Το τέλος της Γερμανίας, που όλοι λάτρευαν να την μισούν

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μαθαίναμε την (ειλικρινή) γνώμη της Ανγκέλα Μέρκελ, για όσα συμβαίνουν στην πατρίδα της τις τελευταίες εβδομάδες. Η καγκελάριος, που κάποτε ο Μπαράκ Ομπάμα την είχε ορίσει αντικαταστάτρια του στη θέση της «πλανητάρχου», αφού ο ίδιος ήταν υποχρεωμένος να παραδώσει τα κλειδιά στον Τραμπ, δε μπορεί παρά να θλίβεται, βλέποντας το οικοδόμημα της φαινομενικής σταθερότητας, που είχε συντηρήσει με τόσο κόπο και τόσες… σιωπές επί 16 χρόνια να καταρρέει σα χάρτινος πύργος.

Σολτς, ο αδιάβαστος μαθητής

Δεν είναι μόνο ότι ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς μοιάζει ολοένα και περισσότερο με μαθητή, που αφού πρώτα πιάστηκε αδιάβαστος, στη συνέχεια ψελίζει έχοντας αποστηθίσει «παπαγαλία» ένα μάθημα που δεν πολυκαταλαβαίνει. Ισως γιατί είναι γραμμένο στα αμερικάνικα.

Η Γερμανία, που όλοι είχαν βολευτεί να λατρεύουν να μισούν είχε στηρίξει τη δύναμή της στο ελεύθερο εμπόριο. Η κυρία Μέρκελ δύο με τρεις φορές το χρόνο ταξίδευε στο Πεκίνο ή την Σαγκάη, συνοδευόμενη από μερικές δεκάδες ή και εκατοντάδες επιχειρηματίες για να κλείσει δουλειές. Είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν ήταν δική της δουλειά να φέρει τη δημοκρατία στην αχανή και ανερχόμενη οικονομική δύναμη. Είχε κερδίσει τον σεβασμό ακόμα και του Βλαντίμιρ Πούτιν από τη στιγμή που δεν έδειξε τον παραμικρό φόβο, όταν εκείνος την υποδέχτηκε με τον τεράστιο μαύρο σκύλο του στο Σότσι το 2007, γνωρίζοντας ότι αυτή «νοιώθει κάπως άβολα» κοντά σε μεγαλόσωμα σκυλιά. Και μιλούσε και ρωσικά.

Τα δεδομένα της εποχής Μέρκελ

Η Γερμανία της Μέρκελ παρήγαγε σε ολόκληρο τον κόσμο και είχε εξασφαλισμένους ενεργειακούς διαύλους για να παράγει και εντός συνόρων. Η Γερμανία της Μέρκελ ήξερε να απαντήσει με τον κατάλληλο τρόπο στις απειλές για εμπορικό πόλεμο που κάθε τόσο εξαπέλυε ο Τραμπ. Οπως κατάφερνε να αγνοεί τις ειρωνικές απαιτήσεις του για περισσότερες στρατιωτικές δαπάνες. Η Γερμανία της Μέρκελ κατάφερνε να είναι παρούσα στο Αφγανιστάν, χωρίς να χρειάζεται να ομολογήσει στους πολίτες της ότι παίρνει μέρος σε ένα πόλεμο.

Το πρόβλημα δεν είναι ο «επανεξοπλισμός» της Γερμανίας, για τον οποίο λανθασμένα μιλούν πολλοί, αφού η χώρα της Μέρκελ και στρατό είχε και τις δαπάνες μεγέθυνε, αλλά πάντα με βάση τα δικά της μέτρα. Η στρατιωτικοποίηση της Γερμανίας φέρνει εφιάλτες στον «φειδωλό» υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, που θα πρέπει τώρα να περάσει έναν «κατακόκκινο» λόγω ελλείματος κρατικό προϋπολογισμό, είναι η βιτρίνα που βλέπουν πολλοί και απλώς σεναριολογούν. Αλλά δεν είναι το κεντρικό ζήτημα.

Η πρωταθλήτρια της παγκοσμιοποίησης

Αυτό που αξίζει σοβαρής παρατήρησης είναι ότι η Γερμανία είχε στηρίξει την ισχύ της τα τελευταία χρόνια σε αυτό που λέμε παγκοσμιοποίηση. Αυτή της έφερνε τα τεράστια πλεονάσματα, αυτή της έδινε την άνεση να μεγαλώνει την απόστασή της από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και τελικά αυτή ήταν που εδραίωσε μια ακόμα πιο «γερμανική Ευρώπη».

Οι κυρώσεις στη Ρωσία αποτελούν ένα χτύπημα στο νωτιαίο μυελό της γερμανικής οικονομίας. Οι πιθανοί περιορισμοί και απέναντι στην Κίνα, που είναι το επόμενο «αίτημα» των ΗΠΑ μπορεί να επιφέρουν την πλήρη παράλυση. Ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ τρέχει τώρα σαν ζητιάνος στις χώρες του Κόλπου για να εξασφαλίσει φυσικό αέριο, αγωνιά για το πώς θα γεμίσει τις δεξαμενές καυσίμων, ενόψει του ερχόμενου χειμώνα και βλέπει εφιάλτες στον ύπνο του, με ένα Ρώσο δικτάτορα να γυρνά σαδιστικά τη στρόφιγγα στο «off». Και υπόσχεται έργα και επενδύσεις παντού. Αυτός που κάποτε λογικά θα διάβαζε εγχειρίδια τυπωμένο σε ανακυκλωμένο χαρτί για την θεωρία της «αποανάπτυξης».

Το τέλος των Πρασίνων δείγμα των καιρών

H μοίρα του Χάμπεκ και της Ανναλένα Μπέρμποκ έχει μεγάλο ενδιαφέρον γιατί ακριβώς τα δύο αυτά πρόσωπα θα είναι, που αφού οδήγησαν τους Πράσινους στην εξουσία θα φέρουν εις πέρας και το έργο της εξαφάνισής τους. Το κόμμα της οικολογίας και του πασιφισμού έγινε το κόμμα που ψάχνει φτηνό πετρέλαιο ανά την υφήλιο. Το κόμμα που καμαρώνει για την εξαγωγή στρατιωτικού υλικού σε εμπόλεμες χώρες.

Ηταν πραγματικά αστείο να βλέπει κανείς την Τρίτη στο κρατίδιο του Βραδεμβούργου μερικά χιλιόμετρα έξω από το Βερολίνο, αστυνομικές δυνάμεις να κρατούν μακριά από τον Χάμπεκ ακτιβιστές οικολόγους, πιθανώς πρώην ψηφοφόρους των Πρασίνων. Νέα παιδιά, διαμαρτύρονταν για το «αδηφάγο» εργοστάσιο της Tesla, που ξεκίνησε την παραγωγή του μετά Βαΐων και κλάδων, αφού πρώτα είχε καταβροχθίσει μερικές χιλιάδες στρέμματα δάσους και με τις προβλέψεις των επιστημόνων να μιλούν για πλήρη ερημοποίηση της περιοχής σε μερικά χρόνια, λόγω των δυσθεώρητων αναγκών του σε νερό, που θα εξαντλήσουν όλα τα αποθέματα του υδροφόρου ορίζοντα στην ευρύτερη περιοχή.

Το κόμμα των Πρασίνων είναι τόσο ταυτισμένο με την Γερμανία των τελευταίων δεκαετιών όσο και τα λουκάνικα με κάρυ στα «ορθάδικα» γύρω από τους σταθμούς των τρένων σε κάθε μεγαλούπολη της χώρας. Το αναπόφευκτο τέλος των Πρασίνων, ενός κόμματος που δεν έχει πλέον κανένα λόγο ύπαρξης ή που δεν θα μπορεί να αυτοχαρακτηρίζεται ως τέτοιο, είναι η καλύτερη απόδειξη του τέλους αυτής της Γερμανίας που ξέραμε. Γιατί ακόμα και ο πιο αφελής νοικοκυραίος θα συνειδητοποιήσει σύντομα ότι δεν αποτελεί σωτηρία του πλανήτη να επιταχύνει η Γερμανία την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, στέλνοντας απλώς τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα να βρωμίζουν κάποιες άλλες γωνιές της υδρογείου. Τα παιδιά που κατεβαίνουν στο δρόμο κάθε Παρασκευή, ζητώντας έναν βιώσιμο πλανήτη, δε νοιώθουν πλέον τίποτα κοινό με το «κόμμα της οικολογίας».

Η φαιδρότητα στα καλύτερά της

Είναι χαρακτηριστικό της αμηχανίας της γερμανικής πολιτικής ότι ξαφνικά οι εφημερίδες γέμισαν με φωτογραφίες από την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970, που δείχνουν οχήματα δεμένα πίσω από μουλάρια, επειδή όπως και τότε, κάποιοι θεωρούν ως λύση στην εξάρτηση από το πετρέλαιο να απαγορευτεί η κυκλοφορία οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης για 1,2 ή 4 Κυριακές του μήνα. Οι ιδέες αυτές από σημερινούς πολιτικούς ακούγονται πλέον στα σοβαρά και η κοινή γνώμη αισθάνεται ότι έχει κάνει ένα τεράστιο άλμα πίσω σε ένα παρελθόν, που σε πολλούς νεώτερους φάνταζε ως υπερβολική διήγηση από τον παππού ή τη γιαγιά, που δείχνει τα πρώτα σημάδια άνοιας.

Το πρόβλημα των Πρασίνων αντικατοπτρίζει ευδιάκριτα το πρόβλημα συνολικά της χώρας. Δεν είναι απλώς ότι η Γερμανία προσαρμόζει την πολιτική της σε νέα δεδομένα, κάτι που είναι λογικό και αναπόφευκτο. Είναι ότι εγκαταλείπει όλες τις σταθερές της πολιτικής της, χωρίς να έχει ένα σχέδιο Β. Σαν μια ατμομηχανή που ξαφνικά φτάνει σε ένα σημείο, όπου οι ράγες έχουν άλλες διαστάσεις και χρειάζεται να αλλάξει όλο το σύστημα των τροχών της για να μπορέσει να συνεχίσει.

Στα χρόνια της πολιτικής του twitter

Ο Γιάκομπ Αουγκστάιν, γιος του άλλοτε εκδότη του «DER SPIEGEL» και ένας από τους αιρετικούς του αρθρογράφους σήμερα, έγραφε αυτές τις μέρες ότι το πρόβλημα της Γερμανίας και της Ευρώπης είναι παρόμοιο με εκείνο του Πούτιν. Εγκλωβισμένοι και οι μεν και οι δε σε μύθους δεν ξέρουν τι ακριβώς περιμένουν από την επόμενη μέρα. Νοσταλγεί μάλλον κι αυτός την Γερμανία της Μέρκελ. Η καγκελάριος συνήθιζε να κοιτάζει τα πράγματα από τη σκοπιά του τέλους τους. Του αποτελέσματος. Των συνεπειών.

Σήμερα «ο δρόμος είναι ο προοορισμός». Λογικό «σε μια εποχή όπου η πολιτική μοιάζει όλο και περισσότερο ως η συνέχεια του twitter με άλλα μέσα».

Ενας αβάσταχτος εφιάλτης

Η Γερμανία του Ολαφ Σολτς δεν έχει σαφή εικόνα για το πώς θέλει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος και πώς θα είναι η ζωη μετά από αυτόν. Γι αυτό και αντιδρά σπασμωδικά, συχνά παρασυρμένη από το συναίσθημα που προκαλούν στην κοινή γνώμη οι εικόνες του πολέμου, άλλοτε πανικόβλητη από το ενδεχόμενο ενός ενεργειακού μπλακ άουτ και άλλοτε ενοχική μετά τον βομβαρδισμό, που υπέστη από τον αμερικανικό κυρίως και μετά από το βρετανικό Τύπο για την καθυστέρηση και την απροθυμία της να δράσει αποφασιστικότερα.

Η Γερμανία του Ολαφ Σολτς φυσικά και έχει κατανοήσει ότι οι σκληρές οικονομικές κυρώσεις είναι πόλεμος με άλλα μέσα. Ενας πόλεμος στον οποίο την έσπρωξε με το ζόρι το δίδυμο Μόσχας και Ουάσιγκτον. Θα χρειαστεί κάποιο καιρό για να το χωνέψει. Στο μεταξύ θα ελπίζει ενδόμυχα ότι όλα θα τελειώσουν τάχιστα, με κάποιο μαγικό τρόπο και θα μπορέσει να συνεχίσει στη λογική «business as usual». Αλλά σε ένα βομβαρδισμένο τοπίο κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο.

Eιδήσεις σήμερα

Η Δύση «ξανασχεδιάζει» την παγκοσμιοποίηση, γιατί η κατάργησή της θα κοστίσει 3 τρισ. δολάρια

Η Τουρκία και οι μέντορές της στη Δύση

Γρίβνια: Το ουκρανικό νόμισμα δεν «περνάει» σε τράπεζες της ΕΕ – Aναζητεί λύση η ΕΚΤ