EURACTIV: H επόμενη μέρα στην Ευρώπη χωρίς ρωσική ενέργεια

Καθώς η απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου διαφαίνεται σιγά σιγά στον ορίζοντα, τα κράτη μέλη της ΕΕ προετοιμάζουν τα σχέδια και τις στρατηγικές τους για να επιβιώσουν χωρίς αυτά.

Όπως επισημαίνει η EURACTIV σε δημοσίευμά της, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου και πετρελαίου στον κόσμο. Σύμφωνα με την International energy, το 45% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της Ρωσίας το 2021 προήλθε από τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Αφού ο κόσμος έμαθε για τη σφαγή στη Μπούχα, αυξάνεται η πίεση για την απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Ενώ τα κράτη μέλη εξακολουθούν να διχάζονται ως προς τη χρονική κλίμακα, συμφώνησαν στην ανάγκη σταδιακής κατάργησης της ρωσικής ενέργειας.

Πολλά από αυτά διερευνούν ήδη εναλλακτικές επιλογές τόσο στο πετρέλαιο όσο και στο φυσικό αέριο. Ορισμένα από αυτά αναζητούν εναλλακτικούς προμηθευτές, για παράδειγμα ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν υπολογίζει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Κεντρική Ευρώπη και Νότια Ευρώπη

Η εξάρτηση από τη Ρωσία είναι μεγαλύτερη στην Κεντρική Ευρώπη.

Η Τσεχία εισάγει όλο το φυσικό αέριο και το μισό πετρέλαιο. Η κυβέρνηση προετοιμάζει επί του παρόντος μια στρατηγική για τη διαφοροποίηση των προμηθευτών της, ενημέρωσε το τσεχικό υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας.

«Το νομοθετικό περιβάλλον προετοιμάζεται για την εισαγωγή νορβηγικού φυσικού αερίου στο έδαφος της Τσεχικής Δημοκρατίας», δήλωσε το υπουργείο στη EURACTIV Τσεχίας. Το υπουργείο εξέφρασε, επίσης, την υποστήριξή του στις κοινές αγορές φυσικού αερίου για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Η Σλοβακία είναι μία από τις χώρες της ΕΕ που εξαρτώνται περισσότερο από τη Ρωσία.

Η σλοβακική κυβέρνηση συμφώνησε πρόσφατα σε ένα σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης σε περίπτωση που σταματήσουν οι εισαγωγές φυσικού αερίου, ωστόσο, ακόμη και σήμερα παραμένει μυστικό.

Ο υπουργός Ρίχαρντ Σούλικ δήλωσε μόνο ότι η Σλοβακία διερευνά το ενδεχόμενο εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ. Ο Σούλικ, ωστόσο, δήλωσε ότι η χωρητικότητα των τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη δεν είναι αρκετά μεγάλη για να καλύψει την απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου.

Η Ουγγαρία προμηθεύεται σχεδόν το 95% του φυσικού αερίου και περίπου το μισό πετρέλαιο από τη Ρωσία. Επί του παρόντος δεν υπάρχει δημόσιο σχέδιο για το πώς θα καλυφθεί η απώλεια, ενώ η ουγγρική κυβέρνηση τάσσεται κατά της απαγόρευσης της ρωσικής ενέργειας λέγοντας ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.

Η Ρουμανία έχει δική της παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, καλύπτοντας το 70% της κατανάλωσης. Ωστόσο, οι εισαγωγές φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ η εγχώρια παραγωγή μειώνεται. Περισσότερο από το 80% των εισαγωγών προέρχεται από τη Ρωσία.

Η ύπαρξη σχεδίου έκτακτης ανάγκης δεν έχει δημοσιοποιηθεί, αλλά ο υπουργός Ενέργειας αναζητούσε πρόσθετες πηγές φυσικού αερίου ήδη πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Υπάρχουν επίσης σχέδια για την έναρξη της εξόρυξης από νέα κοιτάσματα στη Μαύρη Θάλασσα.

Στη Βουλγαρία, το φυσικό αέριο παίζει λιγότερο σημαντικό ρόλο, αλλά η εξάρτηση από τη Ρωσία είναι αρκετά μεγάλη.

Τον Σεπτέμβριο αναμένεται να αρχίσει να λειτουργεί ένας νέος διασυνδετήριος αγωγός με την Ελλάδα, γεγονός που δημιουργεί τη δυνατότητα αντικατάστασης με το Αζερμπαϊτζάν να γίνεται ο κύριος εισαγωγέας.

Το πετρέλαιο είναι η σημαντικότερη πηγή ενέργειας στη χώρα. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο αντικατάστασης των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, επειδή τα διυλιστήρια ανήκουν στη Lukoil και λειτουργούν με ρωσικό πετρέλαιο. Αυτό είναι το πρόβλημα και για το σλοβακικό διυλιστήριο Slovnaft.

Δυτική Ευρώπη

Η εξάρτηση από τη Ρωσία είναι μικρότερη στις δυτικές χώρες με αξιοσημείωτες εξαιρέσεις την Αυστρία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Για την Αυστρία και τη Γερμανία, το ρωσικό φυσικό αέριο θεωρείται απαραίτητο.

Σε περίπτωση κρίσης, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να πληρώσει τους βιομηχανικούς φορείς για να περιορίσουν την κατανάλωση και τελικά να διακόψουν κάθε παροχή για τη βιομηχανία. Όσον αφορά στις εναλλακτικές οδούς εφοδιασμού, η Γερμανία εξετάζει ενεργά το Κατάρ και το αμερικανικό LNG.

Η Ιταλία εργάζεται επίσης για την κατάργηση της εξάρτησης από τη Μόσχα. Όσον αφορά στο φυσικό αέριο, η Ρώμη υπέγραψε συμφωνία με την Αλγερία για πρόσθετες προμήθειες. Σε εξέλιξη βρίσκονται διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και το Αζερμπαϊτζάν.

Η στρατηγική του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν βασίζεται στη μαζική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της πυρηνικής ενέργειας. Η Γαλλία στοχεύει επίσης στην αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου και στη μείωση της ενεργειακής χρήσης ως τέτοιας.

Το φινλανδικό σχέδιο είναι παρόμοιο – να εξασφαλίσει εναλλακτικούς προμηθευτές και να ενισχύσει την πράσινη μετάβαση. Η κυβέρνηση έχει ήδη αναθέσει σε υπουργική ομάδα εργασίας την προετοιμασία. Τα συγκεκριμένα μέτρα περιλαμβάνουν την προώθηση της εγχώριας παραγωγής ενέργειας και την εντατικοποίηση της εφαρμογής νέων συστημάτων θέρμανσης.