«Θέλω να πω την αλήθεια στους συμπατριώτες μας», είπε ξαφνικά ο πρόεδρος Μακρόν στις δημοσιογράφους που του έπαιρναν τηλεοπτική συνέντευξη επ’ ευκαιρία της Γαλλικής Επανάστασης, οπότε έστησα αυτί. Όταν ο κυβερνήτης προειδοποιεί εν μέσω προβλέψεων για επερχόμενα «σκληρά σενάρια» ότι τώρα θα πει την αλήθεια στους υπηκόους του, καλό είναι να έχει κανείς τον νου του.
«Θέλω να σας πω πως το τι θα συμβεί δεν εξαρτάται από μας!». Και για να γίνει όσο το δυνατόν σαφέστερος, προσθέτει: «Θεωρώ ότι ο κίνδυνος, η επιλογή που μπορεί να κάνει η Ρωσία (σ.σ. να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη) είναι πιθανός».
Πέφτω σε βαθιά περισυλλογή. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο πρόεδρος Μακρόν μάς λέει ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει από τα χέρια της ευρωπαϊκής ηγεσίας και η πρωτοβουλία των κινήσεων έχει περάσει αποκλειστικά στα χέρια της ρωσικής…
Το ξανασκέφτομαι. «Το τι θα συμβεί δεν εξαρτάται από μας». Παραδοχή με μεγάλη βαρύτητα για τον ηγέτη μιας από τις ισχυρότερες χώρες του κόσμου. Ουσιαστικά παραδέχεται ότι η Ευρώπη δεν έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει αυτοβούλως, με δικά της κριτήρια και με βάση τα δικά της συμφέροντα, τα συμφέροντα εντέλει ολόκληρης της ανθρωπότητας. Για το υπέρτατο ζήτημα του πολέμου ή της ειρήνης, η Ευρώπη εκχωρεί την υποχρέωσή της να πάρει αποφάσεις σε άλλους.
Ξαφνικά συνειδητοποιώ τι δεν πάει καλά με όλο αυτό το σκηνικό. Η σοβαρότητα της δήλωσης λειτουργεί αποτρεπτικά στη δυνατότητα του αποδέκτη να ελέγξει την ορθότητα και την ειλικρίνειά της.
Είναι πια ολοφάνερο ότι η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία θα έχει ολέθριες συνέπειες για την Ευρώπη και για τον κόσμο (τουλάχιστον τον δυτικό). Πληθωρισμός, ύφεση, διατροφική κρίση, ενεργειακή κρίση, ακραίοι χρηματοπιστωτικοί κλυδωνισμοί και αναστροφή των πολιτικών για το περιβάλλον. Κόντρα λοιπόν στα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντά της, με αυξημένο το ρίσκο για την ίδια την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή, η Ευρώπη έχει παραιτηθεί από την επιτακτική ανάγκη να εργαστεί για την άμεση επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία και μιας ευσταθούς ισορροπίας στα σύνορά της.
Η παραδοχή αυτή δεν αρκεί. Αν υπάρχει κάποια αλήθεια στην «αλήθεια» που διακήρυξε ο πρόεδρος Μακρόν, είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι όντως ανήμποροι να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις στο μεγάλο ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης – όχι όμως έναντι της Ρωσίας, αλλά μόνο και μόνο λόγω της εξάρτησής τους από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για τις ΗΠΑ και για το πολυεθνικό κεφάλαιο, που υφίστανται ούτως ή άλλως τα δεινά της κρίσης σε πολύ μικρότερη κλίμακα από ό,τι η Ευρώπη, αν δεν επωφελούνται σε πολλές περιπτώσεις απ’ αυτό, και αντιμετωπίζουν σαφώς μικρότερο γεωπολιτικό ρίσκο, ο πόλεμος αποτελεί μοναδική ευκαιρία αναδιάταξης των γεωπολιτικών ισορροπιών προς όφελός τους. Η Ευρώπη μάλλον θα αποτελέσει τελικά το υπ’ αριθμόν 1 θύμα αυτής της αναδιανομής ισχύος, αλλά παρόλα αυτά, η βαθύτατη εξάρτησή της δεν της επιτρέπει να διαφοροποιηθεί.
Στο μεταξύ, οι ειδήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη. Ακατανόητες και μάταιες, εκτός αν αποπειραθείς να τις διαβάσεις ανάποδα.
Ο Ντράγκι παραιτήθηκε στην Ιταλία. Όχι επειδή τον εγκατέλειψε το Κίνημα των 5 Αστεριών, αλλά γιατί, σκέφτομαι τώρα, το σχέδιο ειρήνευσης που πρότεινε προ καιρού, αυτός μόνος απ’ όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες, έμεινε στο ράφι, κι ο Ντράγκι συνειδητοποιεί ότι για τη δύσκολη εξίσωση που αντιμετωπίζει στη δική του χώρα, χωρίς ειρήνη δεν υπάρχει λύση.
Ζωντανή ανταπόκριση για τον βομβαρδισμό της ουκρανικής πόλης Βινίτσια από ρωσικούς πυραύλους. Δάκρυα για τα ανήλικα θύματα. Όχι, δεκάρα δεν δίνουμε για την Ουκρανία και για τους Ουκρανούς, ανήλικους ή ενήλικους. Αν αγαπούσαμε τον ουκρανικό λαό, τον κάθε λαό που ζει αιματοχυσίες, θα δουλεύαμε για την άμεση κατάπαυση του πυρός – για την ειρήνη. Αλλιώς τα δάκρυα είναι υποκριτικά.
Στην ελληνική Βουλή δεν συζητούν καν για πόλεμο και ειρήνη, αλλά για ένα ψευδεπίγραφο νομοσχέδιο για την παιδεία – που ούτε γι’ αυτό συζητούν. Προηγούνται τα ενοριακά προβλήματά μας.
Ακολουθεί μεγάλο εγχώριο πολιτικό γκάλοπ, όπου ο φόβος υπερισχύει κατά κράτος της ελπίδας.
Σηκώνω τα χέρια. Μονάχα ένα ειρηνιστικό κίνημα που θα σαρώσει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες και θα πρωτοστατήσει σε μια νέα πολιτική ασφάλειας και συνεργασίας στην περιοχή μπορεί να μας σώσει. Μια ουτοπία, δηλαδή.
Ενωση Σουρεαλιστικών Δημοκρατιών
