Τα λόμπι στην Ε.Ε.: Όταν οι πρώην Επίτροποι ενοικιάζονται σε τιμές… αγοράς

Όταν πριν από δύο χρόνια η Επιτροπή υπό τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ παρέδιδε τα ηνία στους διαδόχους της υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τέθηκε σε εφαρμογή ένας νέος κανόνας που απαγόρευε στους απερχόμενους Επιτρόπους απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα, πριν την παρέλευση τουλάχιστον μιας διετίας, εκτός αν τους διδόταν κατ΄εξαίρεση άδεια από τον πρώην «εργοδότη» τους. Το μέτρο αυτό διαφημίστηκε ως ένα βήμα για την καταπολέμηση της διαπλοκής, αφού στο παρελθόν είχε βουίξει ο τόπος για την «μετάλλαξη» των πρώην κορυφαίων και καλοπληρωμένων υπαλλήλων της Κομισιόν σε ενεργούς λομπίστες.

Βεβαίως η ζωή έχει δείξει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται στις Βρυξέλλες έχουν συχνά πολλές… ουρές. Τα στοιχεία που παρουσίασε μετά από έρευνά του το δεύτερο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ZDF δείχνουν ότι τελικά οι εξαιρέσεις ήταν αρκετές. Συνολικά 99 από τις οποίες κάποιες ήταν πραγματικά «αθώες» όπως για παράδειγμα σε κάποια πανεπιστήμια ή ερευνητικά ιδρύματα. Υπήρξαν όμως και ακόμα 32 «άδειες», οι οποίες αφορούσαν απασχόληση σε εταιρίες ή οργανώσεις που είναι καταχωρισμένες στο αποκαλούμενο «μητρώο διαφάνειας» της ΕΕ, το οποίο σημαίνει ότι ασκούν δράσεις λόμπυ στις Βρυξέλλες.

Ανάμεσά τους και ο πρώην Γερμανός Επίτροπος Γκύντερ Εττινγκερ, ο οποίος είναι και ο πιο πολυάσχολος ή πιο περιζήτητος αν προτιμάτε, με 19 τέτοιες άδειες από τις οποίες οι 8 θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως έχουσες το χαρακτήρα ενασχόλησης με το λόμπινγκ.

Εργοδότης μεταξύ άλλων είναι και ο… εαυτός του, αφού του ανήκει μια εταιρεία συμβούλων με έδρα τις Βρυξέλλες. Στο ερώτημα του καναλιού αν θεωρεί όλα αυτά συμβατά με την προηγούμενη δραστηριότητά του απάντησε ότι έχει ήσυχη τη συνείδηση του. Αντίθετα ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ντάνιελ Γκρουντ βλέπει τα πράγματα λίγο διαφορετικά : «Προφανώς όποιος έχει αρκετά χρήματα μπορεί να νοικιάσει ένα πρώην Επίτροπο, για να εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντά του, να έχει πρόσβαση σε ατζέντες, αλλά και στη γνώση για το πώς ακριβώς εργάζεται η Κομισιόν» ήταν το δηλητηριώδες σχόλιο του.

Aλλη χτυπητή περίπτωση ήταν του Ιρλανδού Φιλ Χόγκαν πρώην Επιτρόπου για θέματα Εμπορίου, ο οποίος και δική του εταιρία συμβούλων ίδρυσε και στην DLA Piper προσελήφθη. Ανάλογες δραστηριότητες ανέλαβε και η Σλοβένα Βιολέττα Μπουλτς αν και σε μια περίπτωση η Κομισιόν της αρνήθηκε την άδεια.

Ολες οι εγκρίσεις δόθηκαν πάντως με την υπογραφή της ίδιας της φον ντερ Λάιεν, ενώ εκπρόσωπος της Κομισιόν που ρωτήθηκε για το θέμα δήλωσε ότι όλα έγιναν νομότυπα και δεν υπάρχει κάποια σύγκρουση συμφερόντων. Πάντως μετά από πιέσεις διαφόρων οργανώσεων που ασχολούνται με θέματα διαφάνειας και καταπολέμησης της διαπλοκής πολιτικής και οικονομίας, αλλά και πρωτοβουλίες ευρωβουλευτών συζητιέται τώρα μια περαιτέρω αυστηροποίηση των σχετικών κανόνων και η σύσταση μιας «επιτροπής δεοντολογίας» που θα ασχολείται με τέτοια ζητήματα.

Η πλήγη των «revolving doors» των περιστρεφόμενων θυρών, όπως αποκαλείται το φαινόμενο της εύκολης και «αναίμακτης» μεταπήδησης από την πολιτική στην οικονομία έχει απασχολήσει αρκετές φορές τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ο πειρασμός αποδεικνύεται μεγάλος και οι δεσμοί τόσο ισχυροί, που είναι δύσκολο να σπάσουν. Τώρα πέρασε και η προβλεπόμενη διετία «παγώματος» των δραστηριοτήτων των πρώην επιτρόπων, οι οποίοι μπορούν ακόμα πιο ελεύθερα να αναζητήσουν την τύχη τους στον ιδιωτικό τομέα….