Ενας χρόνος έχει περάσει από τις εκλογές στην Σκωτία, που έφεραν το Εθνικό Κόμμα SNP να χάνει μεν την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή, αλλά να σχηματίζει κυβέρνηση με τους Πράσινους. Τα δύο αυτά κόμματα υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της Σκωτίας και έχουν υποσχεθεί ότι μέσα στο πρώτο μισό της θητείας τους, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2023 θα πραγματοποιήσουν ξανά ένα δημοψήφισμα για το θέμα.
Στα μέσα Ιουνίου η πρωθυπουργός Νίκολα Στέρτζον ανακοίνωσε ότι είναι πλέον η στιγμή για να επανακινήσει η σχετική συζήτηση, που αναγκαστικά είχε μπει σε δεύτερη μοίρα λόγω πανδημίας. Ο Μπόρις Τζόνσον αντδρά με την γνωστή του ανεμελιά, γνωρίζει ωστόσο ότι το ζήτημα αυτό μπορεί να του προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, στα σχέδια του να μακροημερεύσει στο Νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ. Αυτό προφανώς τον απασχολεί περισσότερο από το μέλλον της ίδιας της Σκωτίας, αλλά και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας δεν θα ήθελε να περάσει στην ιστορία ως αυτός που «μίκρυνε» το βασίλειο και ισχυρίζεται ότι το θέμα έχει λυθεί από το 2014, όταν τότε στο σχετιό δημοψήφισμα το 55% είχε ταχθεί υπέρ της παραμονής στο ΗΒ. Από τότε όμως αρκετά πράγματα έχουν αλλάξει, η χώρα έφυγε από την ΕΕ και βιώνει τώρα μια κρίση σε πολλά επίπεδα. Η Στέρτζον ανακοίνωσε ως ημερομηνία του δημοψηφίσματος τον Οκτώβριο του 2023, αλλά επέμεινε ότι αυτό θα πρέπει να γίνει με κάθε νομιμότητα, κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστεί την συγκατάθεση του Λονδίνου. Το θέμα θα μπορούσε να φτάσει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αυτή είναι η «διαδικαστική» πλευρά του ζητήματος. Η Στέρτζον δείχνει να ακολουθεί μια τακτική παράκαμψης προς το παρόν των διαδικαστικών, επιμένοντας στην πολιτική ουσία του ζητήματος. Θεωρεί ότι έτσι και δημιουργώντας ένα ανάλογο «κύμα ανεξαρτησίας» στην κοινωνία θα μπορέσει να υποχρεώσει το Λονδίνο να δεχτεί το αίτημα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα.
«Χτίζοντας μια Νέα Σκωτία»
Η κυβέρνηση στο Εδιμβούργο ξεκίνησε τώρα την δημοσίευση μιας σειράς ενημερωτικών εντύπων, στο πλαίσιο της εκστρατείας «Χτίζοντας μια Νέα Σκωτία», την οποία η κυβέρνηση σκοπεύει να κορυφώσει σταδιακά τους επόμενους μήνες. Τα έγγραφα αυτά θα αφορούν θέματα οικονομίας και χρηματοδότησης, νομίσματος, πρόνοιας και συντάξεων, ένταξης στην ΕΕ, εμπορίου και άμυνας και ασφάλειας. Στόχος της κυβέρνησης της Σκωτίας είναι να προβάλει την ανεξαρτησία ως μια υλοποιήσιμη και κυρίως βιώσιμη προοπτική.
Η στρατηγική αυτή φαίνεται να προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από εκείνη του 2014. Τότε, η κυβέρνηση της Σκωτίας δημοσίευσε μια ενιαία έκθεση 650 σελίδων, με τίτλο «Το μέλλον της Σκωτίας», ως οδηγό για την ανεξαρτησία του κράτους. Παρά το μέγεθός της, αυτή η έκθεση μνημονεύεται ως επί το πλείστον σήμερα ως ασαφής και βιαστική, που δεν κατόρθωσε να πείσει τους αναποφάσιστους. Με την εκστρατεία για τη «Νέα Σκωτία», το SNP ελπίζει να αποφύγει παρόμοια κριτική αυτή τη φορά, αντιμετωπίζοντας τα βασικά θέματα της αναμενόμενης αντιπαράθεσης με στοχευμένο και προγραμματισμένο τρόπο.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κοινή γνώμη είναι διχασμένη για το ζήτημα, με τους υποστηρικτές της παραμονής στο ΗΒ να έχουν μια αμυδρή πλειοψηφία. Το SNP μαζί με τους Πράσινους, θα προσπαθήσουν τώρα να ενισχύσουν την υποστήριξη για τον σκοπό της αυτονόμησης. Η προσοχή τους θα εστιαστεί ιδιαίτερα στους ψηφοφόρους που αντιτάχθηκαν στο Brexit, αλλά δεν υποστήριξαν το 2014 την ανεξαρτησία.
H βάση απαιτεί αποφασιστικότητα
Η ηγεσία του SNP δέχεται συνεχείς πιέσεις και από τα μέλη του κόμματος και το ευρύτερο κίνημα ανεξαρτησίας για να σηκώσει τα μανίκια και να ξεκινήσει την σχετική εκστρατεία συντονισμένα αλλά και… παθιασμένα. Έχοντας απαιτήσει τα τελευταία χρόνια ένα νέο δημοψήφισμα και δεσμευτεί να το διεξαγάγει μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, το SNP έχει ζωτική επιταγή να εκπληρώσει την υπόσχεσή του.
Εάν το κόμμα εισέλθει στις επόμενες βουλευτικές εκλογές της Σκωτίας, που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2026, χωρίς να έχει διεξαχθεί δημοψήφισμα, η αντίδραση από τους παραδοσιακούς υποστηρικτές του μπορεί να είναι έντονα αρνητική. Η νέα εκστρατεία για την ανεξαρτησία της Σκωτίας συνδέεται επομένως με τη μακροζωία του κόμματος και της ηγεσίας του. Το ερώτημα φυσικά παραμένει για το αν το Λονδίνο θα παρακολουθεί αμέτοχο όλη αυτή τη διαδικασία και κυρίως αν θα προσπαθήσει να εμποδίσει ένα δημοψήφισμα ή να του αφαιρέσει εκ των προτέρων την απαραίτητη νομιμοποίηση. Ο Μπόρις Τζόνσον είναι γνωστός για τον απρόβλεπτο του χαρακτήρα. Θα μπορούσε λοιπόν να ετοιμάζει εκπλήξεις για τη Στέρτζον.
Η Μεγάλη Βρετανία γίνεται …Μικρά Αγγλία
Ευρωπαϊκή Κοινοπολιτεία με Ουκρανία και Τουρκία προτείνει ο Τζόνσον
Δεν πέρασε η πρόταση μομφής εναντίον του «εφτάψυχου» Μπόρις Τζόνσον
