Hμέρα «υπέρβασης για τη γη» και για τα κέρδη των επιχειρήσεων ενέργειας

Αυτή την Παρασκευή το αυστριακό «παράρτημα» της οργάνωσης Fridays for Future είχε ένα διπλό λόγο να καλέσει τη νεολαία της Βιέννης σε μια ακόμα διαδήλωση διαμαρτυρίας. Από τη μια η 28η Ιουλίου ήταν η φετινή «Earth Overshoot Day» η ημέρα της υπέρβασης σε κατανάλωση των φυσικών πόρων που αντέχει η γη να της αφαιρούμε σε διάστημα ενός χρόνου. Από εδώ και πέρα καταναλώνουμε πόρους και παραγωγή της… επόμενης χρονιάς. Σημειώνεται ότι το 2000 η αντίστοιχη ημέρα ήταν στις 23 Σεπτεμβρίου.

Από την άλλη ήταν η ημέρα που οι εταιρίες ενέργειας της Αυστρίας ανακοίνωσαν τα έσοδα τους εξαμήνου και τα αποτελέσματα ήταν πραγματικά εντυπωσιακά. Αύξηση κατά 124% του τζίρου και κατά 149% των κερδών προ φόρων για την πετρελαϊκή OMV στην οποία το αυστριακό κράτος κατέχει ακόμα το 31% και αύξηση κύκλου εργασιών κατά 174% και κερδών κατά 152% για την παραγωγό ενέργειας Verbund που ανήκει κατά 51% στο αυστριακό δημόσιο.

Λογικό λοιπόν ήταν λοιπόν μετά από τέτοια «υπέρβαση» κερδών η διαδήλωση να οργανωθεί έξω από τα κεντρικά γραφεία της OMV. Για τους νέους και νέες διαδηλωτές/ακτιβίστριες είναι προκλητικό να βλέπουν τις εταιρίες, που έτσι κι αλλιώς θεωρούν ως τους βασικούς υπεύθυνους για την κλιματική κρίση, να είναι πάλι οι μεγάλοι κερδiσμένοι από την ενεργειακή κρίση και ενώ η αυστριακή κοινωνία προετοιμάζεται και αυτή για ένα «χειμώνα των παθών». Οι προβλέψεις μιλούν για ένα διπλασιασμό περίπου του κόστους θέρμανσης για τα νοικοκυριά. Και η κυβέρνηση δεν ανοίγει τα χαρτιά της απέναντι σε προτάσεις για αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της στις παραπάνω εταιρίες με στόχο την συγκράτηση των τιμών για τον καταναλωτή.

Οταν όμως μιλάμε για εταιρίες με σημαντική κρατική συμμετοχή είναι λογικό να απαιτείται να ληφθούν μέτρα για μετριασμό των κερδών και «επιστροφή» τους στους πολίτες. Οι εταιρίες πάντως απαντούν με διάφορα επιχειρήματα, όπως η ανάγκη να αποθηκεύσουν φυσικό αέριο με υψηλό κόστος, όπως απαιτεί η Κομισιόν ή να επενδύσουν ταχύτερα και περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και δηλώνουν ότι θέλουν να μεταβιβάσουν νωρίτερα τα μερίσματά τους στους μετόχους. Δεν θα είναι πάντως εύκολο να πείσουν τους καταναλωτές ότι θα πρέπει να θυσιαστούν για το «καλό της Ουκρανίας».

Η περίπτωση της Αυστρίας δεν είναι η μοναδική της «υπέρβασης» των εσόδων.

Στη Γερμανία, όπου η κυβέρνηση «φανάρι» συνιστά στους πολίτες να κάνουν ντους «εξπρές», να πλένουν τα ρούχα τους στους 30 βαθμούς ή να αγοράζουν λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, οι επιχειρήσεις γίγαντες του τομέα καταγράφουν αθόρυβα κέρδη ρεκόρ. Η RWE, ο δεύτερος ενεργειακός κολοσσός της χώρας για παράδειγμα, ανακοίνωσε το βράδυ της Τετάρτης ότι διορθώνει την πρόβλεψή της για το τρέχον οικονομικό έτος «έντονα ανοδικά». Ο όμιλος αναμένει πλεονέκτημα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων από 5 έως 5,5 δισ. ευρώ αντί των 3,6 με 4 δισ. ευρώ που ήταν προηγουμένως. Η εικόνα είναι παρόμοια και για τους ευρωπαίους γείτονες: Το τρίμηνο από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, ο βρετανικός όμιλος Shell πενταπλασίασε τα κέρδη του στα 17,6 δισ. ευρώ. Η γαλλική Totalenergies διπλασίασε τα δικά της κατά τη διάρκεια της περιόδου στα 5,7 δισεκατομμύρια ευρώ και η ισπανική εταιρεία πετρελαίου Repsol υπερδιπλασίασε σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έκαναν οι ίδιες οι εταιρείες την Πέμπτη. Μιλάμε δηλαδή για μια «πανδημία υπερβάσεων των κερδών» των επιχειρήσεων του τομέα της ενέργειας με την ΕΕ να προτιμά να μην παρέμβει στις τιμές.

Σε κάποιες χώρες πάντως έχει αποφασιστεί να υπάρξει μια πρόσθετη φορολόγηση των «απροσδόκητων» αυτών κερδών. Στη Γερμανία όπου παρεμπιπτόντως η μέρα «υπέρβασης των φυσικών πόρων» υπολογίζεται στα μέσα Μαΐου λόγω της ενεργοβόρας της οικονομίας, ο φιλελεύθερος Υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ συνεχίζει να αντιστέκεται.

Μέχρι τον περασμένο Ιούνιο απαντούσε με το επιχείρημα «δεν ξέρουμε αν υπάρχουν πλεονάζοντα κέρδη.» Τώρα αποφεύγει να δεσμευτεί για οτιδήποτε. Είναι περισσότερο από αμφίβολο εάν η κυβέρνηση του Βερολίνου θα εισαγάγει αντίστοιχο φόρο με βάση τα νέα στοιχεία για τα κέρδη. Αντίθετα, δείχνει να προσανατολίζεται σε επιπλέον κυρώσεις κατά της Μόσχας και οι τιμές της ενέργειας θα συνεχίσουν να αυξάνονται, όπως εκτιμούν οι ειδικοί. Και ο υπουργός Οικονομίας θα συνεχίσει να εγκαλεί ως «ανεύθυνους εγωιστές» όσους διαμαρτύρονται για τις τιμές του ρεύματος ή της βενζίνης. Γιατί προφανώς τις θυσίες είναι ευκολότερο να τις κάνουν αυτοί που έτσι κι αλλιώς είναι συνηθισμένοι στα λίγα.

ΕΕ: Πολιτική συμφωνία για… εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα

Θα μπορούσε να είναι μια φανταστική απόφαση της Κομισιόν: Μηδέν ΦΠΑ στα ωμά γεύματα για εξοικονόμηση ενέργειας

Πώς ο Πούτιν και η Κομισιόν μετέτρεψαν την κρίση του αερίου σε ευρωπαϊκό ενεργειακό «εμφύλιο»