιτύχουν το στόχο του 2% του ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες κατά το 2024.
Οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες έχουν αυξηθεί διεθνώς, μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Την περασμένη χρονιά δε, οι χώρες του ΝΑΤΟ κατέγραψαν μία «άνευ προηγουμένου» αύξηση 11%, ενώ φέτος εκτιμάται ότι θα καταγράψουν άλλο ένα ρεκόρ στην αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ακόμη και η κυβέρνηση της ουδέτερης Ελβετίας ανακοίνωσε σήμερα ότι θα αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες τα ερχόμενα χρόνια. Η πρόεδρος και υπουργός Άμυνας Βιόλα Άμχερντ δήλωσε συγκεκριμένα ότι από το 2035, περίπου 20 δισ. ελβετικά φράγκα (22,58 δισ. δολάρια ΗΠΑ) επιπλέον χρηματοδότησης θα είναι διαθέσιμα συγκριτικά με τον σχεδιασμό που υπήρχε πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Ελβετία διέθεσε, το 2023, 1,9 δισ. φράγκα για την άμυνα, ενώ η κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα ότι θα ζητήσει πιστώσεις 4,9 δισ. φράγκων (5,53 δισ. αμερικανικά δολάρια) προκειμένου να αγοράσει νέο στρατιωτικό εξοπλισμό, περιλαμβανομένων κατευθυνόμενων πυραύλων και κινητών ραντάρ για τον στρατό ξηράς, καθώς και για να βελτιώσει τα συστήματα επικοινωνιών.
Το θέμα των εξοπλισμών και οι ικανότητες της Συμμαχίας στην αποτροπή κινδύνων αναμένεται ότι θα συζητηθούν και στην αυριανή σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, στην οποία την Ελλάδα θα εκπροσωπήσει ο Νίκος Δένδιας. Βασικά θέματα θα είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η προετοιμασία της συνόδου κορυφής της Συμμαχίας στην Ουάσιγκτον και η κατάσταση στην Ουκρανία.
