Νίκη της Δημοκρατίας και της συμφιλίωσης στη Βραζιλία

Δεν είναι τυχαίο που ένα σωρό ηγέτες του πλανήτη με πρώτο και καλύτερο το Τζο Μπάιντεν έσπευσαν να συγχαρούν τον Ινάσιο Λούλα για τη νίκη του. Ο φόβος για «παρατράγουδα» απο την πλευρά των οπαδών του ηττημένου απερχόμενου προέδρου Ζαϊρ Μπολσονάρου επισκίαζε ως ένα βαθμό την ικανοποίηση όλων των δημοκρατικών ανθρώπων για την επικράτηση του προέδρου που προσπάθησε να αντιτάξει απέναντι στη ρητορική του ακροδεξιού μίσους την λογική της συμφιλίωσης.

Η νίκη του Λούλα είναι λοιπόν μια νίκη της συμφιλίωσης. Μια νίκη της Δημοκρατίας ενάντια στη συνωμοσιολογία και στα fake news. Μια νίκη όμως που δεν έχει ολοκληρωθεί. Οχι μόνο γιατί το ακροδεξιό στρατόπεδο και η βραζιλιάνικη πλουτοκρατία δεν θα εγκαταλείψουν τα σχέδια για αντεπίθεση και εκδίκηση, στα πρότυπα του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο μεγαλύτερος εχθρός του Λούλα θα είναι η ζοφερή πραγματικότητα, που του αφήνει πίσω του ο Μπολσονάρου που διαχειρίστηκε την πανδημία με εγκληματικό τρόπο, επιδείνωσε την οικολογική καταστροφή στον Αμαζόνιο, αύξησε το δημόσιο χρέος και την ανεργία, εκτόξευσε τις ανισότητες. Η Βραζιλία δεν είναι ίδια με εκείνη στις αρχές του 21ου αιώνα, όταν ο Λούλα εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος.

Η κατάσταση σήμερα είναι πολύ πιο δύσκολη, με ένα πλανήτη σε ενεργειακή και απειλούμενη επισιτιστική κρίση. Κρίσεις που ως γνωστόν οι φτωχότεροι στις φτωχότερες χώρες με τις τεράστιες ανισότητες βιώνουν πάντα με τον πιο επώδυνο τρόπο. Συνεπώς δεν υπάρχουν περιθώρια για καθυστερήσεις. Οι προσδοκίες είναι μεγάλες και τα εμπόδια αντικειμενικά τεράστια.

Αλλά το γεγονός ότι μια ακόμα χώρα της Λατινικής Αμερικής απαντά όχι στο νεοφιλελευθερισμό με αυταρχικό προσωπείο, όπως συνέβη πρόσφατα και στη Χιλή, την Αργεντινή, την Κολομβία ή το Μεξικό γεννά ελπίδες. Η νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση δεν θα είναι περικυκλωμένη από εχθρούς, αλλά από εν δυνάμει συμμάχους. Αυτό είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα από μια περιοχή του πλανήτη που βασανίστηκε επί αιώνες από την αποικιοκρατία και επί δεκαετίες από «σχολές», όπως εκείνη του Σικάγο, που έβλεπαν τη Νότια Αμερική ως ένα εργαστήριο αυταρχικών και αντικοινωνικών πειραμάτων με στόχο την ανελέητη κερδοσκοπία.