Τα υπερβολικά περιοριστικά επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ενδέχεται να προκαλέσουν πτώση του πληθωρισμού κάτω από τον στόχο. Αυτή την προειδοποίηση απηύθυνε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος, ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, προβλέπει δύο επιπλέον μειώσεις επιτοκίων εντός του τρέχοντος έτους και περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής το 2025.
Ο πληθωρισμός φαίνεται να κινείται προς την επίτευξη του στόχου της ΕΚΤ στο πρώτο εξάμηνο του 2025, ενισχύοντας την ανάγκη για ταχύτερη μείωση των «σφοδρά περιοριστικών» επιτοκίων, όπως τόνισε ο Έλληνας Κεντρικός Τραπεζίτης. Υποστήριξε την υλοποίηση δύο μειώσεων των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης η καθεμία πριν από το τέλος του έτους, με την πρώτη να αναμένεται στην επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ στη Σλοβενία και τη δεύτερη στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. Οι τελευταίες εκτιμήσεις για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό είναι καλύτερες από τις προσδοκίες.
«Ακόμη κι αν προχωρήσουμε σε μια μείωση 25 μονάδων βάσης τώρα και σε άλλη μία τον Δεκέμβριο, το επιτόκιο δανεισμού θα παραμείνει στο 3%, που εξακολουθεί να είναι σε εξαιρετικά περιοριστικό επίπεδο», σημείωσε ο κ.Στουρνάρας, προσθέτοντας ότι είναι πιθανή περαιτέρω χαλάρωση της πολιτικής το 2025.
Επεσήμανε ότι «οι δείκτες εμπιστοσύνης στην οικονομία βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο», και παρατήρησε πως «ο πληθωρισμός μειώνεται ταχύτερα απ’ ό,τι προέβλεπε η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο». Πρόσθεσε ότι τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδεικνύουν την πιθανότητα επίτευξης του 2% το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε στο 1,8%, καταγράφοντας την πρώτη φορά που είναι κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ από το 2021. Ωστόσο, οι τιμές των καταναλωτών αναμένονται να αυξηθούν τους τελευταίους μήνες του έτους λόγω των στατιστικών επιπτώσεων, όπως η σταδιακή αφαίρεση των χαμηλότερων τιμών ενέργειας από τις ετήσιες συγκρίσεις.
Αντίκτυποι στις αγορές
Οι Financial Times επισημαίνουν ότι, ενώ η ΕΚΤ στοχεύει σε επιτόκιο 2% «μεσοπρόθεσμα», οι υπερβολικές αυξήσεις μισθών και ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός στον τομέα των υπηρεσιών παραμένουν πηγές ανησυχίας.
Ο Γιάννης Στουρνάρας, ένα από τα μακροχρόνια μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, υποστήριξε ότι η μεσοπρόθεσμη τάση του πληθωρισμού υποδεικνύει περιθώριο για ταχύτερη μείωση των επιτοκίων. «Εάν ο πληθωρισμός συνεχίσει την πτωτική του πορεία προς τον στόχο του 2%, γιατί να μην μειώνουμε [το επιτόκιο] σε κάθε συνεδρίαση;», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μετά τις πρόσφατες δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ, που υποδήλωσαν ότι μια μείωση τον Οκτώβριο είναι ολοένα και πιο πιθανή, οι αγορές αναμένουν δύο ακόμα μειώσεις επιτοκίων φέτος και προβλέπουν ότι τα επιτόκια θα μειωθούν στο περίπου 1,7% το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους.
Οι περισσότερες εκτιμήσεις τοποθετούν το «ουδέτερο» επιτόκιο, που δεν επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα, γύρω στο 2%.
Σύμφωνα με τον κ.Στουρνάρα, ελάχιστα είναι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας που υιοθετούν πιο αυστηρή στάση. «Όλοι αναλύουμε τα ίδια δεδομένα, που δείχνουν ότι πορευόμαστε προς την επίτευξη του 2% [για τον πληθωρισμό] στα μέσα του 2025, αν όχι νωρίτερα», δήλωσε.
«Αλλιώς», πρόσθεσε, «κινδυνεύουμε να υποβαθμίσουμε την οικονομία και να θέσουμε σε κίνδυνο τον στόχο για τον πληθωρισμό», επισημαίνοντας ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιστροφή στο «παλιό πρόβλημα» του πολύ χαμηλού πληθωρισμού, κάτι που «κανείς δεν επιθυμεί».
Ενώ η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να επιταχύνει τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, ο Γ. Στουρνάρας τόνισε ότι η κεντρική τράπεζα δεν βρίσκεται πίσω από τις εξελίξεις. «Πρέπει να προχωρήσουμε σταδιακά», είπε, προσθέτοντας ότι τα οικονομικά είναι «κοινωνική επιστήμη» και όχι «κβαντική μηχανική», γι’ αυτό οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να παίρνουν αποφάσεις υπό μεγάλη αβεβαιότητα. «Κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί αύριο», προειδοποίησε.
