Μπορεί η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ «με διαδικασία εξπρές» να γίνει η «χρυσή γέφυρα» που θα βόλευε όλους;

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για μια ακόμα φορά έδειξε να βιάζεται να πάρει πρωτοβουλίες που ξεπερνούν τις αρμοδιότητές της. Αυτή τη φορά είχε την ιδέα να υιοθετηθεί μια «διαδικασία εξπρές» για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Προφανώς χωρίς να το συνεννοηθεί με το Συμβούλιο και τους 27 πρωθυπουργούς ή προέδρους και χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες θεσμικές, πολιτικές και οικονομικές μιας τέτοιας κίνησης. Έδωσε έτσι την ιδέα στο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να το… ζητήσει και ο ίδιος.

Ακούγεται πολύ ωραίο, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Ισως η κυρία φον ντερ Λάιεν να βρίσκεται σε… οίστρο λόγω του παρελθόντος της ως υπουργού Αμυνας και να θέλει να παίξει το ρόλο του στρατηγού, πολιτικού έστω της ΕΕ, που καταστρώνει με υπερβάλλοντα ζήλο σχέδια επί χάρτου.

Αυτοί που περιμένουν χρόνια στην ουρά

Αλλά αυτό που προτείνει, είναι μάλλον αρκετά προβληματικό, ειδικά όταν χώρες όπως η Σερβία ή η Βόρεια Μακεδονία βρίσκονται στο θάλαμο αναμονής πάνω από μια δεκαετία. Πώς θα έβλεπαν αυτές μια τέτοια κίνηση; Οπως σημείωνε άλλωστε και σε σχόλιο του ο ανταποκριτής της γερμανικής τηλεόρασης στις Βρυξέλλες, πέραν του ότι δεν είναι απλό να «εντάξεις» μια χώρα, που βρίσκεται ουσιαστικά σε πόλεμο, το ζήτημα είναι ότι για να γίνει η ένταξη, υπάρχει η σχετική διαδικασία, που γίνεται βήμα-βήμα και απαιτεί αρκετά χρόνια.

Ουσιαστικά για μια ακόμα φορά η πρόεδρος της Κομισιόν συμπεριφέρεται ως αν να μην υπολογίζει ούτε διαδικασίες, ούτε θεσμούς της ΕΕ. Η τακτική αυτή φαίνεται ως τώρα «να της βγαίνει», αλλά πολλοί πιστεύουν ότι κάποια στιγμή μπορεί να κάνει ένα μοιραίο λάθος με καταστροφικές συνέπειες για την Ευρώπη.

Μίλια μακριά από το κοινοτικό «κεκτημένο»

Με τα κριτήρια του κοινοτικού κεκτημένου η Ουκρανία απέχει πάρα πολύ ακόμα και από το να πλησιάσει έστω τις προϋποθέσεις, που προβλέπονται από την ΕΕ, είτε αυτό αφορά την οικονομία, είτε την αντιμετώπιση της διαφθοράς, είτε το κράτος δικαίου. Με την βιασύνη της η κα φον ντερ Λάιεν δημιουργεί «πλαστές προσδοκίες», τόσο στους Ουκρανούς, όσο και στους άλλους πιθανούς υποψήφιους, δήλωναν κάποιοι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες.

Μια αλλόκοτη διάσταση αποκτά η όλη υπόθεση, από το γεγονός ότι η πρόταση αυτή πρωτοέπεσε στο τραπέζι από τους Πολωνούς, οι οποίοι να θυμίσουμε ότι βρίσκονται στα… ευρωδικαστήρια με την Κομισιόν, για ζητήματα που αφορούν το κράτος δικαίου. Εσχάτως η Πολωνία από «μαύρο πρόβατο» της ΕΕ έχει μετατραπεί «σε πλοηγό», που πιέζει την Ενωση σε ολοένα και πιο σκληρές τοποθετήσεις απέναντι στη Ρωσία, ήδη πολύ πριν την κυνική απόφαση Πούτιν να εισβάλει σε ξένη χώρα.

Η άλλη όψη του νομίσματος

Σύμφωνα πάντως με μια άλλη ερμηνεία, η ιδέα της κας προέδρου θα μπορούσε να μην είναι δική της και να αποτελεί ένα είδος «εξόδου διαφυγής» και για τις δύο πλευρές, αν θέλουν να δώσουν ένα τέλος στην αιματοχυσία, χωρίς να φανεί καμιά από τις δύο ηττημένη. Θα μπορούσε δηλαδή η Ουκρανία να μπει πράγματι σε μια πορεία ένταξης με γρήγορες διαδικασίες, με μια υπόσχεση «ουδετεροποίησής» της, που θα ικανοποιούσε ένα βασικό αίτημα του Πούτιν.

Θα αποτελούσε υπό μια έννοια μια «χρυσή γέφυρα» για να βγουν και οι δύο πλευρές από το αδιέξοδο των ασυμβίβαστων μαξιμαλιστικών τους απαιτήσεων. Η Ουκρανία θα κέρδιζε την ευρωπαϊκή προοπτική «με το κεφάλι ψηλά» και η Ρωσία θα μπορούσε να ισχυριστεί, ότι κράτησε το ΝΑΤΟ μακριά από τα δυτικά της σύνορα, επιδεικνύοντας τη δέουσα πυγμή.

Πολλοί αμφιβάλουν πάντως να πραγματικά αυτός είναι ο απώτερος στόχος της πρωτοβουλίας φον ντερ Λάιεν. Αφενός ως τώρα με τη στάση της είχε δείξει μια μάλλον τιμωρητική διάθεση απέναντι στη Μόσχα, και την απροθυμία της να αναζητήσει μια τέτοια προσφορά διαφυγής. Σε όλες τις εμφανίσεις της επιμένει στην ανάγκη «ολικής απομόνωσης» του καθεστώτος Πούτιν. Βεβαίως τον τελικό λόγο θα έχουν άλλοι.

Ρωτήστε και το «θείο Σαμ»

Αν δηλαδή στην Ουάσιγκτον θεωρήσουν ότι ήδη πέτυχαν τους βασικούς τους στόχους και δεν χρειάζεται να ρισκάρουν να οδηγήσουν τον Πούτιν σε μια ακραία κίνηση, στριμώχνοντάς τον περισσότερο, θα μπορούσαν να στηρίξουν ένα «κομψό» σενάριο συμβιβασμού. Το αν κινούμαστε σε μια τέτοια κατεύθυνση θα φανεί ίσως και τις επόμενες ώρες, από τα μηνύματα που θα στείλουν Κίεβο και Μόσχα.

Αν δηλαδή υπάρξει διάθεση για συνέχιση των διαπραγματεύσεων των δύο πλευρών και αν θα δούμε να «γλυκαίνει» η φρασεολογία εκατέρωθεν, δείγμα μιας προσπάθειας να αποφορτιστεί αρχικά το κλίμα πριν αρχίσει η αναζήτηση τελικών συμβιβασμών.

Ειδήσεις σήμερα:

Πούτιν: Αυτοί είναι οι όροι του για να σταματήσει η Ρωσία τον πόλεμο στην Ουκρανία

Γιατί τα social media είναι «σύμμαχοι» της προπαγάνδας;

Η ιστορική μεταστροφή της Γερμανίας αλλάζει τα πάντα στην Ευρώπη