Πώς η ΕΚΤ θα «λοξοκοιτάζει» για να βάλει «πλάτη» στα ελληνικά ομόλογα και μετά το Μάρτιο του 2022

Θα συνεχίσει να αγοράζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ελληνικά κρατικά ομόλογα και μετά τη λήξη του έκτακτου προγράμματος αγορών λόγω πανδημίας  (το λεγόμενο PEPP – pandemic emergency purchase programme) και με ποιο τρόπο;

Αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί όχι μόνο τους τραπεζίτες και την κυβέρνηση που βρήκε μεγάλο στήριγμα στο πρόγραμμα της ΕΚΤ, αλλά και το σύνολο του πολιτικού συστήματος και κυρίως τους εκλογολόγους και τους εκλογολογούντες. 

Τι θα γίνει μετά το Μάρτιο του 2022; Θα βρεθεί τρόπος να βάλει η ΕΚΤ «πλάτη» στα ελληνικά ομόλογα, ώστε να συνεχίσει η κυβέρνηση να δανείζεται φτηνά;

Το γεγονός δεν έχει μόνο οικονομική σημασία, αλλά και πολιτική, όπως παρατηρούσαν οικονομικοί παράγοντες, καθώς εάν οι δυνατότητες φθηνής χρηματοδότησης της ελληνικής κυβέρνησης αρχίσουν να «στενεύουν», αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει έναν παράγοντα επίσπευσης των εκλογών. 

Πάντως, από τις πληροφορίες που έρχονται από την Φρανκφούρτη, όπου και η έδρα της ΕΚΤ, προκύπτει ότι η απόφαση για να συνεχιστεί η στήριξη και της Ελλάδας έχει ήδη ληφθεί, παρόλο που τα ελληνικά ομόλογα δεν διαθέτουν επενδυτική βαθμίδα. 

Παρά τη λήξη του έκτακτου προγράμματος, η ΕΚΤ θα συνεχίζει να αγοράζει κρατικά ομόλογα, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο και για όποιες χώρες κρίνεται αναγκαίο. 

Οι νέες αγορές, θα χρηματοδοτούνται από την επανεπένδυση των ομολόγων που λήγουν και από τα πιθανά του προγράμματος. 

Το «κλειδί» είναι ότι στην περίπτωση που οι ανάγκες της Ελλάδας δεν καλύπτονται από τις λήξεις προηγούμενων ελληνικών ομολόγων, τότε θα διοχετεύονται ποσά από χώρες που δεν χρειάζονται στήριξη, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες. 

Η επανεπένδυση θα «λοξοδρομεί» δηλαδή για να καλύψει τις διαφορετικές γεωγραφικές ανάγκες, σύμφωνα με τον όρο που χρησιμοποιεί η κεντρική τράπεζα για το νέο σύστημα.

Με τον τρόπο αυτό και επειδή η χρηματοδότηση θα προκύπτει από ομόλογα που είναι ήδη εντός του PEPP παρακάμπτεται και η δυσκολία που δημιουργεί η έλλειψη επενδυτικής διαβάθμισης για τα ελληνικά ομόλογα. 

Εφόσον οι πληροφορίες από την Φρανκφούρτη επιβεβαιωθούν, η δυνατότητα φθηνής χρηματοδότησης για την ελληνική κυβέρνηση θα υπάρχει και το 2022, αν και ταυτόχρονα θα υπάρχουν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί. 

Λόγω του έκτακτου χαρακτήρα του, το PEPP προβλέπει ότι η ΕΚΤ αγοράζει και ελληνικά ομόλογα, παρότι αυτά στερούνται επενδυτικής διαβάθμισης, ήτοι έχουν χαμηλή βαθμολογία και τα ποιοτικά χαρτοφυλάκια, όπως κατ’ εξοχήν εκείνο της ΕΚΤ δεν μπορούν να επενδύουν σε αυτά. Αυτός είναι και ο λόγος που η ΕΚΤ δεν είχε περιλάβει τα ελληνικά ομόλογα στο συμβατικό πρόγραμμα αγορών που έχει ξεκινήσει από το Μάρτιο του 2015. 

Όμως από τον Μάρτιο του 2020, η ΕΚΤ, για να κρατήσει όρθιο το σύστημα εν μέσω πανδημίας,  ήρε όλους τους περιορισμούς και άρχισε να αγοράζει… ό,τι πωλείται από κρατικά ομόλογα, ανάμεσα σε αυτά και τα ελληνικά. 

Μέχρι σήμερα  η ΕΚΤ έχει αγοράσει ελληνικά ομόλογα συνολικής αξίας 35 δισ. ευρώ, γεγονός που επέτρεψε στην ελληνική κυβέρνηση να δανείζεται με χαμηλό κόστος.