Ελληνική εξωτερική πολιτική: «Σύμμαχος» της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης ή «γέφυρα» συνεννόησης
Του Χάρη Τσιόκα*
Μετάβαση στη ψυχροπολεμική αναμέτρηση
Περα από την προπαγάνδα των «διατεταγμένων» προσεγγίσεων όλο και πληθαίνουν οι διαπιστώσεις έγκυρων αναλυτών πως :
Η εισβολή στην Ουκρανία -και ο πόλεμος δεν πρόκειται να διαμορφώσουν «Νικητές», παρά μόνο επιπτώσεις .
Ήδη το προαναγγέλλουν οι επεμβάσεις στο Ιράκ, τη Συρία, το Αφγανιστάν κτλ .
Το καταγράφουν οι συνέπειες του πολέμου στην Γιουγκοσλαβία που περιφρόνησαν κορυφαίους θεσμούς διαβούλευση (ΟΗΕ) όσο και τις διεθνείς συμφωνίες που διαμορφώθηκαν μετά το β παγκόσμιο πόλεμο!
Και όλα αυτά καθιστούν ολοένα και πιο διακριτή την προσπάθεια του αγγλοσαξονικού άξονα να διαμόρφωσει τους όρους με οποιοδήποτε κόστος για το άνοιγμα «κλειστών οικονομιών » χωρών συγκεκριμένων περιοχών της ΝΑ Ευρώπης ,της Ασιας κτλ και να εκμεταλλευθεί-με το κριτήριο του νικητη- φυσικούς και ενεργειακούς πόρους .
Τόσο η απόφαση του Πούτιν για την ολοκληρωτικού χαρακτήρα εισβολή ,όσο και των ηθικών αυτουργών που έδωσαν τις αφορμές για την αποτρόπαια επέμβαση στην Ουκρανία οξύνουν επιπτώσεις οικονομικές και πολιτικές που ξεκινούν απο την Ευρώπη και θα επηρεάσουν όλο τον κόσμο
Η ενεργειακή και οχι μόνο κριση πολλαπλασιάζει την ακρίβεια που οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές δημιουργούσαν και γίνεται βορά στα χέρια ολίγων και ισχυρών!
Ζητούμενο τους γίνεται η κυριαρχία σε στρατηγικούς τομείς που ανταγωνίζονται «προστατευόμενα» συστήματα οικονομικών ολιγαρχιών , διαφορετικών γεωστρατηγικών αναφορών .
Ο μονοπωλιακός κόσμος που έδειχνε να διαμορφωνεται με την ηγεμονία της Αμερικής μετα τη κατάρρευση του συμφώνου της βαρσοβιας κλονίζεται!
Ένας νέος πολυπολικός κόσμος διαμορφώνεται με την Ευρώπη οχι απλώς απούσα αλλά παρακολούθημα και θύμα αυτού του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού .
Τα γεγονότα δείχνουν -φωτογραφίζουν την αντιπαράθεση γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών επιδιώξεων που έχουν μετατοπίσει το κέντρο βάρους απο τον ατλαντικό , στην Ανατολή ,τον Ειρηνικό .
Οι εξελίξεις γίνονται πυκνές .
Οι ΗΠΑ με το οικονομικό σύστημα που εκπροσωπεί η κυβέρνηση , θέλουν να διαμορφώνουν την νέα παγκόσμια αρχιτεκτονική μονομερώς , γεγονός που σπρώχνει πιο κοντά την Κίνα με τη Ρωσια και αυτο δεν αφήνει αδιάφορες χώρες όπως η (Ινδία ,Ν Αφρική ,Βραζιλία κτλ ) να κρατούν στάση διαφοροποίησης στις επιδιώξεις της «Δύσης»
Δημιουργούνται ανεξέλεγκτες ψυχροπολεμικές εντάσεις όσο δεν υπάρχουν συγκλήσεις για μεταφορά του διαλόγου στη διπλωματική οδό.
Θύματα οι λαοί ,οι πολίτες ,οι περιφερειακές κυρίως οικονομίες .
Το χειρότερο απ όλα είναι ότι σ αυτο το περιβάλλον η Ευρώπη ως συλλογική οντότητα, η καλλίτερα η «Γερμανική Ευρώπη» , δείχνει να βγαίνει ηττημένη ,εξαρτημένη απο τη στρατηγική των ΗΠΑ και των οικονομικών δυνάμεων που στηρίζει .
Η Ευρώπη εμφανίζει έλλειμα ηγεσίας και ταυτότητας .Δείχνει να έχει εγκαταληφθεί ο στόχος της ολοκλήρωσης ,για να έχει δική της ενιαία αμυντική και εξωτερική πολιτική .Ούτε καν σχέδιο για την οικονομική της ολοκλήρωση .
Είναι ανύπαρκτη σε δράσεις συμβολής , ως διακριτού πόλου για τη διαμόρφωση παγκόσμιου θεσμικού πλαισίου για τον ανταγωνισμό και την επίλυση διαφορών με ειρηνικό τρόπο .Δεν διατυπώνει δική της στρατηγική για την Ειρήνη στην περιοχή , που για να ειναι βιώσιμη πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την Ουκρανία και τη Ρωσια !
Η λύση βρίσκεται στην ενδυνάμωση της διπλωματικής οδού
Σ αυτο το περιβάλλον η Ελλάδα φαίνεται άβουλη .
Χάνεται σε επικοινωνιακές τακτικές προκειμένου να «χρεώσει» την πολύπλευρη οικονομική και κοινωνικη κρίση που προϋπήρχε στον πόλεμο !
Και όλα αυτά ενώ θα έπρεπε να εμπνεύσει αίσθημα σιγουριάς,ασφαλείας, στους πολίτες, αντιμετωπίζοντας το πολεμικό περιβάλλον με στάση αρχών τόσο απέναντι στον πόλεμο, όσο και στον αναθεωρητισμό που υφέρπει .
Και αυτό ακριβώς προϋποθέτει να καθίσταται διακριτό πως δεν πρέπει να εξαντλεί τον ρόλο της ως προκεχωρημένο και άνευ όρων «φυλάκιο» της «Δύσης», αλλά ως γέφυρα της Ευρώπης και σύνδεσμος στη Δύση για την ειρηνική διευθέτηση και την ανάπτυξη στην περιοχή
Το επιχειρούν άλλες χώρες ( Τουρκία ,Ισραήλ κτλ ).
Πρέπει τώρα να αναληφθούν πρωτοβουλίες πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που φωτίζουν ενα άλλο ρόλο για την Ευρώπη με κέντρο βάρους στη διπλωματία .
Η κυβέρνηση Μητσοτακη έπρεπε να προτιμήσει το ρόλο συμβολής στη διπλωματική διεξοδο αντί να στέλνει όπλα.
Ας θυμηθούμε πόσο επίκαιρος γίνεται ο Ανδρεας Παπανδρέου όταν στη πολεμική σύρραξη της Λιβυη , τότε ,κάλεσε στην Ελούντα της Κρήτης τον πρόεδρο Μιτεράν και τον Κανταφι συμβάλλοντας στη διπλωματική διέξοδο !
Ας θυμηθούμε ότι η Ελλάδα στη μεταπολιτευτική περίοδο έγινε σεβαστή στο διεθνές και Ευρωπαϊκό περιβάλλον μονο όταν οι προοδευτικές κατά κύριο λόγο κυβερνήσεις ασκούσαν πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική ,με ευρύτερες συμμαχίες στόχων στην περιοχή .
Η λογική του άνευ όρων δεδομένου “συμμάχου” όταν εφαρμόζεται γίνεται επιζήμια εθνικά
Οι εξελίξεις τρέχουν και διαμορφώνουν την επόμενη μέρα .
Στο νέο περιβάλλον η Ελλάδα με τις πρωτοβουλιες της πρέπει να αποτρέψει πολιτικές αναθεωρητισμού που κρύπτονται πίσω απο την εικόνα του «χρήσιμου» ! (είτε αυτές εκδηλώνονται απο Τουρκία ακόμη και απο Γερμανία) .
Και αυτο προϋποθέτει αμυντική και εξωτερική πολιτική που θα εξελίσσει τη χώρα σε γέφυρα με την Ευρώπη και τη Δύση
Η καταδίκη της Ρωσικής εισβολής και του υφέρποντα αναθεωρητισμού πρέπει να συνδιασθει και με το αίτημα διαμόρφωσης μιας Ευρώπης που θα στηρίζει αλληλέγγυα τις κοινότητες που πλήττονται συμβάλλοντας τόσο σε ειρηνικές λύσεις όσο και στη συμβολη να μετακινηθεί η διεξοδος στη διπλωματική οδό .
Διεκδικηση κάθε προοδευτικού και δημοκρατικού πολίτη πρέπει να γίνει η διαμόρφωση μιας Ευρώπης που επιλέγει το δρόμο της οικονομικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης με ενιαία αμυντική και εξωτερική πολιτικη που θα την καθιστά συνδιαμόρφωση των νέων παγκόσμιων γεωστρατηγικών συσχετισμών
Σ αυτή τη κατεύθυνση χρειάζεται η συμβολή της συχρονης μεγάλης αριστεράς και της προοδευτικής πλειοψηφίας .
Για να γίνει καταλύτης στην ενίσχυση πλειοψηφιών με πολιτική και προγραμματικη ενότητα στόχευσης για ειρηνική διεξόδο και ανάπτυξη
Στους ψυχροπολεμικούς ανταγωνισμούς των οικονομικών ολιγαρχιών με θύματα τους λαούς και την πραγματική οικονομία η Προοδευτικη διεξοδος μπορεί και πρέπει να γίνει ελπίδα των λαών
* Ο Χάρης Τσιόκας είναι μέλος του πολιτικου συμβουλίου
