Σπουδαίες ταινίες τεκμηρίωσης σε έναν ατεκμηρίωτο κόσμο

Σε μία εβδομάδα ακριβώς ξεκινά. Θα διαρκέσει δέκα μέρες. Δέκα μέρες γεμάτες ταινίες τεκμηρίωσης, σε έναν κόσμο εν τέλει ατεκμηρίωτο. Η Θεσσαλονίκη θα γίνει για 24η χρονιά το κέντρο του ντοκιμαντέρ, από τις 10 έως τις 20 Μαρτίου, με 233 ταινίες που θα ταξιδέψουν απ’ όλο τον κόσμο (και την Ελλάδα) στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (ΦΝΘ). Για δέκα μέρες θα έχουμε την ευκαιρία να τρέχουμε από ταινία ταινία, μεταξύ του «Ολύμπιον» και του «Παύλου Ζάννα» (οι ιστορικές αίθουσες του φεστιβάλ στην Αριστοτέλους) και στις «Φρίντα Λιάππα», «Τώνια Μαρκετάκη» (τα «κορίτσια» όπως τα λέμε) και «Τζον Κασσαβέτης», «Σταύρος Τορνές» (τα «αγόρια») – τις αίθουσες του Λιμανιού. Οι περισσότερες ταινίες θα προβληθούν και διαδικτυακά.

Το περιβάλλον (ως οικοσύστημα αλλά και ως ολότητα χώρου – κοινωνικού και πολιτικού), μια ανθρώπινη μορφή (δίχως προσδιορισμό φύλου, χρώματος κ.λπ.) και ένα εξωτικό πουλί είναι τα σύμβολα του φετινού φεστιβάλ. Ο κομίστας Kanellos Cob σχεδίασε τη φετινή αφίσα με άξονα μια σχέση: αυτή της συμβίωσης, της συνύπαρξης. Αυτήν που έχουμε διαταράξει (όσο δεν πάει), μέσω καθημερινών πράξεων, πολιτικών αποφάσεων, εσωτερικών αντιφάσεων και μηχανισμών κυριαρχίας. Ο,τι δηλαδή πρόκειται να δούμε και ως θεματικές στα φετινά ντοκιμαντέρ.

Το φεστιβάλ θα ξεκινήσει με το «How to Survive a Pandemic» του υποψήφιου για Οσκαρ Ντέιβιντ Φρανς σε παγκόσμια πρεμιέρα. Ο Φρανς, στον χρόνο που αναλογεί σε μια ταινία μεγάλου μήκους, συμπυκνώνει τα δύο χρόνια πανδημίας. Οσο για την ταινία λήξης, αυτή θα είναι το αισιόδοξο ντοκιμαντέρ «Blind Ambition» των Ρόμπερτ Κόου και Γουόρικ Ρος, οι οποίοι παρακολουθούν μια ομάδα ερασιτεχνών οινολόγων από τη Ζιμπάμπουε, που προσπαθούν να πάρουν μέρος στον μεγαλύτερο διαγωνισμό οινογνωσίας του πλανήτη!

◐ Με το βλέμμα στην Ουκρανία, το φεστιβάλ, καταδικάζοντας σύσσωμο την εισβολή και εκφράζοντας «τη συμπαράστασή του στους ανθρώπους της που δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή από τον πόλεμο, πάντα με βαθιά πίστη στη δύναμη της ειρήνης, τις ανθρώπινες αξίες, τον πολιτισμό και το διεθνές δίκαιο», θα φιλοξενήσει: α) μια ειδική προφεστιβαλική online προβολή (προβάλλεται ήδη από χθες, για 500 προβολές), το σπαρακτικό ντοκιμαντέρ «Το μακρινό γάβγισμα των σκυλιών» των Μόνικα Χέλστρομ και Σάιμον Λέρενγκ Βιλμόντ, με πρωταγωνιστές τα παιδιά σε ένα χωριό στα σύνορα Ρωσίας – Ουκρανίας, β) τρία ντοκιμαντέρ για το τι συμβαίνει εκεί, εδώ και χρόνια: το «Χαρακώματα» του Γάλλου πολεμικού ανταποκριτή στο Ντονμπάς, Λουπ Μπιρό, το «Σπίτι από θραύσματα» και πάλι του Σάιμον Λέρενγκ Βιλμόντ (για μια ομάδα κοινωνικών λειτουργών που δρουν στην πρώτη γραμμή του πυρός), σε διεθνή πρεμιέρα, και γ) το «[email protected] this Job» της Βέρα Κριτσέφσκαγια (ένα ρωσικό, αντικαθεστωτικό ντοκιμαντέρ, που παρακολουθεί επί 13 χρόνια τη δύσκολη πορεία της Νατάσα, ιδιοκτήτριας ενός μικρού τηλεοπτικού καναλιού, του Dozhd TV, που προσπαθεί να σταθεί ως μια φωνή ανεξαρτησίας και διαμαρτυρίας, αγκαλιάζει τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και προσλαμβάνει δημοσιογράφους υπέρ της αντιπολίτευσης.

◓ Με το βλέμμα στη «μετα-πραγματικότητα» (Post Reality), θα προβληθούν δέκα μεγάλου και μικρού μήκους ντοκιμαντέρ, που παρότι περιγράφουν τη δυστοπική μας πραγματικότητα, ωστόσο αφήνουν και μια χαραμάδα… αναπνοής.

◑ Με το βλέμμα στα αφιερώματα (που τόσο περιμένουμε κάθε χρονιά), φέτος την τιμητική της έχει η 59χρονη Λετονή δημιουργός Λάιλα Πακάλνινα, η οποία, βαθιά επηρεασμένη από τον ιταλικό νεορεαλισμό, τη νουβέλ βαγκ, αλλά και το σινεμά του Αντρέι Ταρκόφσκι (που, σύμφωνα με την υπουργό Πολιτισμού μας, μάλλον δεν κάνει να αναφέρουμε ούτε το όνομά του), κινηματογραφεί ποιητικά, κάνοντας σινεμά της παρατήρησης. Θα προβληθούν 19 ταινίες της (επιλογές του Δημήτρη Κερκινού, υπεύθυνου για όλα τα αφιερώματα του φεστιβάλ). Αφιέρωμα, με εννέα ταινίες, θα γίνει και στη Βίρπι Σουούταρι, σκηνοθέτρια από το Ροβανιέμι της Φινλανδίας, κοντά στον Αρκτικό Κύκλο. Η ίδια δρα «συμβιωτικά» με άλλες τέχνες στις ταινίες της (όπως η ζωγραφική, το θέατρο και η φωτογραφία) και έχει έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο να προσεγγίζει τους ήρωές της.

◒ Με το βλέμμα στην ελληνική παραγωγή, θα προβληθούν συνολικά 93 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, με τις εννέα από αυτές να συμμετέχουν στα τρία διαγωνιστικά του φεστιβάλ (Διεθνές Διαγωνιστικό, Διαγωνιστικό Newcomers, Διαγωνιστικό >>Film Forward) και 32 στο διεθνές πρόγραμμα. Θα έχουμε και ειδικές προβολές: το «Η πόλη και η πόλη» των Χρήστου Πασσαλή και Σύλλα Τζουμέρκα θα προβληθεί για πρώτη φορά μετά την παγκόσμια πρεμιέρα που πραγματοποίησε στη φετινή Μπερλινάλε, το αγαπημένο ντοκιμαντέρ «Ο μανάβης» του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου θα είναι καθολικά προσβάσιμο (σε φυσική προβολή και διαδικτυακά) και φυσικά θα έχουμε την επιλογή 12 σημαντικών ταινιών του ελληνικού ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο του αφιερώματος «Χώρα, σε βλέπω» (που περιμένουμε πώς και πώς).

◉ Τέλος, με το βλέμμα στις εκδόσεις, το φεστιβάλ συμπράττει με τις εξαιρετικές Εκδόσεις Νεφέλη και παρουσιάζει φυσικά τον επίσημο κατάλογο της διοργάνωσης, αλλά και μια ειδική έκδοση για το Post-Reality, η οποία θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα βιβλιοπωλεία της χώρας, καθώς και τον πρωτοποριακό Α-Κατάλογο που αποτυπώνει το στίγμα της διοργάνωσης.

Καλό φεστιβάλ!