Νέες αυξήσεις «φωτιά» στο ηλεκτρικό ρεύμα έρχονται το πρώτο δίμηνο του 2022, ενώ ακριβότερο είναι το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Ταυτόχρονα νέες ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα έρχονται από τη νέα χρονιά.
Στον τομέα της ενέργειας, στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας (eex) τα συμβόλαια για την Ελλάδα διαπραγματεύονται στα 363 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τον Ιανουάριο και στα 375 ευρώ για τον Φεβρουάριο, από 237 ευρώ τον Δεκέμβριο.
Η αυξητική τάση στις τιμές ενέργειας είναι πανευρωπαϊκή. Στη Γαλλία το ρεύμα θα φτάσει στα 590 ευρώ τον Ιανουάριο και στα 648 ευρώ τον Φεβρουάριο. Στην Αγγλία 466 και 438 ευρώ αντίστοιχα, ενώ στην Ισπανία θα φτάσει 333 και 338 ευρώ.
Τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 4,8%. Από τα στοιχεία της Αρχής, ξεχωρίζουν οι αυξήσεις 180% στο φυσικό αέριο έναντι του Νοεμβρίου του 2020, +45,2% στο πετρέλαιο θέρμανσης και το +37,8% στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Αυξήσεις και στα ράφια
Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι έρχονται νέες αυξήσεις στις τιμές στα ράφια. Το ενεργειακό κόστος σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στις πρώτες ύλες έχουν οδηγήσει σε ράλι ανατιμήσεων βασικά προϊόντα (21,3% στις τιμές σε αρνί και κατσίκι, 18,5% στο ελαιόλαδο και 11% στις πατάτες), τινάζοντας στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι αναμένεται να είναι κατά 5% πιο ακριβό σε σχέση με το αντίστοιχο του 2020 και 1% σε σχέση με την υψηλότερη τιμή που καταγράφηκε το 2015 σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ.
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι ανατιμήσεις είναι αναμενόμενες καθώς εδώ και αρκετούς μήνες καταγράφονται πληθωριστικές πιέσεις οι οποίες είναι κυρίως εισαγόμενες. Ο δείκτης διεθνών τιμών πρώτων υλών (commodities) τροφίμων παραμένει σημαντικά αυξημένος σε σχέση με πριν την πανδημία COVID-19. Όλοι οι επιμέρους δείκτες παρουσιάζουν αυξήσεις (δημητριακά, έλαια, κρέας, γαλακτοκομικά, ζάχαρη) με μεγαλύτερες αυξήσεις από αυτές να καταγράφονται στα φυτικά έλαια και στα δημητριακά. Οι αυξήσεις οφείλονται κυρίως στην αποδοτικότητα της παραγωγής στις μεγάλες παραγωγούς χώρες και στην αύξηση της ζήτησης από τις χώρες της Ασίας. Αρκετές από αυτές τις μεταβολές επηρεάζουν την παραγωγή τροφίμων στην Ελλάδα λόγω των εισαγόμενων πρώτων υλών, αλλά και τις εισαγωγές τελικών τροφίμων και ποτών από τις διεθνείς αγορές. Σε έρευνα που πραγματοποίησε το ΙΕΛΚΑ τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο 2021 η πλειοψηφία των καταναλωτών αποδίδει τις αυξήσεις τιμών στις διεθνείς τιμές πρώτων υλών σε ποσοστό 53% και στην πανδημία COVID-19 σε ποσοστό 32%.
Ένα σημαντικό μέρος των αυξήσεων τιμών πρώτων υλών φαίνεται να έχουν απορροφηθεί από τους ενδιάμεσους κόμβους της αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης, παραγωγούς, μεταποιητές, προμηθευτές και το λιανεμπόριο στην Ελλάδα, κάτι που όμως ήταν πρακτικά αδύνατο να συνεχιστεί, καθώς όλες οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας στην χώρα. Σημαντικό εμπόδιο στην διαχείριση των τιμών σε χαμηλότερα επίπεδα αποτελούν και οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ.
