Με τη φράση «όλα τα δεδομένα σε οικονομία, δημοσιονομικά και όχι μόνο, έχουν αλλάξει πια» απαντούν τα τελευταία τρία εικοσιτετράωρα, για την ακρίβεια από τη μέρα που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κυβερνητικοί παράγοντες, όταν ρωτούνται για τις επιπτώσεις του πολέμου στην πορεία της χώρα μας. Δεν μιλούν ευθέως για το εάν οι νέες συνθήκες, που αφορούν πρωτίστως στο ενεργειακό πεδίο, τις νέες πληθωριστικές τάσεις και την αναπτυξιακή πορεία, μπορούν να επηρεάσουν ακόμα και τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά είναι φανερό ότι υπάρχει ένας βαθύς σκεπτικισμός για όλα.
Μέσα σε αυτό το κλίμα άρχισαν από το μεσημέρι της Παρασκευής να κυκλοφορούν στους υπουργικούς διαδρόμους και σε κυβερνητικά στέκια, σενάρια για εκλογές στο συντομότερο, με πιθανότερο χρονικό ορίζοντα τον Μάιο και πάντως πριν το καλοκαίρι. Ακούστηκε μέχρι και συγκεκριμένη ημερομηνία: η 22α Μαΐου, προφανώς με προκήρυξη των εκλογών στα τέλη Απριλίου. Η επιλογή της ημερομηνίας δεν είναι τυχαία. Το σενάριο λέει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης προκηρύσσει πρόωρες εκλογές για εθνικούς λόγους, οι κάλπες στήνονται εντός 30 ημερών (και πάντως σίγουρα μετά από 23 μέρες από την προκήρυξή τους), η διαδικασία των διερευνητικών εντολών και της τυπικής συγκρότησης της Βουλής «παίρνει» περίπου ένα δεκαήμερο και οι επαναληπτικές (οι του Μαξίμου έχουν ως δεδομένο ότι η απλή αναλογική της πρώτης αναμέτρησης δεν βγάζει κυβέρνηση) διεξάγονται, είτε την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου (26), είτε, το αργότερο, την πρώτη του Ιουλίου (3). Νωρίτερα δηλαδή από την 7η Ιουλίου του 2019, ως απάντηση στην ανησυχία για την τύχη της τουριστικής περιόδου («καλά πήγε ο τουρισμός και εκείνη τη χρονιά παρά τις απανωτές κάλπες» λένε όσοι βλέπουν ως πιθανό το σενάριο).
Το σκεπτικό μίας πρόωρης προσφυγής στις κάλπες
Το όλο σκεπτικό για εκλογές εξπρές πριν το καλοκαίρι έχει μία ενδιαφέρουσα βάση. Και σχετίζεται με την προσδοκία ότι κάτω από το «χαλί» του πολέμου στην Ουκρανία και της γενικότερης ανασφάλειας που έχει ενσκήψει στην Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή, η κυβέρνηση θα κρύψει τα προβλήματα, που δεν καταφέρνει να διαχειριστεί ως τώρα και τα οποία βεβαίως ήρθαν πριν από αυτή τη συγκεκριμένη κρίση: ενεργειακή φτώχεια, έκρηξη τιμολογίων, ακρίβεια, πληθωρισμός. Το κοκτέιλ είναι εφιαλτικό και το κυριότερο, εδώ και καιρό είχαν πληθύνει οι εκτιμήσεις ότι δεν θα υποχωρούσε τους αμέσως επόμενους μήνες και ενδεχομένως δεν θα αντιμετωπίζονταν ούτε μέχρι το τέλος της κυβερνητικής θητείας, με ό,τι σημαίνει αυτό για την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών. Οι θεωρίες, που πλάσαραν από την κυβέρνηση τους προηγούμενους ότι ο πληθωρισμός είναι πρόσκαιρος, ότι η ακρίβεια είναι παροδική και ότι η ενεργειακή κρίση θα ελεγχθεί, είχαν ισοπεδωθεί εδώ και τουλάχιστον ένα μήνα, αν όχι από τις αρχές του χρόνου.
Η «ουκρανική» κρίση όμως, μαζί με την επικράτηση ίσως ενός νέου «ψυχρού πολέμου», μεταφέρει τη συζήτηση σε νέο πεδίο. Και στην κυβέρνηση δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι «υποβαθμίζει» τις ευθύνες των αρμοδίων για τα μέχρι τώρα προβλήματα, αφού φέρνει στο προσκήνιο τα τεράστια ερωτήματα για το μέλλον. Και άρα δίνει ένα «παράθυρο διαφυγής» στην κυβέρνηση, ώστε να μην εγκλωβιστεί σε μία παρατεταμένη, ανεξέλεγκτη και μη διαχειρίσιμη, όπως έδειξε η μέχρι τώρα αδυναμία της, κρίση.
Επιπλέον, εκτιμάται από διάφορους πολιτικούς αναλυτές ότι αυτή η ρευστή διεθνής κατάσταση μπορεί να ευνοήσει την κυβέρνηση, υπό την έννοια ότι σε συνθήκες αστάθειας και φόβου, οι κυβερνήσεις βγαίνουν κερδισμένες, καθώς ο κόσμος συσπειρώνεται γύρω από αυτές.
Οι δημοσκοπήσεις, ο Ερντογάν και τα δημοσιονομικά
Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον δύο εταιρίες δημοσκοπήσεων, σταμάτησαν (ή δεν δημοσιοποιούν) τις έρευνες που κάνουν, θεωρώντας καθοριστικό το να περιμένουν λίγες μέρες προκειμένου να ενσωματωθούν και οι επιπτώσεις των τελευταίων εξελίξεων στη συμπεριφορά της κοινής γνώμης.
Εάν μάλιστα μπει στη συζήτηση πολύ έντονα και το τι γίνεται στο Αιγαίο και πώς θα κινηθεί πλέον ο Ερντογάν, ίσως ενθαρρυμένος από την αναθεωρητική πολιτική του Πούτιν, τότε το αφήγημα της ανάγκης για προσφυγή στις κάλπες το συντομότερο, αρχίζει να αποκτά μία ισχυρή βάση και έρεισμα.
Σε όλα αυτά προστίθεται η διαφαινόμενη εξάντληση των δημοσιονομικών περιθωρίων που έχει η κυβέρνηση. Είναι χαρακτηριστικές οι κυβερνητικές παλινωδίες για το εάν θα δοθεί το έκτακτο «επίδομα Πάσχα» στους κοινωνικά ευάλωτους, λόγω της ακρίβειας. Φυσικά, εάν η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι εκλογές πριν το καλοκαίρι, είναι προφανές ότι το επίδομα θα δοθεί – ο πρωθυπουργός θα έχει αποφασίσει για τις κάλπες πριν το Πάσχα, σύμφωνα με αυτά τα σενάρια.
