Συρρικνώθηκε το κλαμπ των χωρών με κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ μετά την υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ από τον οίκο Fitch στη βαθμίδα ΑΑ+.
Στην top κατηγορία, που αξιολογούνται με ΑΑΑ από τον S&P, τον Fitch και τον Moody’s παραμένουν μία ομάδα χωρών της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, η Σιγκαπούρη και η Αυστραλία. Οι ευρωπαϊκές χώρες στην κατηγορία αυτή είναι η Γερμανία, η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία, η Νορβηγία, το Λουξεμβούργο και η Ελβετία. Ο Καναδάς έχει αξιόχρεο ΑΑΑ από δύο από τους τρεις μεγάλους οίκους.
Οι ΗΠΑ είχαν υποβαθμιστεί για πρώτη φορά το 2011 από τον S&P στη βαθμίδα ΑΑ+, στον απόηχο της σύγκρουσης Δημοκρατικών – Ρεπουμπλικάνων για την αύξηση του ορίου χρέους της χώρας, η οποία είχε οδηγήσει σε μερική αναστολή πληρωμών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για υποχρεώσεις της άλλες πέραν αυτών για την εξυπηρέτηση του χρέους τους.
Η προειδοποίηση του Fitch
Καθώς το ίδιο έργο με το όριο χρέους «ξαναπαίχτηκε» και από την αρχή του 2023, ο Fitch είχε προειδοποιήσει πριν από δύο μήνες ότι θα προχωρούσε σε νέα αξιολόγηση του αξιόχρεου των ΗΠΑ για ενδεχόμενη υποβάθμισή του.
Για το θέμα της αύξησης του αμερικανικού χρέους υπήρξε τελικά διακομματική συμφωνία στα τέλη Μαΐου, λίγο πριν ξεμείνει από ρευστό η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, και ίσως γι’ αυτό η απόφαση του Fitch να υλοποιήσει την απειλή του αιφνιδίασε την Ουάσιγκτον, με την υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, να κάνει λόγο για αυθαίρετη και ξεπερασμένη απόφαση.
Ωστόσο, ο Fitch είχε σημειώσει επίσης ότι οι συνεχείς διελκυστίνδες για το χρέος και οι αποφάσεις της τελευταίας στιγμής είχαν υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στη δημοσιονομική διαχείριση της χώρας.
Τόνισε επίσης τον κίνδυνο από τη συνεχή αύξηση του χρέους, το οποίο προβλέπεται να φθάσει στο 118% του ΑΕΠ το 2025, περίπου 2,5 φορές υψηλότερο από το 39,3% που είναι ο μέσος όρους χρέους των χωρών με ΑΑΑ.
Και το κυριότερο, προέβλεπε ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα συνέχιζε να αυξάνεται μακροπρόθεσμα, κάνοντας πιο ευάλωτη την Αμερική σε μελλοντικά οικονομικά σοκ.
Δεν πλήγηκαν τα αμερικανικά ομόλογα
Ωστόσο, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και το νόμισμά της είναι αυτό που χρησιμοποιείται περισσότερο διεθνώς περιορίζουν στο ελάχιστο τις πρακτικές συνέπειες από την υποβάθμισή τους.
Η απόδοση των αμερικανικών 10ετών ομολόγων δεν διαφοροποιήθηκε σε σχέση με τα επίπεδα πριν την υποβάθμισή τους, ενώ των ευρωπαϊκών ομολόγων σημείωσαν και κάποια μείωση.
Τα αμερικανικά ομόλογα θα συνεχίσουν να έχουν μεγάλη ζήτηση όσο το δολάριο είναι το βασικό αποθεματικό νόμισμα, έστω και αν το αμερικανικό χρέος όντως αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.
Απώλειες στα χρηματιστήρια
Ο αντίκτυπος υπήρξε κυρίως στα χρηματιστήρια που πέρασαν ισχυρές αναταράξεις μετά το άνοιγμα των αγορών, με τον ευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600 να σημειώνει τις μεγαλύτερες απώλειες ενός μήνα, αν και στη συνέχεια αυτές περιορίστηκαν σημαντικά.
«Είναι ο Καναδάς ή το Λουξεμβούργο καλύτερες χώρες πιστοληπτικά; Οι ΗΠΑ είναι η κυρίαρχη δύναμη στον κόσμο και ασφαλώς έχουν κάνει κάποιες κακές επιλογές όπως το να απειλούν να πυροβολήσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημά τους με μία χρεοκοπία, αλλά όλοι ξέρουν ότι τελικά θα πληρώνουν τα χρέη τους», ανέφερε ένας trader.
Οι ΗΠΑ έχουν τώρα αξιολόγηση ΑΑ από δύο οίκους και αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα πρόβλημα στα funds που έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν ομόλογα μόνο χωρών με ΑΑΑ, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο κάποιων αναγκαστικών πωλήσεων.
