Το απρόβλεπτο φθινόπωρο της Ιταλίας

Οι εταιρίες δημοσκοπήσεων στην Ιταλία προειδοποιούν. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ιταλικής δημοκρατίας, που γίνονται εκλογές το φθινόπωρο, αμέσως μετά τα «μπάνια του λαού» και για αυτό οι αντιδράσεις του εκλογικού σώματος θεωρούνται απρόβλεπτες. Αλλωστε ένα μήνα πριν από τις κάλπες το 40% των πολιτών δηλώνει ακόμα αναποφάσιστο και ο πόλεμος που συνεχίζεται δεν επιτρέπει ασφαλείς προβλέψεις για το αύριο.

Γιατί ενδιαφέρουν την Ελλάδα;

Δεν είναι μόνο το παραδοσιακό μας σύνθημα «ούνα φάτσα – ούνα ράτσα», που κεντρίζει το ενδιαφέρον για την επόμενη μέρα. Η Ιταλία παρά τις διαφορές της με την Ελλάδα και σε δομή και σε μέγεθος της οικονομίας, αντιμετωπίζει κάποια κοινά προβλήματα, από το τεράστιο δημόσιο χρέος μέχρι την παραδοσιακή αδυναμία καταπολέμησης της διαπλοκής. Οι μεγάλες τράπεζες και οι επενδυτικοί οίκοι μας είχαν κάποτε εντάξει μαζί στην οικογένεια των… «γουρουνιών» (PIGS). Και ας μην ξεχνάμε πόσο φορές τον τελευταίο χρόνο έπαιξε και για την Ελλάδα ως σενάριο, το μοντέλο μιας «κυβέρνησης αλά Ντράγκι», με κάποιον διορισμένο τεχνοκράτη ως λύση για το αξίωμα του πρωθυπουργού. Ενα μοντέλο που βεβαίως «φαλήρισε» και στην γειτονική μας χώρα. Είναι σαφές λοιπόν ότι τα αποτέλεσμα των εκλογών στις 25 Σεπτεμβρίου, οι συσχετισμοί που θα διαμορφωθούν και η κυβέρνηση που θα προκύψει θα χρησιμοποιηθούν ίσως και πάλι ως παράδειγμα προς μίμηση ή αποφυγή και από δικούς μας «αναλυτές».

Πόσο ρεαλιστική είναι μια ακροδεξιά στροφή;

Σε όλες τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις το προβάδισμα φαίνεται να έχει ένα μπλοκ της Δεξιάς με την άκρα Δεξιά. Ο σχεδόν αιωνόβιος Σίλβιο Μπερλουσκόνι, Ματέο Σαλβίνι από τη Λέγκα και Τζόρτζια Μελόνι από τους νεοφασίστες «Αδελφούς Ιταλούς». Aυτή η συμμαχία αγγίζει σε κάποιες δημοσκοπήσεις ακόμα και το 45% και αν μπορέσει να λειτουργήσει χωρίς εσωτερικά μαχαιρώματα, τότε είναι πιθανό να αποκτήσει ακόμα και την απόλυτη πλειοψηφία εκμεταλλευόμενη και τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα. Μια προοπτική βεβαίως που προκαλεί πονοκεφάλους και στις Βρυξέλλες, αλλά και σε άλλες γειτονικές χώρες, που τρομάζουν στην προοπτική ενός τέτοιου «προτύπου».

Γιατί γίνεται λόγος για μια πρωτόγνωρη κατάσταση;

Ο νέος εκλογικός νόμος αποτελεί λοιπόν έναν ακόμη αστάθμητο παράγοντα, που δυσκολεύει τις προβλέψεις. Δεν προβλέπει μόνο την μείωση των εδρών συνολικά σε Βουλή και Γερουσία σε 400 και 200 αντίστοιχα, αλλά και την εκλογή περίπου του ενός τρίτου αυτών μέσω ενός πλειοψηφικού συστήματος σταυροδοσίας (147 και 74 αντίστοιχα). Αυτό σημαίνει ότι αν οι «συμμαχίες» μπορούν να καταλήγουν σε κοινούς και δημοφιλείς υποψηφίους τότε αυξάνουν τις πιθανότητες εκλογής του δικού τους βουλευτή.

Υπάρχει αντίθετος πόλος στην ακροδεξιά;

Με βάση τα παραπάνω η Κεντροαριστερά είναι επίσης υποχρεωμένη να προχωρήσει σε εκλογικές συμμαχίες, με κορμό το Δημοκρατικό Κόμμα του Ενρίκο Λέττα, το οποίο φέρεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις να συγκεντρώνει ποσοστά λίγο πάνω από το 20%. Η προσπάθεια του να βρει συνεργάτες για κοινές λίστες προσκρούει σε ένα παραδοσιακό πρόβλημα του χώρου, την πολυδιάσπασή του. Μέχρι στιγμής έχουν ανακοινωθεί κάποιες τέτοιες συμμαχίες με το μικρότερο κεντρώο κόμμα «Δράση» (“Azione”) τους Πράσινους και την «Ιταλική Αριστερά» και το «Piu Europa». Ολα αυτά είναι κόμματα με μικρά μονοψήφια ποσοστά και είναι άγνωστο ποιά δυναμική μπορεί να φέρει μια συμμαχία μαζί τους, αλλά και πώς αυτή θα εκληφθεί από το εκλογικό σώμα. Ενα μοναχικό και μάλλον απομονωμένο ρόλο επιφυλάσσει αυτή η διαδικασία στον πρώην πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, μεγάλη ελπίδα κάποτε της κεντροαριστεράς, ο οποίος επιμένει να κατέβει αυτόνομα με το δικό του κόμμα “Italia Viva”, αλλά τα ποσοστά του παραμένουν χαμηλά.

Τα αστέρια που ξεθώριασαν και οι ανησυχίες των Βρυξελλών.

Στον κεντροαριστερό πόλο δεν χωρούν τα «πέντε αστέρια», που κάποτε θεωρήθηκαν ως το μεγάλο κίνημα ανατροπής του πολιτικού κατεστημένου έστω και με αρκετές δόσεις λαϊκισμού. Η παλιά τους λάμψη έχει χαθεί, ο άλλοτε φέρελπις υπουργός Εξωτερικών, Λούιτζι ντι Μάιο έχει αποχωρήσει, δημιουργώντας και αυτός ένα δικό του κόμμα, το οποίο πάντως δεν φαίνεται ότι θα καταφέρει να μπει στη Βουλή. Το «Κίνημα των 5 Αστέρων» υπό την ηγεσία του Τζιουζέπε Κόντε παραμένει και αυτό απομονωμένο και φυσικά πολύ μακριά από το σαρωτικό 32%, που είχε κατακτήσει το 2018. Σήμερα τα ποσοστά του κινούνται γύρω στο 10% και οι θέσεις του είναι απέναντι σε εκείνες της Κεντροαριστεράς, που σε γενικές γραμμές θέλει να εμφανίζεται ως αυτή που θα συνέχιζε σε μια γραμμή σταθερότητας ακολουθώντας τις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης Ντράγκι. Αρα οι ντόπιοι αναλυτές το τοποθετούν στο ακριβές απέναντι άκρο από την ακροδεξιά.

Ριψοκίνδυνο να στοιχηματίσεις στην επόμενη μέρα.

Είναι πρόδηλο ότι σε αυτό το τοπίο οποιαδήποτε πρόβλεψη για την επόμενη μέρα είναι άκρως ριψοκίνδυνη. Οι Ιταλοί, που ακόμα γεμίζουν τις παραλίες δεν ασχολούνται με το να διαβάσουν «προγράμματα και σχέδια». Θα ψηφίσουν με το «ένστικτο» και πιθανώς και με μια παρόρμηση της τελευταίας στιγμής. Εξίσου δύσκολ0 είναι να φανταστεί κανείς αν ένα πολυκομματικό κυβερνητικό σχήμα θα μπορέσει να διαθέτει εγγυήσεις μακροημέρευσης, ενόψει και ενός εξαιρετικά δύσκολου για όλη την Ευρώπη χειμώνα. Η Ιταλία μπαίνει λοιπόν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μια απρόβλεπτη λεωφόρο, που μπορεί να έχει και μπόλικες λακούβες…

Ιταλικός τύπος: Η Ρωσία «ταράζει» το πολιτικό σκηνικό πριν από τις εκλογές

Ιταλία: Η Μελόνι διατηρεί την νεοφασιστική φλόγα στο σύμβολο του κόμματός της

Η εκδίκηση των Νοτίων, ο «λαϊκισμός» και η σωτηρία της Ευρωζώνης