Εκτός αγορών και πάλι η Ελλάδα: Παγώνει το πρόγραμμα δανεισμού του Δημοσίου, πρόγραμμα στήριξης σχεδιάζει η ΕΚΤ

Εκτός αγορών οδηγείται -και πάλι- η Ελλάδα καθώς το κόστος δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου ανεβαίνει σε υψηλά επίπεδα. 

Η άνοδος των επιτοκίων διεθνώς έχει προκαλέσει ένα ξεπούλημα των κρατικών ομολόγων, το οποίο είναι πιο έντονο στις χώρες με υψηλό χρέος, όπως κατ΄εξοχήν η Ελλάδα και η Ιταλία στην περίπτωση της ευρωζώνης. 

Το κόστος δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου εκτοξεύτηκε στο 4,7% και αναμένεται να κινηθεί ακόμα υψηλότερα, καθιστώντας απαγορευτική την έκδοση νέων ομολόγων, όπως προβλέπεται στον προϋπολογισμό. 

Η δυσκολία χρηματοδότησης επεκτείνεται και στις τράπεζες που προγραμμάτιζαν να αντλήσουν κεφάλαια περίπου 1 δισ. ευρώ η καθεμια φέτος, για να ανταποκριθούν στις εποπτικές απαιτήσεις της ΕΚΤ, ενώ κατακόρυφα αυξάνεται και το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.  

Οι εξελίξεις αυτές έρχονται να επιβεβαιώσουν τον εύθραυστο χαρακτήρα της ελληνικής οικονομίας και το αυξημένο ρίσκο που έχει η ελληνική αγορά, στον αντίποδα του κλίματος που καλλιεργείται με την επικείμενη έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία η οποία αναμένεται να επικυρωθεί από το eurogroup.

Όταν η τιμή των ομολόγων υποχωρεί, η απόδοσή τους («επιτόκιο») ανεβαίνει και για το 10ετές ελληνικό ομόλογο, που είναι το «βαρόμετρο» της ελληνικής αγοράς, η απόδοση έφτασε χθες στο 4,7% (ένα ομόλογο αξίας 100 ευρώ που δίνει τόκο 10 ευρώ στη λήξη έχει απόδοση 10%, αλλά εάν η τιμή του πέσει στα 50 ευρώ, ο ίδιος τόκος των 10 ευρώ αντιστοιχεί σε απόδοση 20%)..

Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου (που είχε εκδοθεί τον Ιανουάριο και βρίσκεται σε ελεύθερη διαπραγμάτευση στην αγορά), αντανακλά και το επιτόκιο που θα πρέπει να πληρώσει το ελληνικό Δημόσιο για να δανειστεί εφόσον εκδώσει νέα ομόλογα αντίστοιχης διάρκειας. Ένα τέτοιο επιτόκιο όμως, κοντά στο 5%, θεωρείται απαγορευτικά υψηλό, πόσο μάλλον που θεωρείται βέβαιο ότι η ανοδική πορεία θα συνεχιστεί. 

Η πτώση της τιμής των ομολόγων (και η συνακόλουθη άνοδος των αποδόσεών τους) είναι διεθνές φαινόμενο που οφείλεται στην αύξηση των επιτοκίων την οποία επιβάλλουν οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό. 

Όμως για την Ελλάδα η άνοδος των αποδόσεων είναι μεγαλύτερη και το πρόβλημα αντανακλάται στη διαφορά (spread) στην απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου, από εκείνη του αντίστοιχου γερμανικού, η οποία έχει φτάσει πάνω από τις 3 ποσοστιαίες μονάδες, από 1,4 μονάδες που ήταν στις αρχές του χρόνου (το γερμανικό 10ετές ομόλογο είχε χθες απόδοση 1,6%, ενώ το ελληνικό έφτασε στο 4,7%, τη στιγμή που στις αρχές του χρόνου το γερμανικό ήταν στο -0,1% και το ελληνικό στο 1,3%). 

Διαφορά απόδοσης (spread) ελληνικού και γερμανικού 10ετούς ομολόγου

Η άνοδος του spread δείχνει το αυξημένο ρίσκο που έχει η υπερχρεωμένη Ελλάδα -αλλά και η Ιταλία-  και την έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία εν μέσω της δύσκολης διεθνούς συγκυρίας. 

Το «καλό» για την Ελλάδα είναι ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν θα τεθεί σε καθεστώς ασφυξίας, αφενός γιατί υπάρχει το λεγόμενο «μαξιλάρι» χρηματικών διαθεσίμων το οποίο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες χωρίς να χρειαστεί νέος δανεισμός, αλλά και επειδή το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους που πλέον έχει φτάσει περίπου τα 400 δισ. ευρώ, είναι «κλειδωμένο» στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) με χαμηλά επιτόκια. Αλλά και από τα περίπου 80 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στην ελεύθερη αγορά, περίπου τα μισά έχουν αγοραστεί τους τελευταίους μήνες από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς ομολόγων λόγω πανδημίας, το οποίο σταματά από τον Ιούλιο. 

Έτσι, έλεγαν αρμόδιες πηγές, το ελληνικό Δημόσιο μπορεί να δανειστεί μόνο για μικρή χρονική διάρκεια, εκδίδοντας 3μηνα ή 6μηνα έντοκα γραμμάτια, τα οποία έχουν χαμηλότερο επιτόκιο, αλλά στην ουσία να «παγώσει» το πρόγραμμα δανεισμού για το επόμενο διάστημα, αξιοποιώντας το «μαξιλάρι».. 

Από εκεί και πέρα οι ελπίδες επαφίενται στο νέο πρόγραμμα στήριξης το οποίο έχει προαναγγείλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, χωρίς όμως να προσδιορίσει το περιεχόμενό του. 

Στην πραγματικότητα το πρόγραμμα που ήδη σχεδιάζει η ΕΚΤ απευθύνεται κυρίως στην Ιταλία, η οποία πρέπει να εξυπηρετεί το χρέος της εκδίδοντας νέα ομόλογα. Η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου διαμορφώθηκε στο 4,2% χθες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο πρόγραμμα παρέμβασης που ετοιμάζει η ΕΚΤ θα περιλαμβάνει αγορές ομολόγων από τη στιγμή που η διαφορά απόδοσης (spread) θα ξεπερνά κάποια όρια και θα είναι διαφορετικής μορφής για κάθε χώρα. 

Δεν έχει επίσης διευκρινιστεί εάν θα υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις για τη στήριξη της ΕΚΤ και ποιο θα είναι το περιεχόμενό τους.

Στην Ελλάδα, η κατάσταση γίνεται ιδιαίτερα πιεστική για τον ιδιωτικό τομέα, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά τα οποία βρίσκονται πλέον αντιμέτωπα με υψηλότερο κόστος χρήματος, το οποίο μάλιστα θα αυξάνεται διαρκώς για το επόμενο χρονικό διάστημα. 

Εκτός αγοράς βρίσκονται και οι ελληνικές τράπεζες, οι οποίες κανονικά είναι υποχρεωμένες να δανειστούν από την αγορά εκδίδοντας ομόλογα τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ η καθεμία φέτος και συνολικά περί τα 15,5 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε εποπτικά κεφάλαια.

Ειδήσεις σήμερα:

Παράθυρο για πρόωρες εκλογές και κυβέρνηση χωρίς αυτοδυναμία άφησε ανοιχτό ο Μητσοτάκης

Ιστορίες χωρίς φωνή / 35 χρόνια μοναξιά

H κυβέρνηση ψάχνει σωσίβιο στο ειδικό δικαστήριο