Ραγδαία επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία καθώς στις διεθνείς αγορές εγκαθίσταται ο φόβος ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας θα επεκταθούν και στον ενεργειακό τομέα, ο οποίος μέχρι τώρα έχει μείνει ουσιαστικά ανέγγιχτος.
Οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας δεν εμποδίζουν, μέχρι στιγμής, τις παραδόσεις και τις πληρωμές ρωσικού φυσικού αερίου, κάτι που δείχνει ότι η Ε.Ε. δεν διακινδυνεύει να μείνει χωρίς φυσικό αέριο μέσα στο χειμώνα.
Οι τιμές φυσικού αερίου βρίσκονταν ήδη σε υψηλά επίπεδα ήδη πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, εκτοξεύοντας στα ύψη τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος σε όλη την Ευρώπη, αλλά τώρα υπό το φόβο επέκτασης των κυρώσεων οι τιμές έσπασαν ιστορικό ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα, για τα προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου.
Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται εκτενώς για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και εάν οι τιμές διατηρηθούν σε αυτά τα επίπεδα είναι βέβαιο ότι οι τιμές ηλεκτρικού που ήδη έχουν απογειωθεί, θα αυξηθούν περαιτέρω.
Η Ρωσία καλύπτει το 40% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης φυσικού αερίου και το 25% του πετρελαίου.
Μπορεί η Γερμανία να ανακοίνωσε μετά την εισβολή της Ρωσίας ότι παγώνει ο αγωγός Nordstream 2, που κατασκευάστηκε για να μεταφέρει φυσικό αέριο απευθείας στη Γερμανία, αλλά ο συγκεκριμένος αγωγός δεν είχε λειτουργήσει.
Οι υπόλοιποι αγωγοί που μεταφέρουν ρωσικό αέριο περιλαμβανομένων εκείνων που διέρχονται από την Ουκρανία βρίσκονται εκτός κυρώσεων, ενώ δεν έχουν πληγεί από τις επιθέσεις των Ρώσων.
Αλλά και οι ρωσικές τράπεζες που διεκπεραιώνουν το μεγάλο μέρος των συναλλαγών σε ενεργειακά αγαθά, όπως η Gazprom Bank δεν έχουν περιληφθεί σε εκείνες που αποκόπηκαν από το διεθνές σύστημα διατραπεζικών πληρωμών Swift.
To ενδεχόμενο να γίνει στόχος κυρώσεων και ο ενεργειακός τομέας της Ρωσίας ήρθε στο προσκήνιο καθώς το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι η Βρετανία θα προσπαθήσει να διευρύνει το πεδίο των μέτρων σε αυτήν την κατεύθυνση.
«Έχουμε συντονιστεί πολύ στις κυρώσεις, έχουμε επιδείξει τεράστια ενότητα. Έχει μεγάλη επίδραση στη Ρωσία, αλλά τώρα πρέπει να κάνουμε περισσότερα», δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Λιζ Τρους που βρέθηκε στις Βρυξέλλες για τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του NATO.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι προθεσμιακές τιμές φυσικού αερίου, για παράδοση τον Απρίλιο, σημείωσαν άνοδο 30% την Παρασκευή το απόγευμα και ξεπέρασαν τα 200 ευρώ για πρώτη φορά. Αργότερα οι τιμές έχασαν λίγο έδαφος και έκλεισαν με άνοδο 17% στα 190 ευρώ.
Στα χρηματιστήρια ενέργειας η ανασφάλεια έχει εκτοξεύσει τις τιμές στα ύψη, καθώς ο φόβος επέκτασης των κυρώσεων οδηγεί πολλές εταιρείες να αποφεύγουν τις συναλλαγές με ρωσικές εταιρείες υπό το φόβο ότι τελικά μπορεί οι παραδόσεις να μην γίνουν.
Ενδεικτικό είναι ότι την περασμένη εβδομάδα, ένα μεγάλο φορτίο ρωσικού πετρελαίου πουλήθηκε με έκπτωση 20% σε σχέση με την τιμή του πετρελαίου Βόρειας Θάλασσας (Brent).
Στην αγορά του πετρελαίου είναι χαρακτηριστικό ότι χθες η μεγάλη εταιρεία trading εμπορευμάτων, Trafigura, αναγκάσθηκε να πουλήσει ένα μεγάλο φορτίο ρωσικού πετρελαίου με έκπτωση σχεδόν 23 δολ. σε σχέση με την τιμή του μπρεντ.
Στην «εξίσωση» των κυρώσεων μπαίνει πλέον και η παράμετρος των εσόδων που έχει η Ρωσία από τις εξαγωγές ενέργειας, οι οποίες ωφελούνται από την άνοδο των τιμών.
Στοιχεία του ινστιτούτου Bruegel που δημοσιεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα δείχνουν ότι η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου έχει απογειώσει το κόστος για τις ευρωπαϊκές χώρες και βεβαίως τα έσοδα για τη ρωσική πλευρά.
Τράπεζα της Ελλάδος: Οι πρώτες εκτιμήσεις για πληθωρισμό και ΑΕΠ μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία