Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς δημιουργεί νέες προκλήσεις για την οικονομία της Ευρώπης, από τη διαταραχή στην αγορά ενέργειας έως την εισροή προσφύγων, προειδοποίησε ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ελλάδας.
Ο Γιάννης Στουρνάρας δήλωσε στους Financial Times ότι η αναταραχή στη Μέση Ανατολή άλλαξε την ισορροπία ενάντια σε οποιαδήποτε περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.
«Είναι θέμα κοινής λογικής», είπε ο Στουρνάρας, μια εβδομάδα πριν φιλοξενήσει συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Αθήνα. Η συνάντηση αναμένεται να μην επιφέρει καμία αλλαγή στα επιτόκια της ευρωζώνης για πρώτη φορά εδώ και 15 μήνες.
«Εάν έχουμε μια νέα πηγή αβεβαιότητας στη Μέση Ανατολή, όπου είναι εντελώς άγνωστο τι πρόκειται να συμβεί -είμαστε στο σκοτάδι-, είναι καλύτερα να κρατήσουμε όλες τις επιλογές μας ανοιχτές και να προσέξουμε να διατηρήσουμε την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας», είπε.
Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς συνέβαλε σε μια μέτρια άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αυτό οδήγησε σε ανησυχία για νέο κύμα πληθωρισμού. Ωστόσο, ο Στουρνάρας είπε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει οποιαδήποτε βιαστική αντίδραση.
«Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ευρωζώνη συνεχίζει να είναι ένας μεγάλος καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, είναι πιθανό να έχει στασιμοπληθωριστικό αντίκτυπο εάν γίνει πρόβλημα», είπε, προσθέτοντας ότι «μια ανθρωπιστική κρίση» στη Γάζα θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει έξαρση του μεταναστευτικού.
«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Εάν υπάρξει φυγή ανθρώπων, ξέρουμε εξ ορισμού ότι η Ευρώπη και ο ευρωπαϊκός νότος θα είναι ο πρώτος σταθμός, επομένως αυτό θα είναι ένα σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα», είπε.
Η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται ήδη σε «ένα κρίσιμο σημείο, όπου αν συνεχίσουμε να αυξάνουμε τα επιτόκια, διατρέχουμε τον κίνδυνο να σπάσει κάτι», είπε. «Υπάρχει μεγάλη πρόοδος όσον αφορά τη μείωση του πληθωρισμού, είμαστε σχεδόν στάσιμοι σε ό,τι αφορά τη δραστηριότητα στην ευρωζώνη και έχουμε βιώσει μείωση του δανεισμού από τις τράπεζες».
Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια, ο Γ. Στουρνάρας είπε: «Αν ο πληθωρισμός στα μέσα του επόμενου έτους… πέσει κοντά στο 3%, αυτή είναι ίσως η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε μια μείωση των επιτοκίων».
Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης παραμένει υπερδιπλάσιος του στόχου της ΕΚΤ στο 2%, αλλά η αντιστροφή των τιμών της ενέργειας τη βοήθησε να πέσει στο χαμηλό σχεδόν δύο ετών του 4,3% τον Σεπτέμβριο. Ο βασικός πληθωρισμός, ο οποίος αποκλείει την ενέργεια και τα τρόφιμα για να δώσει μια σαφέστερη εικόνα των υποκείμενων πιέσεων στις τιμές, είναι επίσης ο χαμηλότερος εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο στο 4,5%.
Μερικά «γεράκια» έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στο να ζητήσουν από την ΕΚΤ να επιταχύνει τη συρρίκνωση του τεράστιου χαρτοφυλακίου ομολόγων της, σταματώντας τις επανεπενδύσεις στο Πρόγραμμα Έκτακτης Διαχείρισης λόγω Πανδημίας (PEPP) ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ, νωρίτερα από το προγραμματισμένο στα τέλη του επόμενου έτους.
Ο Στουρνάρας είπε ότι υπάρχουν «υπέρ και μειονεκτήματα» στην ιδέα και περίμενε ότι θα συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, είπε ότι το PEPP είναι η «πρώτη γραμμή άμυνας» της ΕΚΤ ενάντια σε μια απόκλιση στο κόστος δανεισμού μεταξύ των μελών της ευρωζώνης. «Σε αυτό το στάδιο, δεδομένων όλων όσων συμβαίνουν στον κόσμο, δεν είναι καλύτερο να διατηρήσουμε την ευελιξία μας;» είπε.
Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για το πρόσφατο ξεπούλημα στις αγορές ομολόγων που έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις. «Ανησυχώ όταν βλέπω χώρες με ελλείμματα πάνω από 6% ή 7% του ΑΕΠ -μου θυμίζει την ελληνική κρίση», είπε. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας ήταν 8% του ΑΕΠ πέρυσι και η Ρώμη αναμένει ότι θα μειωθεί στο 5,3% φέτος.
Η πρώτη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ στην Αθήνα από το 2008 υπογραμμίζει πώς η Ελλάδα πέρασε την κρίση, ενώ φέτος ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα.
Ωστόσο, ο Γ. Στουρνάρας είπε ότι η χώρα πρέπει να αυξήσει το πρωτογενές πλεόνασμα από 1,1% φέτος σε περισσότερο από 2% το επόμενο έτος, στόχος που μπορεί να αποδειχθεί δύσκολος, δεδομένης της κατάστασης στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο επικεφαλής της ΤτΕ επεσήμανε παράλληλα ότι η ανάπτυξη της χώρας απειλείται από τη συρρίκνωση του πληθυσμού της. «Πολλοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, μακροπρόθεσμα, πιστεύουν ότι ο ελληνικός ρυθμός ανάπτυξης θα μειωνόταν κατά 1 έως 1,5 ποσοστιαίες μονάδες λόγω της μείωσης του πληθυσμού», είπε ο Στουρνάρας. Προέτρεψε την κυβέρνηση να ενισχύσει την παραγωγικότητα.
