Τη συμφωνία για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας μπλόκαρε η Ρωσία λίγες ώρες πριν τη λήξη της, προκαλώντας ανησυχία για ελλείψεις στην προσφορά και αυξήσεις των τιμών τους.
Η συμφωνία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πέρυσι τον Ιούλιο και έκτοτε ανανεωνόταν για μικρά χρονικά διαστήματα καθώς η Ρωσία διαμαρτυρόταν για περιορισμούς στις εξαγωγές δικών της σιτηρών και λιπασμάτων. Στόχος ήταν να αντιμετωπισθεί η παγκόσμια διατροφική κρίση που σημειώθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το μπλόκο στις εξαγωγές σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Η δήλωση Πεσκόφ
Η συμφωνία επρόκειτο να λήξει σήμερα τα μεσάνυχτα. «Η συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας έπαψε να ισχύει σήμερα. Οπως δήλωσε ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η καταληκτική προθεσμία είναι η 17η Ιουλίου. Δυστυχώς, το μέρος που αφορά τη Ρωσία στη συμφωνία αυτή δεν έχει υλοποιηθεί έως τώρα. Γι’ αυτό, η ισχύς της τερματίζεται», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.
Οι τιμές των σιτηρών έκαναν άλμα 3,5% μετά την είδηση. Η Μόσχα έχει ειδοποιήσει επίσημα την Αγκυρα, το Κίεβο και τη γραμματεία του ΟΗΕ ότι είναι αντίθετη σε μία νέα επιμήκυνση της συμφωνίας, ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Tass, επικαλούμενο την εκπρόσωπο Τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα.
Προειδοποίηση της Μόσχας
Ο Πεσκόφ σημείωσε ότι η άρνηση της Μόσχας στην παράταση της συμφωνίας για τα σιτηρά είχε τονισθεί ήδη πριν από τη σημερινή έκρηξη στη γέφυρα της Κριμαίας, την οποία ρωσικές πηγές χαρακτήρισαν τρομοκρατική επίθεση, κατηγορώντας την Ουκρανία.
Η συμφωνία για τα σιτηρά επέτρεπε τις εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων, μεταξύ των οποίων αμμωνία, από ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.
Τα εμπορικά πλοία κινούνταν στο προβλεπόμενο ανθρωπιστικό διάδρομο προς την Κωνσταντινούπολη.
«Η Ρωσία κάνει να πιστέψει ο κόσμος ότι αναγκάζεται να σταματήσει μία συμφωνία, από την οποία στην πραγματικότητα ωφελείται», δήλωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Οργανισμό Ασφάλειας και Συνεργασίας στην Ευρώπη, Μάικλ Κάρπεντερ, εκτιμώντας ότι πάνω από 32 εκατ. τόνοι σιτηρών και τροφίμων προωθήθηκαν στις παγκόσμιες αγορές έως τώρα με βάση της συμφωνία.
Εντονες αντιδράσεις από την ΕΕ
Εντονες ήταν οι αντιδράσεις της ΕΕ στην απόφαση της Ρωσίας να αποχωρήσει από τη συμφωνία για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
«Καταδικάζω σθεναρά την κυνική κίνηση της Ρωσίας να τερματίσει την Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά παρά τις προσπάθειες του ΟΗΕ και της Τουρκίας», τονίζει σε ανάρτησή της στο twitter η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σημείωσε επίσης ότι «η ΕΕ εργάζεται για να διασφαλίσει την επισιτιστική ασφάλεια για τους ευάλωτους του κόσμου. Οι λωρίδες αλληλεγγύης της ΕΕ θα συνεχίσουν να φέρνουν αγροδιατροφικά προϊόντα από την Ουκρανία και προς τις παγκόσμιες αγορές».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, έγραψε στο twitter ότι η απόφαση της Ρωσίας «θα θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια».
«Η πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά έχει ωφελήσει εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Λυπάμαι για τη σημερινή ανακοίνωση της Ρωσίας. Αυτό θα θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια και την πρόσβαση των πληθυσμών σε όλο τον κόσμο σε προμήθειες σιτηρών και λιπασμάτων. Υποστηρίζω τις προσπάθειες του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, να επιδιώξει την επέκτασή της», σημείωσε.
Εκκληση της Γερμανίας
Η Γερμανία εξακολουθεί να κάνει έκκληση στη Ρωσία να καταστεί δυνατή μια παράταση της συμφωνίας για την εξαγωγή σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, δήλωσε παράλληλα σήμερα εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης.
Αντίδραση Ερντογάν
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα πως πιστεύει ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει την συνέχιση της εφαρμογής της συμφωνίας που επιτρέπει την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, λίγη ώρα αφού η Μόσχα ανακοίνωσε ότι αναστέλλει την συμμετοχή σε αυτήν.
Απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους, ο Ερντογάν δήλωσε ότι θα συζητήσει την συμφωνία, περιλαμβανομένου του κεφαλαίου της εξαγωγής ρωσικών λιπασμάτων, με τον Πούτιν κατά την διάρκεια της συνάντησής τους που αναμένεται να γίνει τον Αύγουστο.
Οι Ρώσοι εξαγωγείς θα συνεχίσουν την προμήθεια των πελατών τους
Παράλληλα, η ρωσική ένωση εξαγωγών σιτηρών Rusgrain ανακοίνωσε ότι τα μέλη της σχεδιάζουν να συνεχίσουν την προμήθεια των πελατών τους με ρωσικά σιτηρά σε ανταγωνιστικές τιμές, παρά την ανακοίνωση της Μόσχας.
«Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής της παγκόσμιας αγοράς σε σιτηρά… Ολες οι υποχρεώσεις των ρώσων εξαγωγέων σιτηρών θα τηρηθούν», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
