ΣτΕ: Αντισυνταγματική η μεταβίβαση ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο

Συνταγματικώς επιβεβλημένος είναι ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου και της διοίκησης των εταιρειών ύδρευσης.

Αυτό αποφάνθηκε, κατά πλειοψηφία, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με τις υπ. αριθμόν 190 -191/2022 αποφάσεις της και έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου που ψηφίστηκε το 2016 και μεταβίβασε την πλειοψηφία των μετοχών των δύο εταιρειών ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, Αθήνας και Θεσσαλονίκης, αντιστοίχως) στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, που ανήκει στο ελληνικό δημόσιο.

Όπως αναφέρεται στις αποφάσεις που εξέδωσε η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο την επίτιμη Πρόεδρο του ΣτΕ Ειρήνη Σάρπ, σύμφωνα με το Σύνταγμα «η παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στον πληθυσμό της Αττικής δεν συνιστά δραστηριότητα αναπόσπαστη από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας και, συνεπώς, δύναται να ανατίθεται σε δημόσια επιχείρηση υπό μορφή ανώνυμης εταιρείας, όπως η ΕΥΔΑΠ ΑΕ». Σύμφωνα όμως με το ΣτΕ δεν αρκεί μόνον ο έλεγχος του δημοσίου στην ανώνυμη εταιρεία ύδρευσης, αλλά απαιτείται το δημόσιο να έχει τον έλεγχο και των μετοχών αλλά και της διοίκησης της εταιρείας.

Μεταξύ άλλων στις σχετικές αποφάσεις που εξέδωσε η Ολομέλεια ΣτΕ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Υπό τις παρούσες συνθήκες, όμως, δηλαδή υπό συνθήκες παροχής των υπηρεσιών αυτών μονοπωλιακώς, από δίκτυα μοναδικά στην περιοχή και ανήκοντα, ιδιοκτησιακώς, στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ [στον φορέα που παρέχει τις υπηρεσίες δυνάμει σύμβασης παραχώρησης], είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου».

Καταλήγοντας η Ολομελείας του ΣτΕ, αναφέρει στο σκεπτικό των αποφάσεων της πως οι σχετικές διατάξεις του νόμου του 2016 με τις οποίες μεταβιβάστηκε η πλειοψηφία των μετοχών της ΕΥΔΑΠ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας είναι αντισυνταγματικές, καθώς: «Η μεταβίβαση δυνάμει του ν. 4389/2016 από το Δημόσιο στην ΕΕΣΥΠ ΑΕ ποσοστού μεγαλύτερου του 50% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ ΑΕ αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος, καθόσον το Δημόσιο, καίτοι είναι ο μοναδικός μέτοχος της εταιρείας αυτής , δεν ασκεί έλεγχο επί του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΕΣΥΠ και δεν πληρούται, ως εκ τούτου, η συνταγματική προϋπόθεση σύμφωνα με την οποία είναι επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου, επιπροσθέτως δε, η ΕΕΣΥΠ ΑΕ, είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου παρεμβαλλόμενο μεταξύ του Δημοσίου και της ΕΥΔΑΠ».