Οικονομική ασφυξία στην Ε.Ε.: Οι ΗΠΑ ανεβάζουν τα επιτόκια και η Ρωσία την τιμή του φυσικού αερίου – Αδύναμοι κρίκοι Ιταλία και Ελλάδα

Σε ασφυκτικό κλοιό περιέρχεται η οικονομία της Ευρωζώνης καθώς η άνοδος των επιτοκίων παγκοσμίως, που επιταχύνεται πλέον στις ΗΠΑ, δημιουργεί πιέσεις στις πλέον ευάλωτες χώρες, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.

Η ΕΚΤ αναγκάστηκε χθες να συνεδριάσει κατεπειγόντως για να ανακοινώσει ότι είναι αποφασισμένη να στηρίξει υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, για τις οποίες το κόστος δανεισμού ανέβηκε απότομα τις τελευταίες ημέρες, σε επίπεδα τα οποία τείνουν να γίνουν απαγορευτικά για νέο δανεισμό. Οι ανακοινώσεις δείχνουν ότι η ΕΚΤ θορυβήθηκε από τις εξελίξεις στις αγορές ομολόγων και είναι ενδεικτικό ότι στην ανακοίνωση έγινε λόγος για έκτακτα μέτρα με στόχο την αποτροπή του κινδύνου «κατακερματισμού» της αγοράς ομολόγων, με άλλα λόγια της ορατής προοπτικής η Ελλάδα και η Ιταλία να τεθούν εκτός αγοράς, πυροδοτώντας μια νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. 

Η κατάσταση που διαμορφώνεται δείχνει ότι η Ευρωζώνη δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τις κινήσεις των ΗΠΑ, όπου η κεντρική τράπεζα (FED) ανεβάζει τα επιτόκια για να σταματήσει τον πληθωρισμό, καθώς η προοπτική αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ αποσταθεροποιεί τις πιο αδύναμες χώρες. 

Την ίδια στιγμή, όμως, η άνοδος των τιμών των ενεργειακών αγαθών ανεβάζει τον πληθωρισμό στην Ευρώπη, δημιουργώντας πιέσεις για αύξηση των επιτοκίων. 

Το αδιέξοδο έγινε φανερό κατά τη χθεσινή ημέρα, όταν ανακοινώθηκε ότι αύξηση επιτοκίων στις ΗΠΑ, ενώ την ίδια στιγμή η Ρωσία μείωσε τις ροές φυσικού αερίου προς διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα να σημειωθεί νέο «ράλι» στις τιμές χονδρικής.

Η Gazprom ανακοίνωσε μείωση των ροών φυσικού αερίου από 167 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως μέσω του αγωγού Ρωσίας-Γερμανίας σε όχι περισσότερα από 67 εκατομμύρια κυβικά μέτρα από την Πέμπτη (16/6). Απέδωσε παράλληλα τη μείωση στη ροή στην ανάγκη διακοπής της λειτουργίας δύο συμπιεστών, αλλά ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας και Κλίματος Ρόμπερτ Χάμπεκ έκανε λόγο για πολιτική κίνηση από την πλευρά της Ρωσίας. 

Η κατάσταση αναδεικνύει τη διπλή πίεση η οποία ασκείται στην ευρωζώνη. 

Από τη μια το υψηλό κόστος ενέργειας ανεβάζει τον πληθωρισμό. 

Από την άλλη οι αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ οδηγούν χαμηλότερα το ευρώ έναντι του δολαρίου εντείνοντας τις πιέσεις στην ΕΚΤ να ανεβάσει και εκείνη το δικό της επιτόκιο. 

Οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν στόχο να «σκοτώσουν» την οικονομική δραστηριότητα και τη ζήτηση, για να σταματήσει η άνοδος των τιμών, με επώδυνες συνέπειες για την οικονομία καθώς επέρχεται στασιμότητα ή ύφεση και ανεργία.

Στην ευρωζώνη το πρόσθετο πρόβλημα είναι ότι ο πληθωρισμός οφείλεται κατά μεγαλύτερο ποσοστό στην ανατίμηση των -εισαγόμενων- καυσίμων, οπότε η αύξηση των επιτοκίων προκαλεί ύφεση στην οικονομία αλλά με μικρότερη αποτελεσματικότητα στην ανάσχεση του πληθωρισμού. 

Στις ΗΠΑ το πρόβλημα είναι διαφορετικό αφενός διότι η χώρα είναι καθαρός εξαγωγέας καυσίμων, ενώ εκεί ο πληθωρισμός οφείλεται σε υπερθέρμανση της οικονομίας η οποία μπορεί να ανασχεθεί με την αύξηση του κόστους χρήματος. 

Επιπλέον, η  αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων οδηγεί σε υποτίμηση το ευρώ έναντι του δολαρίου, γεγονός που εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρώπη η οποία πληρώνει σε δολάρια ένα σημαντικό κομμάτι των ενεργειακών, αλλά και άλλων εισαγωγών. 

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανέβασε χθες το βασικό επιτόκιο παρέμβασης κατά 0,75 της μονάδας, οδηγώντας το στη ζώνη του 1,50-1,75%, και προετοιμάζοντας το έδαφος για νέα αύξηση, εξίσου μεγάλη, εάν κριθεί αναγκαίο για να ανασχεθεί ο πληθωρισμός που έχει φτάσει στο 8,6%.

Στην ευρωζώνη ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 8,1%, ενώ το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι αρνητικό (-0,5%) και σχεδιάζεται αύξησή του τον Ιούλιο. 

Την προηγούμενη εβδομάδα η  ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει τα επιτόκια τον Ιούλιο, αλλά και να σταματήσει τις αγορές ομολόγων, τη λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση ή «τύπωμα» χρήματος, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να ξεπουλήσουν τα ευρωπαϊκά ομόλογα, οδηγώντας τις τιμές τους προς τα κάτω και τις αποδόσεις τους προς τα πάνω (οι αποδόσεις κινούνται αντίστροφα από την τιμή).

Μετά τις χθεσινές επείγουσες -πυροσβεστικές- ανακοινώσεις το ξεπούλημα σταμάτησε και οι αποδόσεις των ομολόγων υποχώρησαν, αν και παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα. 

Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου, που είχε φτάσει μέχρι το 4,7%, υποχώρησε στο 4,2%, τη στιγμή που στις αρχές του χρόνου ήταν μόλις 1,3%.

To ιταλικό 10ετές ομόλογο που είχε φτάσει χθες στο 4,3%, υποχώρησε στο 3,8%, ενώ στις αρχές του χρόνου ήταν 1,16%.

Η αύξηση της απόδοσης αντανακλά το αυξημένο ρίσκο που χρεώνουν οι επενδυτές στην Ελλάδα και την Ιταλία και δείχνει περίπου το επιτόκιο με το οποίο θα έπρεπε να εκδοθούν νέα ομόλογα από τις χώρες αυτές για να δανειστούν χρήμα από την αγορά. 

Το αυξημένο ρίσκο αντικατοπτρίζεται καλύτερα στη διαφορά της απόδοσης ανάμεσα στο ελληνικό 10ετές ομόλογο και το αντίστοιχο γερμανικό, το λεγόμενο spread, που από 1,42% που ήταν στην αρχή του χρόνου έχει πλέον ανέβει στο 2,25%.

Ειδήσεις σήμερα:

Η Ουκρανία έχει χάσει το 25% των καλλιεργειών

Γερμανικά ΜΜΕ: Πόσο μακριά θα φτάσει ο Ερντογάν;

ΣΥΡΙΖΑ: Ο κ. Μητσοτάκης προσπαθεί να αποδράσει με πρόωρες εκλογές