Η Δύση έχει… μήνυμα από τη Σαμαρκάνδη

Η συνάντηση της «Ομάδας της Σανγκάης» στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν τράβηξε το ενδιαφέρον του διεθνούς Τύπου, λόγω των συμμετοχών, αλλά και της συγκυρίας στην οποία διεξάγεται. Στη Δύση επικεντρώθηκαν στις ενστάσεις άμεσες ή έμμεσες Ινδών και Κινέζων για την συνέχιση του πολέμου της Ουκρανίας, σε μια προσπάθεια να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις περί απομόνωσης του Πούτιν. Καλό θα είναι για τους ίδιους τους Δυτικούς πάντως να μην περιοριστούν εκεί και χάσουν το κεντρικό μήνυμα.

Τι είναι ο «Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης» (ΟΣΣ)

Στη Σαμαρκάνδη εντάχθηκε στην ομάδα αυτή και το Ιράν το οποίο επίσης αναζητεί τρόπους να αντιμετωπίσει την προσπάθεια απομόνωσής του από τη Δύση. Μαζί με τα υπόλοιπα οκτώ μέλη Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Πακιστάν, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το μισό πληθυσμό του πλανήτη, χωρίς να συμπεριληφθούν άλλοι «παρατηρητές» ή επίδοξα μελλοντικά μέλη στα οποία θα μπορούσε να βρίσκεται και η Τουρκία, όπως έδειξε και η σπουδή του Ταγίπ Ερντογάν να ταξιδέψει στο Ουζμπεκιστάν.

Η «ομάδα» είχε ξεκινήσει το 1996 ως οι «Πέντε της Σαγκάης», αλλά άρχισε να ενεργοποιείται περισσότερο από το 2001, όταν και μετονομάστηκε σε Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης. Η είσοδος Ινδίας και Πακιστάν το 2017 της προσέδωσε νέα δυναμική. Τώρα φαίνεται πως αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία, λόγω των συνθηκών και της απόφασης μεγάλων χωρών, που κυβερνώνται αυταρχικά και συγκεντρωτικά να αποτελέσουν ένα αντίβαρο σε έναν μονοπολικό κόσμο. Αυτό ενισχύει τις ανησυχίες εκείνων που είχαν κάνει αρχικά λόγο για ένα «ασιατικό ΝΑΤΟ» και είχαν ηρεμήσει στη συνέχεια, όταν η πρωτοβουλία αυτή έδειχνε να έχει ατονήσει. Αλλωστε η «αντιμετώπιση τρομοκρατικών απειλών», που υπήρχε από την αρχή στο καταστατικό της ομάδας, τηε έδινε και μια στρατιωτική διάσταση. Τώρα αυτό αλλάζει και πάλι, ειδικά αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τις δηλώσεις του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπινγκ, για την αντιμετώπιση εξωτερικών απειλών.

Ενα νέο «Mega ανατολικό μπλοκ»;

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2021 το συνολικό ΑΠΕ των χωρών του ΟΣΣ ήταν 23,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, υψηλότερο δηλαδή των ΗΠΑ και της ΕΕ και περίπου 13 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με δυό δεκαετίες πριν. Οσο για την θεματολογία της συνόδου κορυφής, σε μια πόλη που ιστορικά αποτελεί ένα σημαντικό κόμβο στο «δρόμο του μεταξιού» αυτή θυμίζει συνόδους του G7 και πιστοποιεί τις φιλοδοξίες των μετεχουσών χωρών να κάνουν τη δική τους παρέμβαση σε ένα κόσμο που δε μπορεί να είναι «μονολιθικός»: Ενεργειακή ασφάλεια, κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης, διασφάλιση της λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων, πράσινος και ψηφιακός εκσυγχρονισμός.

Τι σηματοδοτεί η Σαμαρκάνδη για τη Δύση

Είπαμε ήδη ότι στη Δύση σχεδόν πανηγύρισαν, διακρίνοντας την διάθεση Ινδών και Κινέζων να υπενθυμίσουν στη Μόσχα ότι είναι κακό για την παγκόσμια οικονομία και το διεθνές εμπόριο να συνεχίζεται ο πόλεμος. Το σαφές μήνυμα όμως είναι ότι χώρες με τεράστια οικονομική και στρατιωτική ισχύ, ανάμεσά τους και πυρηνικές δυνάμεις προειδοποιούν ότι δεν θα συμφιλιωθούν με ένα κόσμο, όπου οι ΗΠΑ θα θεωρούν ότι διαθέτουν το ελεύθερο να συμπεριφέρονται ως η μοναδική και αδιαμφισβήτητη υπερδύναμη. Ο κόσμος πρέπει να είναι πολυπολικός για να είναι πιο δίκαιος και κυρίως πιο σταθερός.

Μάλιστα για να υπογραμμίσουν αυτή τους την πρόθεση, χώρες που παραδοσιακά είχαν αντιπαλότητες, ακόμα και ανοικτές συγκρούσεις μεταξύ τους, δείχνουν μια διάθεση να τις ξεπεράσουν. Χαρακτηριστική η περίπτωση Κίνας και Ινδίας, που λίγες μέρες νωρίτερα αποφάσισαν να αποσύρουν στρατιωτικές δυνάμεις τους από την περιοχή των κοινών συνόρων τους στην περιοχή των Ιμαλαΐων. Η περίπτωση της Ινδίας έχει ενδιαφέρον, γιατί η πολιτική και οικονομική της ελίτ έχει δείξει ότι δεν επιθυμεί ένα ρόλο «παρακολουθήματος» της Δύσης και θα επιδιώξει να αναζητήσει τη δική της θέση σε μια συμμαχία με την Κίνα και τη Ρωσία.

Οι νεοαφιχθέντες και οι υποψήφιοι

Η είσοδος του Ιράν στην Ομάδα αποτελεί επίσης ένα χτύπημα στα σχέδια των «ατλαντιστών» για πλήρη έλεγχο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, ειδικά από τη στιγμή που οι χώρες του Κόλπου και η Αίγυπτος εκδήλωσαν την πρόθεση τους να είναι συνομιλητές και εταίροι του ΟΣΣ. Μάλιστα στα Εμιράτα κάποιοι συζητούν ακόμα και το ενδεχόμενο να υποβάλουν αίτηση ένταξής τους.

Τέτοιο αίτημα έχει επίσης υποβάλει η Λευκορωσία ενώ ετοιμάζεται μάλλον και η Μονγκολία ενώ Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Καμπότζη, Νεπάλ, Σρι Λάνκα συγκαταλέγονται στις χώρες που διατηρούν «εταιρικές σχέσεις» με τον ΟΣΣ.

Το λάθος των ΗΠΑ και τα διλήμματα των Ευρωπαίων

Πρακτικά όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η προσπάθεια επιβολής των ΗΠΑ των απόψεων τους στον υπόλοιπο πλανήτη και κυρίως ο τρόπος που κατάφεραν να προσδέσουν την Ευρώπη σε δικές τους οικονομικές και γεωπολιτικές επιδιώξεις δεν προκάλεσαν το δέος στον υπόλοιπο πλανήτη. Αντιθέτως ενίσχυσαν την εκτίμηση ότι χρειάζεται ένα αντβαρο στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον για παγκόσμια κυριαρχία.

Για τους Ευρωπαίους που χρειάζονται ανοικτούς διαδρόμους όχι μόνο προς τη Δύση, αλλά και προς την Ανατολή και το Νοτο αυτό αποκαλύπτει τα αδιέξοδα μιας τυφλής υπακοής στις επιθυμίες του «θείου Σαμ».

Η Μόσχα διαθέτει εναλλακτικές λύσεις

Οσο για τη Ρωσία μπορεί να μην έλαβε μια πράσινη κάρτα για την συνέχιση των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία, αλλά δεν της έβγαλαν και απαγορευτικό. Κυρίως όμως η Μόσχα έστειλε το δικό της μήνυμα ότι μπορεί να προσανατολιστεί ανατολικότερα, για να αντιμετωπίσει την προσπάθεια απομόνωσής της, που αποτελεί την κεντρική επιλογή της Δύσης ήδη από τα «προεόρτια» του πολέμου.

Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να ανησυχούν επίσης και για ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πιθανή μελλοντική τους δυσκολία να βρίσκουν εύκολες κα φθηνές πρώτες ύλες από χώρες όπως το Καζακστάν, από τη στιγμή που αυτές θα βρίσκονται σε πιο «στενή» συνεργασία με τη Μόσχα και το Πεκίνο.

Προς το παρόν μοναδική απάντηση στις ανακατατάξεις που επιταχύνονται παγκοσμίως είναι για την ΕΕ οι κούφιες ρητορείες της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η ΕE που θέλει να εξάγει δημοκρατία

Ο Πούτιν παραδέχεται ότι η Κίνα έχει «ανησυχίες» για τον ουκρανικό πόλεμο

Ουκρανία: Ζητεί όπλα για να συνεχίσει την επέλαση