Αυτό που την περασμένη Παρασκευή, μετά την «πολεμική» συνεδρίαση Eurogroup/Ecofin, άφησε ανοικτό ως ενδεχόμενο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, περί παράτασης της γενικής ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας και το 2023, από χθες έχει γίνει σχεδόν βεβαιότητα. Η ουκρανική κρίση, και η κλιμάκωση της αντίδρασης της ΕΕ με ένα ιστορικό άλμα προς τη στρατιωτικοποίησή της, αδιανόητο μέχρι πριν μιαν εβδομάδα, αλλάζει τα πάντα και στον σχεδιασμό για τη μεταρρύθμιση της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη και την ΕΕ.
Τον τόνο τον έδωσε η στροφή της Γερμανίας και του καγκελαρίου τους Ολαφ Σολτς, με την προαναγγελία ενίσχυσης του αμυντικού προϋπολογισμού της με 100 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η «ατμομηχανή» της ΕΕ είναι αποφασισμένη να αντέξει υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα – που πέρσι έφτασε λόγω πανδημίας τα 132 δισ. ευρώ ή το 3,7% του γερμανικού ΑΕΠ – όχι μόνο το 2022 αλλά και το 2023. Και εφόσον το λέει η «αρχηγός» και το επιβάλλουν οι νέες έκτακτες συνθήκες «πολεμικής οικονομίας» που διαδέχεται τα οικονομικά της πανδημίας, η τετράδα των «τσιγκούνηδων» (Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία) και οι λοιποί σύμμαχοι της Γερμανίας αναμένεται να υποστείλουν τη σημαία της δημοσιονομικής λιτότητας και της άμεσης επιστροφής σε ένα σκληρό Σύμφωνο Σταθερότητας.
Ο «εχθρός Πούτιν», λοιπόν, που δίνει ένα νέο κίνητρο ενότητας στην ηγεσία της ΕΕ μετά τον κορωνοϊό, προκαλεί ριζικό ανασχεδιασμό στην οικονομική στρατηγική των «ιερατείων» των Βρυξελλών και της Φρανκφούρτης. Κι αυτός ο ανασχεδιασμός προκαλεί αναστεναγμούς… ανακούφισης και στην Αθήνα, όπου οι βασικές παραδοχές του προϋπολογισμού 2022 έχουν εκμηδενιστεί. Κι αυτό δεν πρόκειται να διορθωθεί με τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του 1 δισ. ευρώ που ήδη ετοιμάζεται. Κανείς στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν πιστεύει σοβαρά την πρόβλεψη για έλλειμμα 1,2% του ΑΕΠ, για ανάπτυξη 4,5% και, πολύ περισσότερο, για συγκράτηση του πληθωρισμού φέτος στο 3%.
Οι κυβερνητικές δημοσιονομικές και μακροοικονομικές αγωνίες αναμένεται, λοιπόν, ελέω Πούτιν, να βρουν καθησυχαστικές απαντήσεις στις παρακάτω ευρωπαϊκές διεργασίες:
- Στις 10 Μαρτίου συνεδριάζει το ΔΣ της ΕΚΤ και εκεί, ανάλογα και με τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο, θα φανεί αν κερδίζει έδαφος μεταξύ των άλλων κεντρικών τραπεζιτών η ιδέα που έσπειρε ο Γιάννης Στουρνάρας για παράταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων και για πάγωμα της συζήτησης περί επίσπευσης της αύξησης των επιτοκίων. Τίποτε δεν αποκλείει τις πανδημικές αγορές ομολόγων να τις διαδεχθούν κάποιας μορφής… πολεμικές αγορές (εν είδει ‘πατριωτικών ομολόγων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου).
- Σε λίγες μέρες η Κομισιόν θα παρουσιάσει στους 27 τις νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη δημοσιονομική πολιτική, ώστε κάθε κράτος μέλος να ετοιμάσει το δημοσιονομικό σχέδιό του για την επόμενη χρονιά, το 2023. Αλλά πώς θα ετοιμαστούν τα σχέδια αυτά; Με Γενική Ρήτρα Διαφυγής ή με πλήρη εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και των σκληρών κανόνων για έλλειμμα και χρέος; Ούτε το ένα ούτε το άλλο, λέει προς το παρόν η Κομισιόν, σύμφωνα με έγγραφο προς τα κράτη μέλη που έχει διαρρεύσει. Επειδή η Επιτροπή προεξοφλεί ότι η συζήτηση για τις αλλαγές στο Σύμφωνο που έχει ξεκινήσει επίσημα από πέρσι δεν πρόκειται να έχει καταλήξει σε συμφωνία μέχρι το καλοκαίρι, όπως είναι προγραμματισμένο, δηλώνει από τώρα ότι θα είναι ελαστική και επιεικής με τα κράτη μέλη. Δηλαδή, θα ανεχτεί και για το 2023 ελλείμματα πάνω από το στόχο και χαλαρότερους ρυθμούς στη μείωση του χρέους.
- Αυτά, όμως, λέγονταν και γράφονταν από τους τεχνοκράτες της Κομισιόν με βάση τα προ ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία δεδομένα. Η πολεμική τροπή της ουκρανικής κρίσης τα άλλαξε όλα, και καθώς η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παίρνει τα… όπλα με χρηματοδότηση εξοπλισμών, είναι βέβαιο ότι θα αποδεχθεί και θα επιδοκιμάσει αυξήσεις των αμυντικών δαπανών των χωρών, στα πρότυπα της Γερμανίας. Άρα, θα πρέπει να ανεχθεί και τις μεσοπρόθεσμες επιδράσεις τους στο χρέος και στο έλλειμμα κάθε χώρας, που ήδη επιβαρύνονται από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και του υψηλού πληθωρισμού, για τα οποία ουδείς έχει αμφιβολία ότι θα αγκαλιάσουν όλο το 2022, επηρεάζοντας και το 2023. Αυτό καθιστά μονόδρομο για την Κομισιόν το να αποφασίσει εγκαίρως, πριν το καλοκαίρι, την εκ νέου παράταση της γενικής ρήτρας διαφυγής, δηλαδή του παγώματος του Συμφώνου Σταθερότητας, τουλάχιστον για ένα ακόμη έτος.
Εννοείται πως μια τέτοια εξέλιξη θα αποδειχθεί πολύ βολική και για την εξαιρετικά στριμωγμένη από την ανεξέλεγκτη ακρίβεια κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Διαβάστε επίσης:
Βουτιά στις αγορές – Κατακρημνίζεται το ρούβλι – Η πρώτη κατάρρευση ρωσικής τράπεζας στην Ε.Ε
