Δικτατορία των μπόνους
Η πιο ανησυχητική είδηση που διάβασα σήμερα δεν αφορούσε τον κίνδυνο σοβαρής πολεμικής εμπλοκής στην Ουκρανία, που θα απειλούσε τη διεθνή ειρήνη. Άλλωστε, η σχετική ειδησεογραφία αποτελεί καταφανέστατα μέρος μιας συστηματικής επικοινωνιακής προπαγάνδας εκ μέρους μυστικών υπηρεσιών, παρά αποτέλεσμα αμερόληπτης δημοσιογραφικής έρευνας.
Η είδηση που με ανησύχησε περισσότερο, αν και το φαινόμενο είναι γνωστό, αφορούσε τα τεράστια μπόνους που συνεχίζουν να λαμβάνουν, σε περίοδο οικονομικών αναταράξεων, τα στελέχη των πολυεθνικών επιχειρήσεων και κυρίως του χρηματοπιστωτικού τομέα. Μια πρακτική που έχει πολλαπλά συνδεθεί με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Τα στελέχη των τραπεζών και άλλων επιχειρηματικών κολοσσών έχουν το απόλυτο κίνητρο να δημιουργούν φούσκες, μέσω των οποίων αυξάνεται πρόσκαιρα η κερδοφορία των επιχειρήσεών τους, και επομένως τα μπόνους που παίρνουν. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούν φαύλους κύκλους που οδηγούν σε νέες φούσκες, νέα μπόνους και τελικά σε χρεοκοπίες και σε επώδυνα προγράμματα διάσωσης.
Σε αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Μπάμπη Μιχάλη στην Εφημερίδα των Συντακτών αναφέρονται ανατριχιαστικά παραδείγματα υπερβολικών αμοιβών στα στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζικών οργανισμών. Παρά την πικρή πείρα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, το φαινόμενο φαίνεται να μην σταμάτησε ποτέ, ενώ η μερική ανάκαμψη των αγορών το γιγαντώνει εκ νέου, προσεγγίζοντας ήδη τα επίπεδα εκείνης της περιόδου.
Ιδιαίτερη εντύπωση μου προξένησε η περίπτωση του διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Άντριου Μπέιλι, ο οποίος απηύθυνε έκκληση προς τους εργαζόμενους της χώρας του να μην απαιτήσουν φέτος αυξήσεις από την εργοδοσία προκειμένου να ελεγχθεί ο πληθωρισμός. Ο Μπέιλι, ο οποίος πέρσι είχε ετήσια εισοδήματα που ξεπέρασαν, σύμφωνα με το δημοσίευμα, το μισό εκατομμύριο λίρες, περίπου 600.000.000 ευρώ, δεν διανοήθηκε να κάνει ανάλογη έκκληση στα στελέχη του ιδιωτικού τραπεζικού τομέα, ο οποίος τελεί άλλωστε υπό την άμεση εποπτεία του.
Το δημοσίευμα μιλάει κομψά για «κουλτούρα των μπόνους», ενώ ουσιαστικά πρόκειται για εξόφθαλμη μεγάλης κλίμακας διανομή της υπεραξίας των κοινωνιών, ένα τεράστιο ριφιφί στους κοινωνικούς πόρους από μια φούχτα ανθρώπων, με τη συνενοχή των μεγάλων κεφαλαιούχων και των κυβερνήσεων. Δεν πρόκειται για κουλτούρα, πρόκειται για δικτατορία των μπόνους.
Ένα σύμπτωμα σύμφυτο με τον άγριο διεθνοποιημένο καπιταλισμό, το οποίο προοιωνίζεται νέα δεινά για την παγκόσμια οικονομία και τους ανθρώπους. Ένα φαινόμενο το οποίο όλοι γνωρίζουν αλλά κανείς δεν κάνει κάτι για την καταπολέμησή του, πέρα από ευγενικές υποδείξεις για τους διαφαινόμενος κινδύνους. Τα συνδικάτα παγκοσμίως δεν φαίνεται να αντιδρούν, ούτε παρατηρούνται κινητοποιήσεις και άλλοι κοινωνικοί αγώνες για την αναστροφή του.
Φυσικά, το πρόβλημα υπάρχει κατ’ αναλογία και στην Ελλάδα, όπου οι τράπεζες κατέρρεαν, αλλά συνέχιζαν και συνεχίζουν να δίνουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο μπόνους στα στελέχη τους.
Η διαφορά είναι ότι σε μας δεν υπάρχουν καν διαθέσιμα στοιχεία για το ύψος των υπέρογκων αποδοχών – τακτικών και έκτακτων. Κανείς δεν ασχολείται με τα ακριβή νούμερα, διαφάνεια μηδέν, κανείς δεν μιλάει, κανείς δεν απολογείται, κανείς δεν αγωνίζεται για ν’ αλλάξει το υπόδειγμα. Το μόνο που φαίνεται να συμβαίνει είναι συνεχείς μεθοδεύσεις προκειμένου το στάτους να μη διαταραχθεί, αλλά απλώς να μεταφερθεί και σε μεγαλοστελέχη του δημόσιου τομέα – κυρίως σ’ αυτά που διορίζονται αδιαφανώς από τις κυβερνήσεις.
Μέσα Ενημέρωσης: Όσα όλοι ξέρουμε αλλά δεν συζητάμε…
