Ελλειψη εργαζομένων στον τουρισμό που ανακάμπτει

Κλίμα ευφορίας για τη θερινή τουριστική σεζόν, καθώς τα πρώτα, πασχαλινά, μηνύματα είναι άκρως ενθαρρυντικά. Το βασικό σενάριο θέλει τόσο οι αφίξεις όσο και τα έσοδα να προσεγγίζουν το 80% των αντίστοιχων μεγεθών του 2019, που αποτελεί έτος βάσης καθώς ήταν το τελευταίο προ-πανδημικό. Ωστόσο υπάρχει και το αισιόδοξο σενάριο που προβλέπει την ολική επαναφορά στα προ πανδημίας επίπεδα.

Σύμφωνα πάντως με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Εurobank, η χώρα θα μπορούσε να καταγράψει φέτος 20,7 εκατομμύρια ταξιδιωτικές αφίξεις έναντι 14,7 εκατ. πέρσι, αλλά αρκετά χαμηλότερα από τα 31,3 εκατ. αφίξεις που κατέγραψε την προ-πανδημική χρονιά του 2019. Οι εκτιμήσεις τοποθετούν τα έσοδα στα 15 δισ. ευρώ φέτος έναντι 18 δισ. ευρώ το 2019 και 10,6 δισ. ευρώ το 2021. Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο δεν είναι ο αριθμός των τουριστών, αλλά τα τουριστικά έσοδα.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία του ταξιδιωτικού ισοζυγίου της Τράπεζας της Ελλάδος η Μέση Δαπάνη ανά ταξίδι από τους επισκέπτες της χώρας μας κατέγραψε διψήφια αύξηση της τάξης του 18,1%, φτάνοντας το 2021 τα 688,9 ευρώ από τα 583,2 ευρώ του 2020.

Η τουριστική ζήτηση, όπως φάνηκε και το Πάσχα -καθολικό και ορθόδοξο-, παρά το κλίμα αβεβαιότητας και τον υψηλό πληθωρισμό τροφοδοτείται από την ανάγκη των ανθρώπων για ταξίδια και διακοπές μετά από δύο χρόνια περιορισμών λόγω πανδημίας.

Ετσι το Πάσχα η κινητικότητα σε νησιωτικούς και ηπειρωτικούς προορισμούς ήταν αισθητά αυξημένη με τις πληρότητες σε δημοφιλείς προορισμούς όπως Κέρκυρα, Μύκονος, Σαντορίνη, Πάρος, Ρόδος και Κρήτη να διαμορφώνεται μεταξύ 80%-90%. Ωστόσο οι προορισμοί συνεχίζουν να κινούνται σε διαφορετικές ταχύτητες. Στη Μονεμβασιά και στη Μάνη αλλά και στα Ζαγοροχώρια οι πληρότητες ήταν της τάξης του 70%-80%, ενώ χαμηλότερα μεταξύ 50%-60% διαμορφώθηκαν οι πληρότητες στο Πήλιο και σε προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας.

Αναφορικά με την κίνηση από το εξωτερικό, το Σαββατοκύριακο του Καθολικού Πάσχα (16-17/4) βάσει των αεροπορικών αφίξεων αυξημένη ήταν η κίνηση σε Αθήνα και άλλους δημοφιλείς προορισμούς με επισκέπτες από Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία και σκανδιναβικές χώρες. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι τα αεροσκάφη που προσγειώθηκαν στα ελληνικά αεροδρόμια είχαν αυξημένες πληρότητες, ενώ αύξηση κατέγραψαν και οι προγραμματισμένες πτήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Recovery Tracker του ΙΝΣΕΤΕ, την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου οι προγραμματισμένες θέσεις σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις για τη χώρα μας έφτασαν τις 270.604, ενώ μία εβδομάδα αργότερα ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 13,5% φτάνοντας τις 307.061. Αντίστοιχη αύξηση της τάξης του 13% καταγράφουν οι προγραμματισμένες θέσεις από εβδομάδα σε εβδομάδα και τον υπόλοιπο μήνα, φτάνοντας την εβδομάδα 18-24 Απριλίου τις 346.916 και την εβδομάδα 25 Απριλίου με 1η Μαΐου τις 393.480.

Κενές θέσεις εργασίας

Σε μεγάλο πονοκέφαλο εξελίσσεται η εύρεση προσωπικού στον τουριστικό κλάδο και τις τελευταίες ημέρες έχει ανοίξει ο… σχετικός δημόσιος διάλογος.

«Πράγματι υπάρχει τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας με αμοιβές σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στον επισιτισμό (κουζίνα & service) με ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις. Απαιτούνται λύσεις τώρα, ο ποιοτικός τουρισμός μας κινδυνεύει!» ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα με ανάρτησή του στο twitter ο επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Ανδρέας Ανδρεάδης. Από την άλλη πλευρά εργαζόμενοι στη «βαριά» βιομηχανία της χώρας κάνουν λόγο για εξαντλητικά ωράρια, 7ήμερη εργασία για 2-3 μήνες χωρίς πληρωμή υπερωριών και μισθούς της τάξης των 700-800 ευρώ. Και την ίδια στιγμή αποτελεί «κοινό μυστικό» ότι οι συνθήκες διαμονής των εργαζόμενων του τουρισμού σε δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος, απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν αξιοπρεπείς: δωμάτια που μοιράζονται 2-3 εργαζόμενοι, άγνωστοι μεταξύ τους τις περισσότερες φορές, με διαφορετικά ωράρια ή ακόμα και κοντέινερ που έχουν μετατραπεί σε… δωμάτια.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό, Γιώργο Χότζογλου, οι καταγγελίες των εποχικά εργαζομένων στην ΠΟΕΕΤ για παραβίαση των όρων της Κλαδικής Σύμβασης Εργασίας πέφτουν «βροχή». Μιλώντας πριν από λίγες μέρες στο ThessToday.gr ανέφερε ότι «οι εργοδότες διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση. Δεν προσφέρουν όλοι ικανοποιητικούς μισθούς για να αποφασίσει ο εποχικά εργαζόμενος να μεταβεί σε νησί για εργασία. Τουριστικές επιχειρήσεις, μάλιστα, με αγγελίες αναζητούν προσωπικό για το καλοκαίρι σε Μύκονο, Σαντορίνη και Πάρο, προτείνοντας επταήμερη εργασία, 10-12 ώρες την ημέρα με διαμονή και διατροφή και μισθό στα 700 ευρώ. Πολλοί εργοδότες, για να αποφύγουν την καταβολή των ενσήμων, βάζουν πλαφόν τα 100 ένσημα και μόλις ο εργαζόμενος τα αγγίξει, τότε του ζητά να δουλέψει μαύρα».

Ταμείο ανεργίας

Επιπρόσθετα, όπως ανάφερε ο Γ. Χοτζόγλου, «είναι αδύνατον να δουλεύουμε 4-5-6 μήνες και μετά το ταμείο ανεργίας να διαρκεί μόνο για τρεις μήνες. Η επιβίωση τον χειμώνα είναι ανέφικτη. Ειδικά φέτος, λόγω της πανδημίας, πολλοί έμειναν χωρίς δουλειά από τον Σεπτέμβριο και έλαβαν ταμείο ανεργίας μέχρι και τον Δεκέμβριο».

Η έλλειψη προσωπικού δεν αποτελεί μόνο ελληνικό πρόβλημα, καθώς το αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, η έλλειψη προσωπικού οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους: πρώτον, πολλοί εργαζόμενοι στον ελληνικό τουρισμό μετά το καλοκαίρι του 2020, όταν πολλά ξενοδοχεία δεν λειτούργησαν, πήραν την απόφαση να εγκαταλείψουν τον κλάδο και προτίμησαν τη σταθερότητα 12μηνης εργασίας (με 14 μισθούς) έναντι εποχικής με δεδομένη και την αβεβαιότητα της πανδημίας. Ετσι ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων εγκατέλειψε οριστικά τον τουρισμό.

Ο δεύτερος λόγος είναι το υψηλό κόστος διαμονής, διατροφής αλλά και μετακίνησης για τους εργαζόμενους που πρέπει να εργαστούν μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας τους. Είναι δεδομένο ότι σε αρκετούς προορισμούς το πρόβλημα της στέγασης των εποχικών εργαζομένων στον τουρισμό είναι τεράστιο.