Τις σκέψεις του για τον εκτεταμένο μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης την τελευταία δεκαετία, από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, μέχρι το Brexit και τώρα στον πόλεμο στην Ουκρανία, μοιράστηκε ο γραμματέας του ΜΕΡΑ25 και συνιδρυτής του DiEM25, Γιάνης Βαρουφάκης, στο πλαίσιο διαδικτυακής συζήτησης που οργάνωσε το “Sanford.C. Bernstein & Co. Center for Leadership and Ethics” του Columbia Business School με τίτλο «European Unity and Ethical Economics». Παράλληλα μίλησε για το μέλλον του καπιταλισμού στην Ευρώπη και το πως θα προσαρμοστεί και θα εξελιχθεί το Δυτικό σύστημα και αναφέρθηκε σε προοδευτικά σχήματα για πιο ηθικά οικονομία και επιχειρηματικότητα καθώς την ανάγκη για ενιαίο ευρωπαϊκό σχέδιο πράσινης μετάβασης.
Όπως είπε, αρχικά, σε αντίθεση με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που δημιούργησε ουσιαστικά την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την έννοια πως έθεσε τις προϋποθέσεις ενότητας, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία. Συνοψίζοντας, είπε πως ενώ επισήμως, τα συστημικά ΜΜΕ της Ευρώπης και των ΗΠΑ μπορεί να διατρανώνουν πως επιτέλους η Δύση, η Ευρωπαϊκή Ένωση συγκεκριμένα-την οποία και χαρακτηρίζει «καρτέλ της βαριάς βιομηχανίας», αναλύοντας εκτεταμένα το πως λειτουργεί εν μεσω πολέμου- μοιάζει να ενώνεται ξανά, μετά τη διάσπαση που ξεκίνησε το 2008-2009, και πως μαζί με το ΝΑΤΟ δείχνουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους στην Ουκρανία, με τις πολύ αυστηρές κυρώσεις στη Μόσχα, εντούτοις, ο δομικός κατακερματισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όχι μόνο συνεχίζει να υπάρχει, αλλά χειροτερεύει.
Διερωτάται μάλιστα, ποιος από τους ηγέτες της Δύσης -αυτή την στιγμή- νομιμοποιείται και μπορεί να «σύρει» τις χώρες και τους πολιτες σε πόλεμο. «Ποιος θα πάρει έγκριση απο την Βουλή του να πάει σε πόλεμο;», λέει χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως κανένας-ουσιαστικά- δεν θα πάρει μια τέτοι νομιμοποίηση. Οπότε , προσθέτει υπάρχει μια μεγάλη αποσταση απο την «εμφάνιση», την προπαγάνδα και την πραγματικότητα. «Όταν η προπαγάνδα και η πραγματικότητα συγκρούονται σε τόσο μεγάλο βαθμό, τότε έχεις πραγματικά πολύ μεγάλο πρόβλημα», κατέληξε.
Μιλώντας για την ανάγκη δημιουργίας ενός ομοσπονδιακού κράτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 επισήμανε πως «γίνεται πολύς λόγος για ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, ακόμα και για ευρωστρατό. Έστω και πως θα τον φτιάξουμε και θα αποτελείται από Γάλλους, Γερμανούς, Έλληνες, Ισπανούς κλπ στρατιώτες και θα είναι και πλήρως εξοπλισμένος με τανκς και αεροπλάνα. Ποιος θα δώσει εντολή στον στρατό αυτό να πάει σε πόλεμο; Κυβέρνηση δεν έχουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν υπάρχει ομοσπονδιακό κράτος στην ΕΕ.» Μάλιστα αναφέρθηκε στις χαμένες ευκαιρίες δημιουργίας ομοσπονδιακού κράτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με πρώτη εκείνη του 2010 όπου η χρεοκοπία της Ελλάδας οδήγησε σε ντόμινο χρεοκοπιών και δεύτερη την πανδημία, όπου και πάλι δεν προχωρήσαμε σε ομοσπονδοποίηση της ΕΕ, αλλά επιλέχθηκε η λύση του Ταμείου Ανάκαμψης, που απλώς εκτόξευσε ακόμα περισσότερο το ευρωπαϊκό χρέος.
Για τον Γιάνη Βαρουφάκη, μια προσομοίωση ομοσπονδιακού κράτους που θα αύξανε την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα της Ευρώπης και θα αναβάθμιζε την ποιότητα της ζωής των Ευρωπαίων θα ήταν η έκδοση αφενός ενός κοινού ομόλογου 30ετούς ωρίμανσης και αφετέρου ομολόγων 600 δισ. ευρώ για κάθε έτος που θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν, όχι από τη φορολογία, αλλά από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Τέλος, αφού ανέλυσε τον αποπληθωρισμό που γέννησαν οι περιορισμοί της πανδημίας, μετά από μια δεκαετία ανεξέλεγκτου πληθωρισμού των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, ο Γιάνης Βαρουφάκης πρότεινε τρόπους να αντιμετωπίσουμε τον πληθωρισμό που προκαλεί ο πόλεμος λόγω των επιπτώσεών του στην εφοδιαστική αλυσίδα, χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τις επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση και συνάμα αμβλύνοντας τον πανικό των κυβερνήσεων σε πιθανό πληθωρισμό των μισθών. Και ποιοι είναι αυτοί; Πρώτον, σημαντική αύξηση των επιτοκίων, δεύτερον, πράσινες δημόσιες επενδύσεις που να υποστηρίζονται από την κεντρική τράπεζα και τρίτον, επέκταση του μοντέλου δημόσιας οικονομίας με φθηνό χρήμα για επενδύσεις σε πράγματα που χρειάζονται οι λαοί και το περιβάλλον.