Fast fashion ή Γρήγορη Μόδα: Η «μόδα» των τελευταίων χρόνων, με μαζική παραγωγή φθηνών, κακής ποιότητας ρούχων «μιας χρήσης».
Οι νέες σειρές ενδυμάτων που βγαίνουν στη αγορά σχεδόν εβδομαδιαία «σπάζοντας» τον παραδοσιακό κύκλο των νέων κολεξιον, που μέχρι τώρα όδευαν προς τα ράφια σε δύο περιόδους «Φθινόπωρο- Χειμώνας» – «Ανοιξη καλοκαίρι» ανοίγουνς νέες «πληγές» στον πλανήτη.
Σύμφωνα με το BBC, λόγω αυτής της τακτικής, μόνο στην Βρετανία, οι ντουλάπες «ξεχειλίζουν από ρούχα»,ενώ η Oxfam ν υπολογίζει ότι ο μέσος Βρετανός έχει 57 αφόρετα ρούχα στην ντουλάπα του.
Παράλληλα, η φιλανθρωπική οργάνωση TRAID για τα απορρίμματα ρούχων, υπολογίζει ότι ένα μέσο ρούχο φοριέται μόνο 10 φορές πριν πεταχτεί.
Πρόσφατη έρευνα της περιβαλλοντικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Hubbub διαπίστωσε ότι περισσότερα από τα δύο πέμπτα των ατόμων ηλικίας 16 έως 24 ετών, στην Βρετανία αγοράζουν ρούχα στο διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, σε σύγκριση με το 13% κατά μέσο όρο για άλλες ηλικιακές ομάδες.
Επίσης, ειναι πολλοί όσοι αρνούνται να πληρώσουν επιπλέον χρήματα, για να αγοράσουν πιο «κλασικά» ρούχα. Το ένα τρίτο των νέων που συμμετείχαν σε έρευνα της Ακαδημίας Μόδας Λιανικής του Λονδίνου δήλωσαν ότι είναι διατεθειμένοι να δώσουν, μόνο μέχρι 5 λίρες επιπλέον.
Το θέμα όμως ξεπαερνάει τα όρια της υπερκατανάλωσης. Οι επιπτώσεις της γρήγορης μόδας στα ανθρώπινα δικαιώματα και στον πλανήτη είναι τεράστιες.
Απάνθρωπες συνθήκες
160 εκατομμύρια παιδια, κυρίως από τις φτωχές τρίτες χώρες , αναγκάζονται να δουλεύουν σε συνθήκες σύγχρονης σκλαβιάς, καποιες φορές χωρις καν να παίρνουν μισθό. Η βιομηχανία της γρήγορης μόδας το εκμεταλλευεται στο έπακρο, καθώς οι ανάγκες για εξιδεικευμένους τεχνίτες στον τομέα είναι μηδαμινές.
Στη Νότια Ινδία, για παράδειγμα, 100.000 κορίτσια εργάζονται στο πλαίσιο του προγράμματος Sumangali, μια πρακτική που περιλαμβάνει την αποστολή νεαρών κοριτσιών από φτωχές οικογένειες να εργαστούν σε ένα εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας για τρία ή πέντε χρόνια με αντάλλαγμα έναν υποτυπώδη μισθό και μια εφάπαξ πληρωμή στο τέλος ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν την πρόκα τους.
Πολλές περιπτώσεις καταναγκαστικής εργασίας έχουν επίσης αναφερθεί
Τρανταχτό παράδειγμα λάμβανε χώρα μέχρι πρόσφατα στο Ουζμπεκιστάν, έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς βαμβακιού στον κόσμο. Κάθε φθινόπωρο, η κυβέρνηση ανάγκαζε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις κανονικές τους δουλειές και να πάνε να μαζέψουν βαμβάκι. Το ίδιο συνέβαινε και με τα παιδιά που τα ανάγκαζαν να εγαταλείψουν το σχολείο..
Τοξική για το περιβάλλον
Η fast fashion έχει καταστροφικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως:
- Υπερβολικη χρήση νερού
- Απελευθέρωση μικροϊνών στο περιβάλλον
- Αέρια θερμοκηπίου
- Αποψίλωση των δασών
- Τοξίνες
Αναλυτικότερα:
Μπορεί να χρειαστούν έως και 200 τόνοι νερού για να βαφτεί και να ολοκληρωθεί ένας τόνος υφάσματος.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι (σχεδόν ο μισός πληθυσμός της γης) κινδυνεύουν από λειψυδρία κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους.
Τα κλωστοϋφαντουργικά απόβλητα περιέχουν ουσίες όπως ο μόλυβδος, ο υδράργυρος και το αρσενικό που είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για την υδρόβια και την ανθρώπινη ζωή.
Μικροΐνες
Τα φθηνά ρούχα είναι μια από τις πηγές που βάζουν το πλαστικό στην τροφική μας αλυσίδα .
- Οι μικροΐνες είναι μικροπλαστικά που απομακρύνονται από συνθετικά υφάσματα όπως πολυεστέρας και νάιλον κάθε φορά που πλένετε τα ρούχα σας .
- Κάθε πλύση αποβάλλει περίπου 700.000 μικροΐνες.
- Αυτά καταναλώνονται από υδρόβιους οργανισμούς , που τρώνε τα ψάρια, που εντέλει καταλήγουν στο πιάτο μας.
Αέρια θερμοκηπίου
Σύμφωνα με το The Ethical Consumer and Greenpeace’s Journal, «Unearthed» , εάν η ζήτηση για γρήγορη μόδα συνεχίσει να αυξάνεται με τον σημερινό της ρυθμό το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα στα ρούχα μας θα φτάνει το 26% μέχρι το 2050!
Εδώ είναι μερικοί λόγους:
- Η παραγωγή, η κατασκευή και η μεταφορά των εκατομμυρίων ενδυμάτων που παράγονται κάθε χρόνο χρησιμοποιεί πολλή ενέργεια.
- Οι συνθετικές ίνες από τις οποίες είναι φτιαγμένα τα περισσότερα ρούχα μας παράγονται από ορυκτά καύσιμα.
- Η Κίνα, το Μπαγκλαντές και η Ινδία είναι οι χώρες που παράγουν την πλειοψηφία των ενδυμάτων μας. Τροφοδοτούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από άνθρακα.
Υπερβόσκηση και μαζική αποψίλωση
Ένα ακόμη «λαθος» στην βιομηχανία της γρήγορης μόδας, είναι ότι βλάπτει το έδαφος, το δάσος και ολόκληρα τα οικοσυστήματα μας
- Τα κατσίκια και τα πρόβατα, που εκτρέφονται για το μαλλί τους, υπερβόσκονται σε βοσκοτόπια. Η υπερβόσκηση οδηγεί σε διάβρωση του εδάφους,, απώλεια πολύτιμων φυτικών ειδών, ελλείψεις τροφής και πείνα.
- Οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή υφασμάτων όπως το βαμβάκι υποβαθμίζουν επίσης το έδαφος.
- Οι ίνες με βάση το ξύλο, όπως το ρεγιόν και η βισκόζη, προκαλούν μαζική αποψίλωση των δασών.
- Χιλιάδες εκτάρια απειλούμενων και αρχαίων τροπικών δασών υλοτομούνται κάθε χρόνο. Αντικαθίστανται από φυτείες δέντρων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή υφασμάτων με βάση το ξύλο.
Χημικές ουσίες σε κάθε στάδιο της παραγωγής και της κατασκευής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων :
- Οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία υφασμάτων είναι παρούσες ακόμη και για τα ρούχα με την επισύμανση «100% φυσικές ίνε»
- Το δέρμα μας απορροφά όλες αυτές τις ουσίες.
- Η εκστρατεία Detox της Greenpeace ανακάλυψε 11 χημικές ουσίες που υπάρχουν στην παραγωγή ρούχων που είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο και διαταράσσουν τις ορμόνες μας.
- Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι χημικές ουσίες που περιέχονται στις πιτζάμες των παιδιών μπορούν να βρεθούν στα ούρα των παιδιών πέντε ημέρες αφότου φορούσαν τις εν λόγω πιτζάμες για μία μόνο νύχτα.
Πώς μπορείτε να μειώσετε το αποτύπωμα της μόδας
Ο ΟΗΕ ξεκίνησε την εκστρατεία #ActNow Fashion Challenge για το πώς η βιομηχανία και οι καταναλωτές μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μόδας.
Αγοράστε λιγότερο
Η απλούστερη λύση θα μπορούσε να είναι και η πιο αποτελεσματική.
Η αγορά έως και οκτώ νέων ρούχων το χρόνο θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές ρύπων της μόδας κατά 37% στις μεγάλες πόλεις του κόσμου, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Leeds και της Arup .
Αλλά αυτό θα είχε προφανώς σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις για τους κατασκευαστές και τους λιανοπωλητές, προκαλώντας εντάσεις.
Αγοράστε eco συλλογές
Αρκετές εταιρείες έχουν λανσάρει συλλογές “eco” που χρησιμοποιούν οργανικά και ανακυκλωμένα υλικά.
Βέβαια, οι πολέμιοι της γρήγορης μόδας υποστηρίζουν ότι τέτοιες συλλογές δεν λύνουν το μεγαλύτερο πρόβλημα – την υπερκατανάλωση.
Η εποπτική αρχή ανταγωνισμού του Ηνωμένου Βασιλείου ερευνά τις Asos, Boohoo και Asda σχετικά με τη βιωσιμότητα των προϊόντων τους. Οι εταιρείες δήλωσαν ότι δεσμεύτηκαν να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες. .
Αγορά μεταχειρισμένων
Φιλανθρωπαικές οργανώσεις και ιστότοποι όπως το eBay και το Facebook Marketplace διευκολύνουν την αγορά και την πώληση μεταχειρισμένων αντικειμένων
Η Rent the Runway προσφέρει υπηρεσία ενοικίασης ρούχων από το 2009
Νοικιάστε ρούχα
Η ενοικίαση ρούχων είναι ένας άλλος τρόπος να ανανεωθεί μια γκαρναρόμπα και μάλιστα αρκετά φθηνότερα.
Η εταιρεία ερευνών αγοράς Imarc εκτιμά πως η αγορά ενοικίων θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 65% σε περίπου 1,6 δισ. £ παγκοσμίως έως το 2025 .
Η φιλανθρωπική οργάνωση Wrap υποστηρίζει ότι εάν η ενοικίαση αντικαθιστούσε το 10% των νέων αγορών κάθε χρόνο, θα εξοικονομούσε 160.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο .
