COP 27 – Ποιος θα θυμάται το Τουβαλού, όταν βουλιάξει;

Οι μελλοντικές γενιές μπορεί να βλέπουν το κοραλιογενές σύμπλεγμα του κεντρικού Ειρηνικού μόνο ψηφιακά, αλλά οι σημερινοί του κάτοικοι δεν γνωρίζουν πού θα βρουν καταφύγιο

Του ΚΩΣΤΑ ΑΡΓΥΡΟΥ

Βρίσκεται στη μέση του κεντρικού Ειρηνικού σε απόσταση περίπου 3.500 χιλιομέτρων από τις ακτές της Αυστραλίας. Το Τουβαλού είναι ένα από τα πιο απομονωμένα κράτη του κόσμου. Το νησιωτικό έθνος αποτελείται από εννέα ατόλες – κοραλιογενείς βραχονησίδες που περικλείουν μια λιμνοθάλασσα. Οι κρατικές εγκαταστάσεις βρίσκονται στο χωριό Vaiaku στην ατόλη Funafuti. Με έκταση περίπου 26 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το Τουβαλού, το οποίο έγινε ανεξάρτητο το 1978 και αποτελεί μέρος της Κοινοπολιτείας, είναι μια από τις μικρότερες χώρες στον κόσμο. 

Ο υπουργός Εξωτερικών του, Σάιμον Κόφε το κατέστησε «διάσημο» πέρυσι, με ένα αρκετά δραματικό βίντεο-μήνυμα κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα στη Γλασκώβη: Στεκόταν μέσα στο νερό με τα μπατζάκια του σηκωμένα, φορώντας από πάνω κοστούμι και γραβάτα, για να δείξει, όπως είπε, «την πραγματική κατάσταση» που αντιμετωπίζει η πατρίδα του, λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής». 

Μπορεί σε κάποιους να φάνηκε αστείο, όμως σύμφωνα με τις προβλέψεις των επιστημόνων, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα πλημμυρίσει το σύμπλεγμα μέχρι το 2100, εάν ο πλανήτης συνεχίσει να καθυστερεί να λάβει μέτρα για την προστασία του κλίματος. Το υψηλότερο σημείο του Τουβαλού βρίσκεται μόλις πέντε μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αυτό σημαίνει ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα θα αφανιστεί περίπου 2000 χρόνια μετά την πρώτη εγκατάστασή εκεί κατοίκων και 12.000 άνθρωποι θα πρέπει να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. 

Ενώ άλλες χώρες συζητούν για το πώς θα προστατεύσουν τα σπίτια και τις υποδομές από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, το μικρό αυτό νησί αντιμετωπίζει ζήτημα εξαφάνισης. 

Ενα αισθητό πλέον πρόβλημα

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ήταν από καιρό αισθητές στην περιοχή: οι κάτοικοι υπέφεραν από κυκλώνες στο παρελθόν, αλλά η συχνότητά τους έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η διείσδυση αλμυρού νερού, η οποία, όταν συνδυάζεται με παρατεταμένη περίοδο ξηρασίας, οδηγεί σε έλλειψη πόσιμου νερού. Οι μονάδες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού προσπαθούν να αντιπετωπίσουν το πρόβλημα. 

Φυσικά το μίνι κράτος είναι πολύ αδύναμο για να κάνει τη διαφορά από μόνο του στις διασκέψεις του ΟΗΕ. Αλλά ως μέλος της Συμμαχίας Μικρών Νησιωτικών Κρατών (Aosis) με τη συμμετοχή 39 χωρών, απέκτησε μια ισχυρότερη φωνή. 

Οι εκπρόσωποι της Aosis πιέζουν ακούραστα τις βιομηχανικές και μεγάλες αναδυόμενες χώρες να εντείνουν επιτέλους τις προσπάθειές τους για την προστασία του κλίματος, σύμφωνα με τους στόχους του ΟΗΕ για το κλίμα. Η Aosis ήταν αυτή που έθεσε και το θέμα των «απωλειών και ζημιών» ψηλά στην ημερήσια διάταξη στην φετινή σύνοδο κορυφής του Σαρμ ελ Σέιχ. Πρόκειται για το ζήτημα των πιθανών πληρωμών αποζημίωσης για την καταστροφή που προκαλείται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, θέμα που οι βιομηχανικές χώρες ήθελαν να κρατήσουν εκτός ατζέντας. Σε μια τολμηρή κίνηση, το Τουβαλού, μαζί με το μικρό έθνος της Καραϊβικής Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, σχημάτισαν μια επιτροπή, η οποία θα επιφορτιστεί με την αναζήτηση των νομικών ευθυνών των μεγάλων ρυπαντών για απώλειες και ζημιές που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα. εκδηλώσεις. «Οι ρυπαίνοντες πρέπει να πληρώσουν», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Τουβαλού, Καουζάν Νατάνο, συμπληρώνοντας ότι αυτή δεν είναι κάποια επιθετική, εκδικητική κίνηση.

Πού θα βρουν καταφύγιο οι κάτοικοι

 Στο Τουβαλού, υπάρχει μια συζήτηση εδώ και χρόνια για το τι θα γίνει με τους κατοίκους –οι περισσότεροι από τους οποίους είναι Πολυνήσιοι– εάν η στάθμη της θάλασσας ανέβει σημαντικά. Η πρόταση ενός επιστήμονα να μετακομίσουν στα Φίτζι απορρίφθηκε. Η κυβέρνηση είχε μια άλλη ιδέα: δεδομένου ότι δεν θα πλημμυρίσουν όλα τα νησιά ταυτόχρονα, οι πολίτες θα μπορούν σταδιακά να υποβάλουν αίτηση για άσυλο στη Νέα Ζηλανδία ή την Αυστραλία. Αυτό αντιμετωπίστηκε με περιορισμένη προθυμία, αν και η Νέα Ζηλανδία ήταν η πρώτη βιομηχανική χώρα που αναγνώρισε την κλιματική αλλαγή ως λόγο φυγής και υποδέχτηκε ήφη μια οικογένεια από το Τουβαλού. Όμως η μετανάστευση εξακολουθεί να είναι περιορισμένη.

Ενα εικονικό μόνο μέλλον

Στο Τουβαλού στο μεταξύ έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός για το πώς μπορεί να διατηρηθεί η κληρονομιά του κράτους του Ειρηνικού σε περίπτωση εξαφάνισής του από το χάρτη. Ως μια λύση θεωρείται να δημιουργηθεί το αποκαλούμενο «ψηφιακό δίδυμο» του, δηλαδή ένα εικονικό αντίγραφο του νησιωτικού κράτους, στο οποίο θα καταγραφούν επίσης η κουλτούρα και οι αξίες του. Εχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία συλλογής δεδομένων και πληροφοριών μέσω αισθητήρων και drones, τα οποία στη συνέχεια συνδυάζονται με εργαλεία ανάλυσης, μηχανική μάθηση και τεχνητή νοημοσύνη. Σε περίπτωση που συμβεί η χειρότερη από τις καταστροφές, οι μεταγενέστερες γενιές των Τουβαλουανών θα μπορούν τουλάχιστον να δουν την ψηφιοποιημένη εικόνα της χώρας, όπως υπήρξε κάποτε στο παρελθόν.

Το Τουβαλού έχει καταγράψει πάντως και μια άλλη ψηφιακή επιτυχία. Τα δικαιώματα χρήσης διευθύνσεων του Διαδικτύου με κατάληξη «.tv» έχουν εκχωρηθεί στη χώρα. Αρκετές διαδικτυακές εταιρείες χρησιμοποιούν το «.tv» ως συντομογραφία για την τηλεόραση. Το Τουβαλού αποκομίζει έτσι περίπου πέντε εκατομμύρια δολάρια ετησίως από την αξιοποίηση του, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 8% του συνολικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. 

Πηγή: Εφημερίδα Αυγή

 COP 27: Αναζητούνται 12 μηδενικά για το κλίμα

Στο Σαχέλ οι άνθρωποι σκοτώνονται ήδη για το νερό – Αύριο, εμείς…