Γιάννης Κιμπουρόπουλος
Βούλιαξαν στα νερά του Λιβυκού Πελάγους πριν καλά καλά αναδυθούν οι ανανεωμένες κυβερνητικές προσδοκίες για «ξαναζέσταμα» της έρευνας για υδρογονάνθρακες στις ελληνικές θάλασσες. Μόλις 11 μέρες μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στα γραφεία της ΕΔΕΥ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων), με την οποία θέλησε να κηρύξει την επανεκκίνηση των ερευνών, η Γαλλική TotalEnergies επισημοποίησε την αποχώρησή της από τα θαλάσσια οικόπεδα Νότια και Νοτιοδυτικά της Κρήτης. Η TotalEnergies, που είχε το 40% της άδειας στις δυο περιοχές, με το άλλο 40% να είναι στα χέρια της αμερικανικής ExxonMobil και το 20% στα ΕΛΠΕ, ήταν εδώ και καιρό με το ένα πόδι έξω από το project. Στην ανακοίνωσή της, εκτός από τη διαβεβαίωση ότι μένει στην Ελλάδα, αλλά μόνο για επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές (μέσω της Eren Hellas), σημειώνει ότι αποχωρεί «μετά την ολοκλήρωση τω ν μελετών στις δυο περιοχές». Που σημαίνει ότι η γαλλική πολυεθνική δεν βλέπει αξιόλογα και εξορύξιμα κοιτάσματα αερίου στην περιοχή. Εχει ωστόσο σημασία ότι η ανακοίνωση έγινε αφού προηγήθηκαν επαφές με της εταιρείας με την διοίκηση της ΕΔΕΥ, μετά την παρότρυνση του πρωθυπουργού.
Θεωρείται πιθανό ότι την Total θα την ακολουθήσει σύντομα και η ExxonMobil, που επίσης εμφανίζεται αποθαρρημένη για την αποτελεσματικότητα των σεισμικών ερευνών, που είναι παγωμένες από το 2019, λόγω προσφυγής οικολογικών οργανώσεων στο ΣτΕ (εκδικάστηκε τον Φεβρουάριο). Η κοινοπραξία Total-Exxon-ΕΛΠΕ έχει ενημερώσει από τον Ιανουάριο την ΕΔΕΥ ότι μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο, οπότε βάσει της σύμβασης παραχώρησης είχαν προθεσμία να κάνουν σεισμικές έρευνες στα δυο οικόπεδα της Κρήτης, δεν επρόκειτο να κάνουν καμιά έρευνα. Αρα, προκύπτει το ερώτημα για την κυβέρνηση – Μαξίμου και υπουργείο Ενέργειας- γιατί έσπευσε να καλλιεργήσει προσδοκίες αν ήταν γνωστές και σαφείς οι προθέσεις των δυο πολυεθνικών. Κι αν αυτό ήταν σαφές, ποιοι είναι οι άλλοι ξένοι όμιλοι που μπορεί να ενδιαφέρονται να εμπλακούν, όταν έχει προηγηθεί η αποχώρηση από άλλες συμβάσεις παραχώρησης της ισπανικής Repsol και της ιταλικής Edison;
Για το «ορφανό» πλέον μερίδιο της TotalEnergies στα θαλάσσια οικόπεδα Νότια και Νοτιοδυτικά της Κρήτης ένα πιθανό σενάριο είναι να περάσει στα ΕΛΠΕ , τα οποία θα αναζητήσουν άλλον επενδυτή. Στην παρούσα φάση, στις 6 αδειοδοτεμένες περιοχές έρευνας για αέριο που θεωρούνται πιο αξιόλογες (πέραν της Κρήτης, μιλάμε για Ιόνιο, Κυπαρισσιακό Κόλπο και Θρακικό Πέλαγος)) και στις οποίες η κυβέρνηση φιλοδοξεί μέχρι το 2023 να υπάρχει εικόνα για πιθανά κοιτάσματα, κυριαρχούν τα ΕΛΠΕ (όπου ηγεμονεύει ο Ομιλος Λάτση) και η Energean Oil&Gas (του Μαθιού Ρίγα, που ήταν παρών στη σύσκεψη με Μητσοτάκη), με μόνη εξαίρεση την καναδική Calfrac, που έχει το 75%τ της άδειας στο Θρακικό. Ο επικεφαλής των ΕΛΠΕ Ανδρέας Σιάμισιης έχει καταστήσει σαφές ότι σε περίπτωση αποχωρήσεων από τις κοινοπραξίες θα αναζητήσει άλλους διεθνείς εταίρους. Αλλά με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν μένουν και πολλοί στον ορίζοντα.
Αν πάρει, πάντως, κανείς υπόψη τη στάση των ΗΠΑ, και ειδικά της υφυπουργού Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ, που προβάλλουν ως μονόδρομο το υγροποιημένο αέριο από τις υπάρχουσες πηγές (ΗΠΑ, Αλγερία, Ισραήλ, Κατάρ, Νιγηρία κλπ) και αποδοκιμάζουν σχέδια για τον αγωγό EastMed, δεν αναμένεται η παραμικρή αμερικανική στήριξη, και σε εταιρικό επίπεδο, στις ελληνικές έρευνες για αέριο.
Για να διατηρηθούν, έστω και επικοινωνιακά, οι αναγεννημένες ελληνικές προσδοκίες για κοιτάσματα αερίου, ο κλήρος πέφτει στα ΕΛΠΕ και στην Energean. Η τελευταία, άλλωστε από πέρσι είχε σπεύσει να πάρει μερίδια της Repsol και της Total, μετά την αποχώρησή τους από άλλα οικόπεδα.
Η αποστασιοποίηση των πολυεθνικών των υδρογονανθράκων από τα ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα φαίνεται παράδοξη, αν πάρει κανείς υπόψη τον συνωστισμό υποψηφίων μέχρι και το 2019 για άδειες έρευνας, αλλά και τη σαφή διεθνή επιστροφή στις επενδύσεις σε έρευνα να εξόρυξη που έχει πυροδοτήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Βεβαίως, είναι και η ίδια η κυβέρνηση που είχε αποστασιοποιηθεί εδώ και δυο χρόνια στο όνομα της πράσινης μετάβασης. Αλλά καθώς τα δεδομένα άλλαξαν ριζικά, και το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης και η ΕΔΕΥ επιμένουν ότι στον βυθό των ελληνικών θαλασσών υπάρχουν τουλάχιστον 2 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο, το βασικό ερώτημα είναι ποιος θα βάλει τα χρήματα για να μας λυθεί η απορία αν υπάρχουν και πόσοι είναι τελικά οι ελληνικοί υδρογονάνθρακες. Καθώς υπολογίζεται ότι μόνο για τα πιθανά κοιτάσματα στην Κρήτη θα απαιτούνταν μια επένδυση 20 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου, είναι προφανές ότι αυτό είναι ένα επιπλέον αντικίνητρο για τις Exxon ή Total, πέρα από τις γεωπολιτικές πιέσεις στην περιοχή. Εκτός αν σπεύσει να βάλει τα χρήματα το ελληνικό δημόσιο.
Τα ελληνικά αποθέματα αερίου και η ολική επαναφορά των υδρογονανθράκων που προανήγγειλε ο Μητσοτάκης
Έρευνες για υδρογονάνθρακες – Πρώτες γεωτρήσεις το 2025
Επανεκκίνηση ερευνών για φυσικό αέριο σε Κρήτη και Ιόνιο, σήμανε ο πρωθυπουργός
