Η βύθιση της ναυαρχίδας του ρωσικού Στόλου στη Μαύρη Θάλασσα, του πλοίου Moskva, αποτελεί ισχυρότατο πλήγμα για τη Ρωσία. Πέρα, όμως, από τις εκτιμήσεις πως μπορεί το «καμάρι» του ρωσικού πολεμικού ναυτικού μπορεί να έφερε πυρηνικά, υπάρχουν φόβοι πως πήρε μαζί του στο βυθό εκατοντάδες ανθρώπους.
Η Ουκρανία επιμένει ότι είναι οι δικοί της πύραυλοι Neptune που χτύπησαν το Moskva, προκαλώντας εν τέλει τη βύθισή του. Η Ρωσία αυτό το αρνείται αλλά δεν έχει αποκαλύψει τι προκάλεσε τη φωτιά και τις εκρήξεις στο πλοίο, το οποίο είχε πλήρωμα 510 ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους υπάρχουν φόβοι πως βρίσκονταν στο πλοίο όταν βυθίστηκε.
Το ότι το πλοίο Moskva μπορεί να μετέφερε δυο πυρηνικές κεφαλές το αναφέρουν αναλυτές και ειδικοί και ζητούν επείγουσα έρευνα. Όλα αυτά λίγες ώρες αφού η Μόσχα παραδέχτηκε ότι το καταδρομικό της βυθίστηκε ανοιχτά της Σεβαστούπολης. Το ακριβές σημείο, επίσης δεν είναι γνωστό.
Το όνομά του ήταν αρχικά Slava, που σημαίνει Δόξα και είχε ζήσει στιγμές μεγάλης αίγλης. Σήμερα το γνωρίζει όλος ο κόσμος ως Moskva (Μόσχα) και από τον πάτο της Μαύρης Θάλασσας εξελίσσεται σε ένα σύμβολο των αποτυχιών της Ρωσίας στην παράνομη εισβολή της στην Ουκρανία.
Ο Mykhailo Samus, διευθυντής ουκρανικού think tank με έδρα το Λβίβ, ο Andriy Klymenko, συντάκτης του Black Sea News και η ουκρανική εφημερίδα Defense Express ανέφεραν, σύμφωνα με τη Daily Mail, ότι το Moskva σχεδιάστηκε για να φέρει κεφαλές για τους υπερηχητικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους P-1000.
«Στο Moskva θα μπορούσαν να υπάρχουν πυρηνικές κεφαλές – δύο μονάδες», είπε ο Samus, ενώ ο Klymenko κάλεσε άλλα κράτη της Μαύρης Θάλασσας (Τουρκία, Ρουμανία, Γεωργία και Βουλγαρία) να ζητήσουν εξηγήσεις από τη Μόσχα.« Πού είναι αυτές οι κεφαλές; Πού ήταν όταν εξερράγησαν τα πυρομαχικά;», αναρωτήθηκε.
Εν τω μεταξύ, η Defense Express ανέφερε ότι μίλησε με εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων σχεδιαστών και αξιωματικών του ναυτικού, οι οποίοι ομόφωνα και ανεξάρτητα ο ένας απ’ τον άλλο έδωσαν την ακόλουθη απάντηση: «υπάρχει πραγματική πιθανότητα η πληγείσα ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας να είχε πυρηνικά». «Πυρηνικός εξοπλισμός βρίσκεται πάντα στο πλοίο ή φορτώνεται μόνο κατόπιν ειδικής εντολής;», διερωτάται η εφημερίδα.
Οι εικασίες για μια πυρηνική καταστροφή ενισχύθηκαν καθώς παραμένουν ερωτήματα και για το πλήρωμα του Moskva. Δεν υπάρχει ενημέρωση για το τί συνέβη με τα μέλη του πληρώματος και σε ποιο βαθμό, καθώς είναι βάσιμες οι ανησυχίες για βαριές ανθρώπινες απώλειες από τη στιγμή που σημειώθηκε έκρηξη στο πλοίο.
Μέχρι στιγμής, μόνο περίπου 50 μέλη πληρώματος έχουν καταμετρηθεί, καθώς τους παρέλαβε τουρκικό σκάφος, ενώ άλλα 14 φέρεται να έχουν βγει στο λιμάνι της Σεβαστούπολης, αφήνοντας περίπου 450 άτομα με την τύχη τους να είναι άγνωστη.
Από τη «Δόξα» στον.. βυθό
Το Moskva βυθίστηκε, όπως παραδέχθηκε με λίγη καθυστέρηση (και αρκετή δυσφορία) η Ρωσία. Η εκδοχή του Κρελμίνου κάνει λόγο για έκρηξη πυρομαχικών που τύλιξε στις φλόγες το καταδρομικό πλοίο και τελικά έφερε την καταστροφή του. Οι Ουκρανοί υποστηρίζουν ότι το έπληξαν με πυραύλους Neptune. Οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσουν τίποτα από τα δύο. Ανεξάρτητα όμως από το πώς ακριβώς προκλήθηκε η βύθιση, το πλήγμα για το γόητρο των Ρώσων είναι μεγάλο. Αλλά και επιχειρησιακά η δύναμη πυρός της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα περιορίζεται σημαντικά.
Το Moskva ήταν η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα, το «καμάρι» του Πούτιν, ένα πλοίο με μεγάλη ιστορία, που αξίζει να θυμηθούμε. Ναυπηγήθηκε στο Μικολάιφ στην τότε Σοβιετική Δημοκρατία της Ουκρανίας τον Ιούλιο του 1979. Σχεδιάστηκε με στόχο να μεταφέρει πλήρωμα 476 ναυτών και επιπλέον 62 αξιωματούχους. Έφερε πυραύλους εδάφους-εδάφους και αέρος-αέρος, πυροβόλα όπλα καταστρώματος, τορπίλες και όλμους. Είχε και κατάστρωμα ελικοπτέρου.
Την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου μετέφερε και πυρηνικά όπλα. Το 1989, επί Γκομπαρτσόφ, Σοβιετικοί και Αμερικανοί επιστήμονες συμμετείχαν σε κοινή άσκηση με το Slava στη Μαύρη Θάλασσα, γι ανα μετρήσουν την εκπομπή νετρονίων και ακτίνων γάμμα από πυρηνική κεφαλή σε πύραυλο κρουζ.
Στα τέλη του 1989 το Slava επρόκειτο να φιλοξενήσει τη συνάντηση των Μιχαήλ Γκομπαρτσόφ και Τζορτζ Μπους, αλλά οι θυελλώδεις άνεμοι μετέφεραν τις συνομιλίες στο Maxim Gorky.
To Slava πέρασε από διάφορες επιδιορθώσεις από το 1990 έως και το 1999. Εκείνη την περίοδο η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, το ανεξάρτητο κράτος της Ουκρανίας αναδύθηκε και η ρωσική οικονομία άλλαξε. Ανανεωμένο πια έλαβε το όνομα Moskva (προς την τιμήν της ρωσικής πρωτεύουσας) και ανά καιρούς φιλοξένησε τις συναντήσεις του Πούτιν με ξένους ηγέτες, όπως για παράδειγμα εκείνη με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, το 2003, στη Σαρδηνία. Τότε ο Πούτιν είχε σχολιάσει πως η παρουσία του Moskva είναι απόδειξη ότι «το επίπεδο εμπιστοσύνης ανάμεσα στη Ρωσία και το ΝΑΤΟ έχει αυξηθεί».
Κατά τον πόλεμο της Ρωσίας στη Γεωργία το 2008 το Moskva επέστρεψε στις πολεμικές επιχειρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα, συμμετέχοντας σε μεγάλη επίθεση.
Το 2014 όταν η Ρωσία προέβη στην προσάρτηση της Κριμαίας, το Moskva μπλόκαρε τα πλοία του ουκρανικού πολεμικού ναυτικού. Την ίδια χρονιά υποδέχθηκε τον Αιγύπτιο Αλ Σίσι.
Το 2015 – 2016 αναπτύχθηκε στη Μεσόγειο για να στηρίξει την εμπλοκή της Ρωσίας στον πόλεμο στη Συρία. Το πλήρωμά του παρασημοφορήθηκε για τις υπηρεσίες του εκεί και στον πόλεμο στη Γεωργία.
Από το 2018 έως το 2020 το Moskva πέρασε και πάλι από επισκευή. Τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία πήρε μέρος στην περιβόητη επιχείρηση στο Φιδονήσι, κατά την οποία 19 μέλη του ουκρανικού ναυτικού αρνήθηκαν να παραδώσουν τα όπλα (με τη γνωστή σε όλους πια φράση “ρωσικό πολεμικό πλοίο να πας να…” ) και τελικά κρατήθηκαν αιχμάλωτη. Η αντίδραση αυτή των Ουκρανών που υπερασπίστηκαν το νησί αποτυπώθηκε πρόσφατα και σε ουκρανικά γραμματόσημα.
