Ουκρανία: Τα τρία σενάρια για το τέλος του πολέμου – Ποιο είναι το λιγότερο πιθανό
Στα τρία πιθανά σενάρια για την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία αναφέρεται σε άρθρο του στους New York Times, ο Thomas L. Friedman. Όπως αναφέρει, τα ονόμασε «πλήρης καταστροφή», «βρώμικος συμβιβασμός» και «σωτηρία».
“Το καταστροφικό σενάριο ξεδιπλώνεται αυτή την ώρα: Εάν ο Πούτιν δεν υποχωρήσει απέναντι στη δυτική πίεση, μοιάζει πρόθυμος να σκοτώσει όσους ανθρώπους χρειαστεί και να καταστρέψει όσες υποδομές της Ουκρανίας κρίνει απαραίτητο προκειμένου να “σβήσει” το ελεύθερο ανεξάρτητο κράτος της Ουκρανίας και τον πολιτισμό της, και να εξοντώσει την ηγεσία της.
Το σενάριο αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκλήματα πολέμου μαζικής κλίμακας, όμοια των οποίων δεν έχουν καταγραφεί μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ικανά να καταδικάσουν τον Πούτιν, τους συνεργάτες και την ίδια τη Ρωσία σε αιώνιο εξοστρακισμό από την κοινωνία των πολιτισμένων εθνών.
Ο ψηφιακά δικτυωμένος κόσμος δεν είχε χρειασθεί μέχρι στιγμής να αντιμετωπίσει έναν ηγέτη κατηγορούμενο για τέτοιας κλίμακας εγκλήματα πολέμου, η χώρα του οποίου έχει εδάφη που εκτείνονται σε 11 ζώνες ώρας, είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου και αερίου και διαθέτει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στην ανθρώπινη Ιστορία.
Κάθε μέρα που ο Πούτιν αρνείται να σταματήσει τον πόλεμο, μας φέρνει πιο κοντά στις πύλες της κολάσεως. Με κάθε βίντεο στο TikTok και από κινητό τηλέφωνο που δείχνει τη βαρβαρότητα του Πούτιν, θα είναι όλο και πιο δύσκολο για τον κόσμο να κοιτάξει μακριά. Αλλά η οποία παρέμβαση μπορεί να πυροδοτήσει τον πρώτο πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης με πυρηνικά όπλα. Αν, όμως, επιτρέψουμε στον Πούτιν να ισοπεδώσει το Κίεβο με χιλιάδες νεκρούς, όπως έκανε στο Χαλέπι και το Γκρόζνι, θα του έχουμε επιτρέψει να δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό Αφγανιστάν, προκαλώντας προσφυγικά κύματα και χάος.
Ο Πούτιν δεν έχει τη δυνατότητα να εγκαταστήσει έναν ηγέτη-μαριονέτα στην Ουκρανία και απλά να τον αφήσει εκεί: Μια μαριονέτα θα αντιμετώπιζε μια μόνιμη εξέγερση. Ως εκ τούτου, η Ρωσία πρέπει να τοποθετήσει μόνιμα δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στην Ουκρανία για να την ελέγχει – και οι Ουκρανοί θα τους πυροβολούν καθημερινά. Είναι τρομακτικό το πόσο λίγο έχει σκεφτεί ο Πούτιν για το πώς θα τελειώσει ο πόλεμός του.
Μακάρι ο Πούτιν να είχε απλώς κίνητρο την επιθυμία του να κρατήσει την Ουκρανία εκτός ΝΑΤΟ. Η όρεξή του έχει ανοίξει πολύ περισσότερο. Όπως είπε η Fiona Hill, μια από τους κορυφαίους ειδικούς στις ΗΠΑ για τη Ρωσία, σε μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα στο Politico, πιστεύει ότι υπάρχει κάτι που ονομάζεται “Russky Mir” ή “Ρωσικός κόσμος”, ότι οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι είναι «ένας λαός» και ότι είναι η αποστολή του να σχεδιάσει «την επανασύνδεση όλων των ρωσόφωνων από διαφορετικά μέρη που ανήκαν κάποια στιγμή στη ρωσική αυτοκρατορία».
Για να πραγματοποιήσει αυτό το όραμα, ο Πούτιν πιστεύει ότι είναι δικαίωμα και καθήκον του να αμφισβητήσει αυτό που η Ηill αποκαλεί «ένα σύστημα βασισμένο σε κανόνες στο οποίο τα πράγματα που θέλουν οι χώρες δεν λαμβάνονται με τη βία». Και αν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επιχειρήσουν να μπουν εμπόδιο στον Πούτιν – ή προσπαθήσουν να τον ταπεινώσουν όπως έκαναν με τη Ρωσία στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου – δίνει το σήμα ότι είναι έτοιμος να μας τρελάνει. Ή, όπως προειδοποίησε ο Πούτιν τις προάλλες πριν θέσει τα πυρηνικά του όπλα σε κατάσταση συναγερμού, όποιος μπει εμπόδιο στον δρόμο του θα πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει «συνέπειες που δεν έχουν ξαναδεί». Προσθέστε σε όλα αυτά τις αυξανόμενες αναφορές που αμφισβητούν την κατάσταση του μυαλού του Πούτιν και θα έχετε ένα τρομακτικό κοκτέιλ” σημειώνει και προχωρά στο επόμενο σενάριο.
“Το δεύτερο σενάριο είναι ότι κατά κάποιον τρόπο ο ουκρανικός στρατός και ο λαός θα μπορέσουν να αντέξουν αρκετά απέναντι στο ρωσικό σφυροκόπημα και ότι οι οικονομικές κυρώσεις θα αρχίζουν να πλήττουν την οικονομία του Πούτιν, έτσι ώστε και οι δύο πλευρές να υποχρεωθούν να αποδεχθούν έναν βρώμικο συμβιβασμό.
Οι αδρές γραμμές της συμφωνίας αυτής θα περιλαμβάνουν κατάπαυση του πυρός και απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από το ουκρανικό έδαφος. Οι de facto ρωσικοί θύλακες της ανατολικής Ουκρανίας θα πρέπει να παραχωρηθούν επίσημα στη Ρωσία, ενώ το Κίεβο θα πρέπει να αποδεχθεί την αποστρατιωτικοποίηση της χώρας. Το σενάριο αυτό δεν είναι αληθοφανές, καθώς θα απαιτούσε από τον Πούτιν να εγκαταλείψει το όραμα της Μεγάλης Ρωσίας, έχοντας ήδη σπαταλήσει ζωές Ρώσων στρατιωτών. Η Ουκρανία, από τη μεριά της, δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί άλλη προσάρτηση εδαφών της στη Ρωσία.
Tο πρόχειρο περίγραμμά του θα είναι ότι σε αντάλλαγμα για την κατάπαυση του πυρός και την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, οι ανατολικοί θύλακες της Ουκρανίας που βρίσκονται de facto υπό ρωσικό έλεγχο θα παραχωρηθούν επίσημα στη Ρωσία, ενώ η Ουκρανία θα δεσμευτεί ρητά να μην ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα συμφωνούσαν να άρουν όλες τις οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν πρόσφατα στη Ρωσία.
Αυτό το σενάριο παραμένει απίθανο, διότι θα απαιτούσε από τον Πούτιν να παραδεχτεί ότι δεν μπόρεσε να επιτύχει το όραμά του για την επανενσωμάτωση της Ουκρανίας στη ρωσική μητέρα πατρίδα, μολονότι πλήρωσε ένα τεράστιο τίμημα. Επιπλέον, η Ουκρανία θα έπρεπε να παραχωρήσει επίσημα μέρος της επικράτειάς της και να αποδεχτεί ότι θα ήταν μια μόνιμη no man’s land μεταξύ της Ρωσίας και της υπόλοιπης Ευρώπης – αν και θα διατηρούσε τουλάχιστον την τυπική της ανεξαρτησία.
Αυτό το σενάριο παραμένει απίθανο, διότι θα απαιτούσε από τον Πούτιν να παραδεχτεί βασικά ότι δεν μπόρεσε να επιτύχει το όραμά του για την επανενσωμάτωση της Ουκρανίας στη ρωσική μητέρα πατρίδα, μολονότι πλήρωσε ένα τεράστιο τίμημα όσον αφορά στην οικονομία και τους θανάτους Ρώσων στρατιωτών. Επιπλέον, η Ουκρανία θα έπρεπε να παραχωρήσει επίσημα μέρος της επικράτειάς της και να αποδεχτεί ότι θα ήταν μια μόνιμη no man’s land μεταξύ της Ρωσίας και της υπόλοιπης Ευρώπης – αν και θα διατηρούσε τουλάχιστον την τυπική της ανεξαρτησία. Θα απαιτούσε επίσης από όλους να αγνοήσουν το μάθημα που ήδη έχουμε μάθει, ότι δεν μπορεί κανείς να εμπιστευτεί τον Πούτιν ότι θα αφήσει ήσυχη την Ουκρανία” σημειώνει ο Thomas L. Friedman και καταλήγει:
“Τέλος, το λιγότερο πιθανό σενάριο, αλλά αυτό που θα μπορούσε να έχει την καλύτερη έκβαση, είναι ο ρωσικός λαός να επιδείξει τόση γενναιότητα και αφοσίωση στη δική του ελευθερία, όση επέδειξε ο ουκρανικός λαός στη δική του, και να φέρει τη σωτηρία διώχνοντας τον Πούτιν από την εξουσία.
Πολλοί Ρώσοι πρέπει να έχουν αρχίσει να ανησυχούν ότι όσο ο Πούτιν είναι ο τωρινός και μελλοντικός ηγέτης τους, δεν έχουν μέλλον. Χιλιάδες βγαίνουν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τον παράλογο πόλεμο του Πούτιν. Το κάνουν αυτό με κίνδυνο της δικής τους ασφάλειας. Αν και είναι πολύ νωρίς για να πούμε, η απώθησή τους σε κάνει να αναρωτιέσαι αν το λεγόμενο “τείχος” του φόβου σπάει και αν ένα μαζικό κίνημα θα μπορούσε τελικά να βάλει ένα τέλος στη βασιλεία του Πούτιν.
Ακόμη και για τους Ρώσους που παραμένουν σιωπηλοί, η ζωή ξαφνικά διαταράσσεται με πολλούς τρόπους. Όπως το έθεσε ο συνάδελφός μου Mark Landler : “Στην Ελβετία, το μουσικό φεστιβάλ της Λουκέρνης ακύρωσε δύο συμφωνικές συναυλίες με τη συμμετοχή ενός Ρώσου μαέστρου. Στην Αυστραλία, η εθνική ομάδα κολύμβησης δήλωσε ότι θα μποϊκοτάρει ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα στη Ρωσία. Στο χιονοδρομικό κέντρο Magic Mountain στο Βερμόντ, ένας μπάρμαν έχυσε μπουκάλια βότκας Stolichnaya στην αποχέτευση. Από τον πολιτισμό μέχρι το εμπόριο, από τον αθλητισμό μέχρι τα ταξίδια, ο κόσμος αποφεύγει τη Ρωσία με μύριους τρόπους για να διαμαρτυρηθεί για την εισβολή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία”.
Και μετά είναι και ο νέος “φόρος Πούτιν” που κάθε Ρώσος θα πρέπει να πληρώνει επ’ αόριστον για την χαρά του να τον έχει πρόεδρο. Μιλάω για τις επιπτώσεις των αυξανόμενων κυρώσεων που επιβάλλει ο πολιτισμένος κόσμος στη Ρωσία. Τη Δευτέρα, η ρωσική κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε να κρατήσει κλειστό το ρωσικό χρηματιστήριο για να αποτρέψει τον πανικό και την κατάρρευση και αναγκάστηκε να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο μέσα σε μια μέρα από 9,5% σε 20% προκειμένου να ενθαρρύνει τον κόσμο να κρατήσει ρούβλια. Ακόμη και έτσι το ρούβλι έπεσε κατά 30% περίπου έναντι του δολαρίου – τώρα αξίζει λιγότερο από 1 αμερικανικό σεντ.
Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει να ελπίζω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν κάποιοι πολύ υψηλόβαθμοι Ρώσοι αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών και του στρατού, κοντά στον Πούτιν, που συναντώνται σε κάποια κρύπτη στο Κρεμλίνο και λένε δυνατά αυτό που όλοι σκέφτονται: Είτε ο Πούτιν έχει χάσει τις στρατηγικές του ικανότητες λόγω της απομόνωσής του κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είτε βρίσκεται σε καθεστώς βαθιάς άρνησης για το πόσο λανθασμένα υπολόγισε τη δύναμη των Ουκρανών, της Αμερικής, των συμμάχων της και της παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών στο σύνολό της.
Αν ο Πούτιν προχωρήσει και ισοπεδώσει τις μεγαλύτερες πόλεις της Ουκρανίας και την πρωτεύουσά της, το Κίεβο, αυτός και όλοι οι φίλοι του δεν θα ξαναδούν ποτέ τα διαμερίσματα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης που αγόρασαν με όλα τα κλεμμένα πλούτη τους.
Δεν θα υπάρξουν πια Νταβός και Σεν Μόριτζ. Αντ’ αυτού, όλοι τους θα είναι κλειδωμένοι σε μια μεγάλη φυλακή που ονομάζεται Ρωσία – και θα έχουν την ελευθερία να ταξιδεύουν μόνο στη Συρία, την Κριμαία, τη Λευκορωσία, τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα, ίσως. Τα παιδιά τους θα εκδιωχθούν από τα ιδιωτικά οικοτροφεία, από την Ελβετία μέχρι την Οξφόρδη.
Είτε θα συνεργαστούν για να εκδιώξουν τον Πούτιν είτε θα μοιραστούν όλοι το κελί της απομόνωσής του. Το ίδιο ισχύει και για το ευρύτερο ρωσικό κοινό. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτό το τελευταίο σενάριο είναι το πιο απίθανο από όλα, αλλά είναι αυτό που υπόσχεται περισσότερο την επίτευξη του οράματος που ονειρευτήκαμε όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου το 1989 – μια Ευρώπη αδιάσπαστη και ελεύθερη, από τις Βρετανικές Νήσους μέχρι το Βλαδιβοστόκ”.
Μακρόν: Έρχονται τα χειρότερα για την Ουκρανία
