Ποιοι θα πληρώσουν τον επερχόμενο οικονομικό Αρμαγεδώνα

Η ομοσπονδιακή τράπεζα των  ΗΠΑ (FED) την περασμένη εβδομάδα ανέβασε το επιτόκιο κατά 0,75 της μονάδας -πολύ περισσότερο από ότι περίμενε η αγορά- δίνοντας ένα ξεκάθαρο σήμα: Ότι είναι αποφασισμένη να αυξήσει το κόστος του χρήματος προκειμένου να «σκοτώσει» την οικονομική ανάπτυξη και να σταματήσει, έτσι, την αύξηση των τιμών. 

Η έκπληξη ήταν το μέγεθος της παρέμβασης, καθώς μέχρι λίγες μέρες πριν την ανακοίνωση οι προβλέψεις ήταν για αύξηση 0,5 της μονάδας, γεγονός που σημαίνει ένα πράγμα: Η FED θα κινηθεί πολύ πιο επιθετικά το επόμενο διάστημα και σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις στο τέλος του 2022 τα επιτόκια πιθανότατα θα ξεπεράσουν το 3%, από το επίπεδο του 1,5-1,75% που διαμορφώθηκαν την περασμένη εβδομάδα. 

Ξεπούλημα μετοχών και ομολόγων

Το «σήμα» πήραν οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο και άρχισαν να ξεπουλάνε μετοχές και ομόλογα, καθώς κατάλαβαν ότι οι κεντρικές τράπεζες πλέον είναι αποφασισμένες να δημιουργήσουν ύφεση και ανεργία προκειμένου να μειώσουν τον πληθωρισμό που ανεβάζει τις τιμές. 

Οι δείκτες των τιμών μετοχών έχουν χάσει πάνω από 20% από τα υψηλά τους που σημειώθηκαν πριν έξι μήνες, με το δείκτη SP500 στις ΗΠΑ να χάνει 22% και τον δείκτη μετοχών τεχνολογίας Nasdaq πάνω από 38%. Ο δείκτης DAX στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης γράφει απώλειες 19% στο ίδιο διάστημα. 

Στόχος η ύφεση και η ανεργία!

Η δημιουργία ύφεσης και ανεργίας έχουν ως στόχο τη μείωση της ζήτησης αγαθών η οποία σήμερα είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, με αποτέλεσμα οι τιμές να ανεβαίνουν. 

Είναι σαφές λοιπόν ότι το πρώτο θύμα των πολιτικών που υιοθετούν οι κεντρικές τράπεζες θα είναι η απασχόληση και τα εισοδήματα.

Αντίστοιχες πολιτικές είχει εφαρμόσει η FED τη δεκαετία του 1980, με πρόεδρο τον Πωλ Βόλκερ, το όνομα του οποίου συνδέθηκε με τη μείωση του πληθωρισμού η οποία επιτεύχθηκε με μεγάλο κόστος για την οικονομία, καθώς η οικονομική ύφεση έπληξε βαριά την οικονομία και έδωσε τη χαριστική βολή σε ορισμένους κλάδους κυρίως της βαριάς βιομηχανίας. 

Τι θα συμβεί όταν τα επιτόκια φτάσουν στο 4%;

Το ερώτημα, μετά τις εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας είναι, εάν με τα επιτόκια στις ΗΠΑ στο 1,5-1,75% έχουμε συνθήκες μίνι-κραχ στις αγορές, τι θα συμβεί όταν αυτά πάνε στο 4%;

Σε αύξηση επιτοκίων προχώρησαν χθες και οι κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας (κατά 0,5 της μονάδας) και της Βρετανίας (κατά 0,25), ενώ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει προαναγγείλει αύξηση επιτοκίου τον Ιούλιο.

Οι κινήσεις της FED ενίσχυσαν το δολάριο, με αποτέλεσμα η ισοτιμία με το ευρώ να φτάσει πολύ κοντά στο 1 προς 1, επίπεδο που είχε διασχίσει τελευταία φορά πριν 21 χρόνια.

Η υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου αυξάνει τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρώπη, η οποία αναγκάζεται να πληρώνει ακριβότερα τις εισαγωγές ενέργειας και άλλων αγαθών που τιμολογούνται σε δολάρια. 

Το δολάριο και η γεωπολιτική

Κάποιοι αναλυτές βλέπουν στην εξέλιξη αυτή και γεωπολιτική διάσταση, καθώς εν μέσω της γενικευμένης κρίσης, η ενίσχυση του δολαρίου αποσταθεροποιεί την ευρωζώνη και τις αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες αποτελούν τους μεγάλους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας και της Κίνας. 

Η Ευρώπη, μάλιστα, βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πυρά: 

Από τη μια, το υψηλό κόστος ενέργειας ανεβάζει τον πληθωρισμό, τη στιγμή που οι τιμές φυσικού αερίου κάνουν νέο ράλι λόγω της μείωσης των εισαγωγών από τη Ρωσία. 

Από την άλλη οι αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ οδηγούν χαμηλότερα το ευρώ έναντι του δολαρίου εντείνοντας τις πιέσεις στην ΕΚΤ να ανεβάσει και εκείνη το δικό της επιτόκιο. 

Το πρόσθετο πρόβλημα είναι ότι στις ΗΠΑ η ανεργία είναι σε χαμηλά επίπεδα, στο 3,6% τον Απρίλιο, ενώ στην Ευρωζώνη σχεδόν διπλάσια, κοντά στο 6,2%.

Επιπλέον, στην ευρωζώνη το πρόσθετο πρόβλημα είναι ότι ο πληθωρισμός οφείλεται κατά μεγαλύτερο ποσοστό στην ανατίμηση των -εισαγόμενων- καυσίμων, οπότε η αύξηση των επιτοκίων προκαλεί ύφεση στην οικονομία αλλά με μικρότερη αποτελεσματικότητα στην ανάσχεση του πληθωρισμού. 

Στις ΗΠΑ το πρόβλημα είναι διαφορετικό αφενός διότι η χώρα είναι καθαρός εξαγωγέας καυσίμων, ενώ εκεί ο πληθωρισμός οφείλεται σε υπερθέρμανση της οικονομίας η οποία μπορεί να ανασχεθεί με την αύξηση του κόστους χρήματος. 

Υπό πίεση η Ευρωζώνη

Η άνοδος του δολαρίου είναι ένας παράγοντας που πιέζει την ΕΚΤ να αυξήσει το δικό της επιτόκιο, για να στηρίξει το ευρώ. Η προοπτική ανόδου των ευρωπαϊκών επιτοκίων δημιούργησε πιέσεις στα ομόλογα της Ελλάδας και κυρίως της της Ιταλίας, οι οποίες είναι υπερχρεωμένες και θα έχουν πρόβλημα στην εξυπηρέτηση του χρέους όσο τα επιτόκια ανεβαίνουν.

Χρειάστηκε έκτακτη συνεδρίαση της ΕΚΤ, η οποία ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει  νέο πρόγραμμα στήριξης για τις ευάλωτες χώρες της ευρωζώνης, το οποίο δεν προσδιόρισε επακριβώς, αλλά είναι βέβαιο ότι υπό κάποιες συνθήκες και προϋποθέσεις θα στηρίζει τα ελληνικά και ιταλικά ομόλογα. 

Το αδιέξοδο για την Ευρώπη προκύπτει από την εξάρτησή της από εισαγωγές ενεργειακών αγαθών και έγινε φανερό την περασμένη Τετάρτη, όταν η Ρωσία μείωσε τις ροές φυσικού αερίου προς διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα να σημειωθεί νέο «ράλι» στις τιμές χονδρικής.

Ειδήσεις σήμερα:

Διακοπή της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου και στη Γαλλία μετά τη Γερμανία

Eurostat: Επιβεβαιώθηκε ο πληθωρισμός-ρεκόρ 8,1% στην ευρωζώνη

Τζούλιαν Ασάνζ: “Ναι” της Βρετανίας στην έκδοσή του στις ΗΠΑ