«Πρέπει ν’ αλλάξουμε τους κανόνες για ν’ αλλάξουμε τις ζωές μας» έλεγε στη διάσκεψη των Ευρωσοσιαλιστών λίγο πριν από τα Χριστούγεννα ο Αλέξης Τσίπρας, συζητώντας την πρότασή του για ένα νέο πλαίσιο ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, με τον αρμόδιο Ευρωπαίο επίτροπο Πάολο Τζεντιλόνι, τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα και τον επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα.
H πρόταση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ βασίζεται σε πέντε άξονες:
Πρώτον, η άσκηση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής πολιτικής θα πρέπει να αντιμετωπίζει την Ευρώπη ως ενιαία οντότητα. Στο πλαίσιο αυτό προτείνει να θεσμοθετηθεί διαδικασία συμμετρικής προσαρμογής που θα αφορά ταυτόχρονα υπερβολικά ελλείμματα και πλεονάσματα με ένα πλαίσιο δεσμευτικότητας για το σύνολο των κρατών-μελών. Το αναθεωρημένο πλαίσιο θα έχει την απαραίτητη ευελιξία προκειμένου να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά οι συνέπειες της πανδημίας, οι δομικές αδυναμίες κρατών-μελών αλλά και οι αδυναμίες της ευρωπαϊκής οικονομίας στο σύνολό της. Την ίδια στιγμή -με αξιοποίηση της υφιστάμενης διαδικασίας του ευρωπαϊκού εξαμήνου- θα διαθέτει αυτόματους δημοσιονομικούς σταθεροποιητές στη βάση νέων εργαλείων (π.χ. κοινό επίδομα ανεργίας, ελάχιστο ευρωπαϊκό εγγυημένο εισόδημα) που θα ενεργοποιούνται είτε σε συνθήκες κρίσης, είτε όταν ένα κράτος-μέλος αντιμετωπίζει δημοσιονομική ανισορροπία.
Δεύτερον, προτείνεται η αναθεώρηση των στόχων του δημόσιου χρέους και του ελλείμματος, ώστε ο στόχος για δημόσιο χρέος να ανέλθει στα επίπεδα που είναι σήμερα ο μέσος όρος του χρέους της Ε.Ε. και η ετήσια μείωση του ελλείμματος να αντικατασταθεί με την εφαρμογή ενός ετήσιου στόχου διαφορετικού για κάθε κράτος-μέλος, όπου θα λαμβάνονται εξίσου υπόψη η βιωσιμότητα του χρέους, ο επιδιωκόμενος ρυθμός ανάπτυξης, η απασχόληση, αλλά και κοινωνικοί στόχοι, όπως η μείωση των ανισοτήτων και της φτώχειας.
Τρίτον, προτείνεται η η θέσπιση ενός κοινού, απλού και σαφή κανόνα (golden rule) που θα αποτυπώνει το πλαίσιο αναγνώρισης της εκάστοτε δημόσιας επένδυσης ως «παραγωγικής» προκειμένου να εξαιρούνται από τη μέτρηση του ελλείμματος όσες εστιάζουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα και την ενίσχυση των συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης. Παράλληλα από τη μέτρηση του ελλείμματος προτείνεται να αφαιρούνται οι δαπάνες για τη διαχείριση του προσφυγικού και τη χρηματοδότηση έκτακτων φυσικών φαινομένων (σεισμών, πυρκαγιών κ.ά.)
Τέταρτον, προτείνεται η σταθερή μεγέθυνση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και η διεύρυνση του ρόλου του ως μηχανισμού εξισορρόπησης των εσωτερικών ανισορροπιών, επίλυσης κρίσεων, δημιουργίας των αυτόματων δημοσιονομικών σταθεροποιητών και τελικά μιας κοινής δημοσιονομικής πολιτικής. Ταυτόχρονα, ακολουθώντας το παράδειγμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσω της διαδικασίας της έκδοσης κοινού χρέους προτείνεται ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός να συμβάλλει στη σταδιακή μείωση του δημόσιου χρέους των χωρών-μελών και στη δημιουργία safe assets χρεογράφων που θα συνεισφέρουν στην ενίσχυση του ρόλου του ευρώ στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.
Πέμπτον, προτείνεται το νέο πλαίσιο ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης να βασίζεται στην ενίσχυση του ρόλου των εθνικών κοινοβουλίων και του Ευρωκοινοβουλίου, όπως και των διαδικασιών ευρείας διαβούλευσης με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, επιστημονικών φορέων και των κοινωνικών εταίρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόταση Τσίπρα αποτέλεσε το πρώτο δείγμα ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ του νέου think tank που συγκροτήθηκε πριν από λίγο καιρό στην Κουμουνδούρου και του οικονομικού επιτελείου της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η αρχική ιδέα ανήκε στη νέα σύμβουλο του Αλέξη Τσίπρα Ζωρζέτα Λάλη που είναι, υπεύθυνη για θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής στο think tank, ενώ οι λεπτομέρειες της πρότασης οριστικοποιήθηκαν έπειτα από συσκέψεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με στελέχη του οικονομικού του επιτελείου (Χουλιαράκης, Δ. Λιάκος, Παυλόπουλος, Κορκολής) όπως επίσης την Τομεάρχη οικονομικών Έφη Αχτσιόγλου και τον συντονιστή του οικονομικού κύκλου Ευκλειδη Τσακαλώτο.
Διαβάστε ακόμα
Ενας νηφάλιος απολογισμός με αφορμή τα 20 χρόνια από την εισαγωγή του Ευρώ
Χρονιά «make or brake» για την Ευρώπη το 2022: Τα 7 μέτωπα που θα γεννήσουν κρίσεις
